Sáng 20/7, phiên tòa xét xử 54 bị cáo trong vụ án “Chuyến bay giải cứu” tiếp tục diễn ra. Các bị cáo trong nhóm tội “Đưa hối lộ” gồm: Hoàng Diệu Mơ (Tổng giám đốc Công ty An Bình), Võ Thị Hồng (Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ phòng vé hàng không Minh Ngọc), Nguyễn Tiến Mạnh (Phó giám đốc Công ty Lữ Hành Việt), Lê Hồng Sơn (Tổng Giám đốc Công ty Blue Sky) đã thực hiện quyền tự bào chữa và luật sư của họ cũng đưa ra các luận cứ mong HĐXX cân nhắc, xem xét giảm nhẹ hình phạt cho thân chủ.
Luật sư của bị cáo Võ Thị Hồng cho biết, với thực thế khó khăn của tình hình COVID-19 lúc bấy giờ, khi Chính phủ cho thực hiện chuyến bay combo thì doanh nghiệp như “trời hạn gặp cơn mưa rào”.
Theo luật sư, đa số những người đưa hối lộ đều không muốn phải đưa tiền, đây là việc bất khả kháng và do có quá nhiều cơ quan được tham gia vào việc tổ chức chuyến bay. Trong đó, bị cáo Hồng từng nộp 4 bộ hồ sơ lên Văn phòng Chính phủ nhưng không được phê duyệt, nộp 3 bộ hồ nộp ở Tổ 5 Bộ nhưng cũng không được nhận.
Luật sư cũng mong Viện Kiểm sát, HĐXX đánh giá mức độ, đặc biệt xem xét đến tình tiết “bị cáo tự thú”, họ đưa hối lộ trong bối cảnh rất đặc biệt. Trong vụ án này, Võ Thị Hồng bị xác định đưa hối lộ 21 lần, tổng số hơn 10,9 tỉ đồng; Hoàng Diệu Mơ bị xác định đưa hối lộ 41 lần, tổng số 34,6 tỉ đồng.
Tự bào chữa, bị cáo Nguyễn Tiến Mạnh (Phó giám đốc Công ty Lữ Hành Việt) cho biết những công dân đi chuyến bay của Công ty Lữ Hành Việt rất tin tưởng vào chính sách pháp luật của Đảng; sau đó, bị cáo được nhiều công dân, đối tác đăng ký chuyến bay của Lữ Hành Việt. Để thuận lợi cho những chuyến bay sau, bị cáo chuẩn bị rất kỹ lưỡng và ưu tiên cho những người đặc biệt (người già, người có bệnh nền…).
Bị cáo Lê Hồng Sơn, cựu Tổng Giám đốc Công ty Blue Sky. |
“Thời điểm đó rất khắc nghiệt. Bị cáo quyết tâm cố gắng xin bằng được chuyến bay đó. Bị cáo chỉ thông qua Hoàng Anh Kiếm để xin cấp phép chuyến bay đưa công dân về nước. Sau đó tôi mới biết Kiếm dùng một phần tiền để đưa hối lộ”, Mạnh nói.
Trong phần tự bào chữa, bị cáo Mạnh không chỉ mong HĐXX công minh, công tâm để giảm nhẹ hình phạt cho mình mà còn xin xem xét, giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Vũ Thùy Dương – người Hải gọi là vợ, bởi Dương là người lệ thuộc và làm theo sự chỉ đạo. “Chính bị cáo đã đẩy vợ của mình vào con đường phạm tội dù vô tình”, Mạnh nói với giọng nghẹn ngào.
Đứng trước tòa, bị cáo Mạnh tha thiết mong HĐXX rộng lượng khoan hồng cho Dương được ở ngoài xã hội, đảm bảo nghĩa vụ của mẹ đối với con, của con đối với cha mẹ…
Cùng trong phần tự bào chữa cho mình trước đó, bị cáo Lê Hồng Sơn, Tổng Giám đốc Công ty Blue Sky cho hay, "thấy rất sốc" khi nghe mức án đề nghị của đại diện Viện Kiểm sát Hà Nội từ 11-12 năm tù với tội "Đưa hối lộ". Đây gần như là mức kịch khung.
Theo bị cáo, dịch COVID-19 khiến nhiều doanh nghiệp hàng không gặp khó khăn, vỡ nợ, Công ty Blue Sky không nằm ngoài vòng xoáy này.
Trước dịch, doanh nghiệp của bị cáo là đơn vị có doanh thu khoảng 1.000 tỷ đồng/năm với hơn 100 nhân viên. Năm 2020, Công ty Blue Sky được Vietnam Airlines lựa chọn thực hiện 10 chuyến bay giải cứu đưa công dân Việt Nam từ Mỹ về nước.
"Bị cáo đã được chứng kiến nhiều nụ cười và giọt nước mắt của hạnh phúc, đoàn tụ. Bị cáo cũng có con ở bên Úc, thời điểm đó con bảo "Ba làm nhiều chuyến bay giải cứu thế mà để con chết ở bên này à" khiến bị cáo rất đau xót", bị cáo Sơn nói.
Từ việc biết được nhiều người xa gia đình, vì chậm chuyến bay mà mẹ không gặp con, cháu không gặp bà, có người còn mất trên chuyến bay đã thôi thúc bị cáo thực hiện càng nhiều chuyến bay giải cứu càng tốt.
Bị cáo không phủ nhận việc nhiều người nghĩ doanh nghiệp chỉ quan tâm đến lợi nhuận. Song bị cáo cho rằng, thời điểm dịch COVID-19 thì điều này không đúng, rằng bị cáo cũng có tình người, cũng cảm nhận được nỗi đau của người xa xứ mong muốn về nước.
Bị cáo Sơn thừa nhận việc hối lộ để được cấp phép các chuyến bay giải cứu.
Bào chữa cho bị cáo Sơn, luật sư Giang Hồng Thanh, Đoàn Luật sư Hà Nội nêu, giá vé cao, ngoài việc phải cộng thêm khoản tiền đưa hối lộ, còn phải cộng thêm nhiều chi phí khác do ảnh hưởng của dịch bệnh như chi phí tàu bay một chiều, chi phí cách ly, chi phí xét nghiệm ở nước ngoài và tại Việt Nam, chi phí ăn ở, đưa đón, lưu trú…
Theo luật sư, rõ ràng là bị cáo Sơn, Hằng đã phạm tội "Đưa hối lộ". Nhưng hành vi phạm tội của họ xuất phát từ những khó khăn mà không phải do họ tự gây ra. "Xét cho cùng, ở một góc độ nào đó, họ cũng là nạn nhân của cơ chế xin cho trong vụ án này", luật sư nêu quan điểm.
Về mức án với thân chủ, luật sư cho rằng, bị cáo Sơn bị đề xuất mức cao nhất trong nhóm bị cáo "Đưa hối lộ". Nếu việc đề xuất này chỉ dựa vào việc Lê Hồng Sơn cùng Nguyễn Thị Thanh Hằng đưa hối lộ nhiều nhất thì đề xuất đó là không toàn diện.