Đàm phán NAFTA cần tạo đột phá và Mexico thúc đẩy linh hoạt

Phát biểu của ông Lighthizer được đưa ra tại vòng đàm phán cấp cao mới nhất giữa quan chức Mỹ và Mexico tại Washington, nhằm trả lời câu hỏi từ Tổng thống Donald Trump về diễn biến của cuộc đàm phán này, trong bối cảnh đàm phán NAFTA đã bắt đầu lại được hơn một năm vẫn còn nhiều vướng mắc. Bản thân Tổng thống Trump cho biết, ông “không vội vàng” kết thúc đàm phán, lặp lại lời phàn nàn của ông rằng, hiệp định thương mại 24 tuổi này là một “thảm họa” đối với nước Mỹ và ông vẫn cho rằng “có nhiều lựa chọn thay thế tốt hơn thế” vì vậy “nếu không thể thực hiện đúng thỏa thuận thì đừng làm”- ông Trump khẳng định.

Trong vòng đàm phán trên, Bộ trưởng Kinh tế Mexico - Ildefonso Guajardo đã đề xuất, vẫn còn nhiều việc phải làm trước khi đạt được thỏa thuận và “mọi người đều phải thể hiện sự linh hoạt”. Hồi tháng trước, ông Guajardo bày tỏ hy vọng có thể có một thỏa thuận NAFTA sơ bộ vào cuối tháng 8 nhưng có lẽ sẽ khó khăn hơn. Đàm phán NAFTA tạm dừng vào cuối tháng 5 trong cuộc bầu cử Tổng thống tại Mexico vào ngày 1/7. Sau cuộc bầu cử, các quan chức Mỹ và Mexico đã bắt đầu họp lại mà không có thành viên thứ ba của Hiệp định là Canada, trong nỗ lực giải quyết các vấn đề khó khăn, bao gồm các quy tắc đối với ngành ô tô cải tiến và điều khoản rà soát cuối kỳ có thể “giết chết” NAFTA sau 5 năm nếu không được đàm phán lại. Phía Mexico sẽ tiếp tục đàm phán trong ngày 17/8, nhưng điều khoản rà soát cuối kỳ sẽ nằm trong số “những điều khoản cuối cùng” được giải quyết trong đàm phán. Thượng nghị sĩ John Cornyn của Texas thì lạc quan về một Hiệp định NAFTA sẽ đạt được sau cuộc trò chuyện điện thoại gần đây với ông Lighthizer. Mặc dù không nói về những chi tiết cụ thể, nhưng theo ông Cornyn, điều này sẽ khiến người nông dân và doanh nghiệp Mỹ lo lắng hơn về cuộc tranh chấp thương mại của Tổng thống Trump.

Riêng về vấn đề thuế quan đối với ô tô, một số giám đốc điều hành ngành công nghiệp ô tô của Mỹ và Mexico nhận định, đang tiến gần đến một thỏa thuận để tăng cường ngưỡng hàm lượng giá trị đối với ô tô của Bắc Mỹ với yêu cầu đáng kể về hàm lượng được sản xuất ở khu vực có mức lương cao, cụ thể là Mỹ và Canada. Nhưng bảo lưu khả năng Tổng thống Trump đáng thuế an ninh quốc gia đối với ô tô do Mexico sản xuất hoặc không tuân thủ các quy định mới hoặc từ các nhà máy ô tô mới xây dựng đã là một vấn đề hóc búa trong những tuần gần đây. Chính quyền vẫn chưa đồng ý loại bỏ mối đe dọa của thuế quan “Mục 232” đối với các phương tiện được sản xuất tại các nhà máy mới hoặc không xác định xe chở khách không tuân thủ các quy tắc sẽ phải chịu mức thuế cao hơn 2,5% hiện tại.