Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA): Khủng hoảng năng lượng toàn cầu dẫn đến tương lai xanh và an toàn hơn
Theo đó, cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu khiến giá nhiên liệu hóa thạch và lạm phát tăng cao sẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh và kết quả cuối cùng sẽ là một tương lai năng lượng sạch hơn và an toàn hơn.
Trước thềm Tuần lễ Năng lượng Quốc tế Singapore bắt đầu vào ngày 25/10, Tiến sĩ Fatih Birol, giám đốc IEA cũng đặt câu hỏi về sự khôn ngoan trong quyết định của Tổ chức các nước xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) và các nhà sản xuất khác bao gồm cả Nga (gọi là OPEC+) trong tháng này nhằm cắt giảm mục tiêu sản xuất dầu hai triệu thùng mỗi ngày, gọi là động thái chưa từng có tiền lệ và đi ngược lại mọi mong đợi. Động thái này được đưa ra ngay cả khi nguồn cung cấp nhiên liệu toàn cầu vẫn eo hẹp. IEA lo ngại rằng cuộc khủng hoảng năng lượng có thể làm sâu sắc thêm lòng tin giữa các quốc gia giàu và nghèo và có nguy cơ làm rạn nứt địa chính trị sâu hơn, với giá năng lượng cao, đặc biệt làm tổn thương các quốc gia đang phát triển.
Trong khi cuộc khủng hoảng đang diễn ra thì đầu tư vào năng lượng sạch sẽ tiếp tục tăng, dựa trên các kế hoạch gần đây được các nước gây ô nhiễm khí nhà kính lớn như Mỹ và Liên minh châu Âu áp dụng. Câu hỏi đặt ra là điều này sẽ làm chậm lại hay đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng sạch? Rõ ràng là điều này sẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng sạch. Đạo luật Giảm lạm phát được thông qua gần đây của Mỹ, cung cấp 369 tỷ đô la Mỹ ưu đãi thuế và đảm bảo cho năng lượng tái tạo, ô tô điện, hydro và các nguồn năng lượng sạch hơn khác. Với việc Nga cắt nguồn cung cấp khí đốt và đối mặt với các lệnh trừng phạt vì cuộc chiến Ukraine, chương trình REPowerEU trị giá 210 tỷ euro của châu Âu nhằm mục đích đẩy nhanh đầu tư vào năng lượng tái tạo để xóa bỏ nguồn nhiên liệu hóa thạch của Nga trước năm 2030.
Nhật Bản, Trung Quốc và Ấn Độ cũng có những khoản đầu tư lớn vào năng lượng xanh. Đây sẽ là một bước ngoặt trong lịch sử năng lượng và sẽ thấy một tương lai năng lượng sạch và an toàn hơn nhiều. IEA cho biết sự gia tăng đầu tư vào năng lượng tái tạo đã bù đắp phần lớn những gì đáng lẽ sẽ là sự gia tăng lượng khí thải carbon dioxide toàn cầu trong năm nay do lượng khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) và than sử dụng cao hơn. Cơ quan này cũng cho biết, năng lượng tái tạo đang trên đà đạt được một năm kỷ lục khác vào năm 2022, với việc bổ sung công suất điện hàng năm dự kiến sẽ tăng 20% lên khoảng 340 gigawatt. Tuy nhiên, cũng có những rủi ro địa chính trị lớn trong cuộc chiến ở Ukraine, đặc biệt là tác động đối với các quốc gia đang phát triển.
Nếu nhìn vào tác động kinh tế thực sự của cuộc khủng hoảng năng lượng, nó gây tổn hại rất lớn đến các nền kinh tế mới nổi do giá năng lượng cao. Ở nhiều quốc gia, tiền tệ yếu hơn. Đó là một khó khăn lớn đối với họ. Cuộc khủng hoảng có nguy cơ làm sâu sắc thêm sự phân chia giữa các quốc gia giàu và nghèo hơn. Rõ ràng là nguyên nhân sâu xa của cuộc khủng hoảng năng lượng hiện nay là do cuộc chiến Ukraine. Nhưng đối với nhiều người ở thế giới đang phát triển, cảm giác rằng chính cuộc chiến giữa phương Tây và Nga đang khiến giá năng lượng tăng lên. Điều này có thể dẫn đến sự rạn nứt địa chính trị giữa các nước phương Tây, các nền kinh tế tiên tiến và thế giới đang phát triển. Cảm giác tồi tệ này có thể tràn sang Hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc (COP27) vào tháng tới ở Ai Cập, nơi các cuộc đàm phán về khí hậu có thể bị tổn hại, đặc biệt là khi căng thẳng đã lên cao vì các quốc gia giàu có từ lâu đã không đáp ứng được những lời hứa về tài chính khí hậu.
Trong năm tới, IEA dự đoán nguồn cung cho thị trường LNG toàn cầu sẽ vẫn khan hiếm với nhu cầu mạnh mẽ từ châu Âu và châu Á, đặc biệt là Trung Quốc. Điều này có nghĩa là giá cao hơn, với thị trường eo hẹp có khả năng tiếp tục kéo dài đến năm 2024, một phần do việc bổ sung công suất LNG tương đối nhỏ. Quyết định của OPEC+ cũng được đưa ra vào thời điểm kinh tế và chính trị quan trọng, với lo ngại về suy thoái ngày càng gia tăng. Chuyển sang châu Á, IEA cho biết khu vực này đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi xanh và là động lực tăng trưởng quan trọng cho thị trường năng lượng toàn cầu. Khu vực này là trọng tâm của IEA trong nỗ lực mở rộng thành viên - hiện bao gồm 31 quốc gia thành viên và 11 quốc gia hiệp hội - chiếm khoảng 80% mức tiêu thụ năng lượng toàn cầu.