Chính phủ báo cáo Quốc hội về ngân sách và nguồn cải cách tiền lương

Thu ngân sách nhà nước tăng khoảng 4,6% so dự toán

Chiều 23/10, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc báo cáo một số nội dung chủ yếu về tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2023, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2024, kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 3 năm 2024 - 2026.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, thu ngân sách nhà nước (NSNN) thực hiện 9 tháng năm 2023 bằng 75,5% dự toán. Trong bối cảnh kinh tế thế giới tăng trưởng chậm, kinh tế trong nước còn nhiều khó khăn, Chính phủ, Quốc hội đã triển khai thực hiện nhiều chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí và tiền thuê đất, ước thu NSNN cả năm bằng dự toán Quốc hội giao; tỷ lệ huy động vào NSNN đạt khoảng 15,7% GDP.

Nếu kể cả khoảng 75 nghìn tỷ đồng giảm thu do thực hiện chính sách ưu đãi, miễn, giảm thuế, thu NSNN cả năm tăng khoảng 4,6% so dự toán, là mức rất tích cực trong bối cảnh hiện nay.

Về chi NSNN năm 2023, ước thực hiện 9 tháng bằng 59,7% dự toán. Về cân đối NSNN năm 2023, căn cứ đánh giá thu và chi NSNN, ước bội chi NSNN khoảng 4% GDP. Đến cuối năm 2023, các chỉ tiêu nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài của quốc gia, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ trong phạm vi Quốc hội cho phép.

Về dự toán NSNN và phương án phân bổ ngân sách Trung ương NSTW năm 2024, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nêu rõ, dự toán thu NSNN năm 2024 tăng khoảng 5% so với dự toán và ước thực hiện năm 2023. Tỷ lệ huy động vào NSNN đạt 15,3%GDP.

Về bội chi NSNN, bám sát mục tiêu Kế hoạch 05 năm theo Nghị quyết của Quốc hội, dự toán bội chi NSNN năm 2024 bằng khoảng 3,6% GDP. Đến cuối năm 2024, các chỉ tiêu nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài của quốc gia, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ nằm trong phạm vi Quốc hội cho phép.

Đảm bảo đủ nguồn lực thực hiện cải cách tiền lương từ 1/7/2024

Về khả năng bố trí nguồn thực hiện cải cách tiền luơng, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho hay, đến hết năm 2022, nếu tính cả nguồn kinh phí cải cách tiền lương còn lại và nguồn bố trí từ tăng thu của ngân sách trung ương các năm (bao gồm từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2022 đang trình các cấp) thì tổng nguồn ngân sách trung ương dành để thực hiện cải cách tiền lương khoảng 132 nghìn tỷ đồng; nguồn tích lũy của ngân sách địa phương khoảng trên 430 nghìn tỷ đồng.

Với dự kiến thu - chi NSNN năm 2024, cùng với việc sử dụng 1 phần nguồn cải cách tiền lương tích lũy của ngân sách trung ương và các nguồn của ngân sách địa phương, dự kiến đảm bảo đủ thực hiện cải cách đồng bộ chính sách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW từ ngày 1/7/2024. Trong đó: Trình Quốc hội cho phép sử dụng khoảng 19 nghìn tỷ đồng thu chuyển nguồn cải cách tiền lương còn dư sang bố trí dự toán năm 2024 của một số địa phương để thực hiện mức lương cơ sở 1,8 triệu đồng/tháng.

Về chi NSNN, Chính phủ kiến nghị nguyên tắc bố trí dự toán chi NSNN năm 2024, cụ thể đảm bảo bố trí tổng chi đầu tư phát triển lớn hơn bội chi NSNN cho các nhiệm vụ trong kế hoạch đầu tư công trung hạn theo Luật Đầu tư công và các nhiệm vụ chi đầu tư phát triển khác theo Luật NSNN.

Bố trí chi trả lãi đầy đủ, đúng hạn, chi dự phòng, dự trữ quốc gia ở mức hợp lý để bảo đảm xử lý kịp thời các nhiệm vụ cấp bách phát sinh. Bố trí nguồn thực hiện cải cách tiền lương theo kết luận của Trung ương; dành nguồn thực hiện điều chỉnh tăng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng đối với các đối tượng được NSNN đảm bảo; tăng chế độ ưu đãi người có công và một số chế độ an sinh xã hội đảm bảo bù đắp một phần trượt giá và có tăng thêm; thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, các nhiệm vụ chính trị, quốc phòng, an ninh và phát triển kinh tế - xã hội.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, với mức thu và bội chi NSNN như trên, dự toán tổng chi cân đối NSNN năm 2024 tăng khoản 1,2% so với dự toán năm 2023.

Triệt để tiết kiệm các nhiệm vụ chi thường xuyên chưa cấp thiết

Báo cáo về Kế hoạch tài chính - NSNN 3 năm 2024-2026, Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ, Kế hoạch tài chính - NSNN 03 năm 2024-2026 được xây dựng với dự kiến tình hình kinh tế - xã hội từng bước cải thiện, kiểm soát lạm phát, các cân đối lớn được đảm bảo.

Dự toán thu NSNN được xây dựng ở mức tích cực, phù hợp với dự báo tăng trưởng kinh tế. Dự toán chi NSNN xây dựng chặt chẽ, theo quy định của pháp luật, ưu tiên bố trí chi đầu tư, triệt để tiết kiệm các nhiệm vụ chi thường xuyên chưa thực sự cấp thiết, đảm bảo nghĩa vụ chi trả nợ lãi, viện trợ, dự phòng, dự trữ quốc gia.

Tại Kỳ họp này, Chính phủ cũng trình Quốc hội xem xét, quyết định các nội dung, số liệu cụ thể và kiến nghị đã nêu trong các Báo cáo đầy đủ, trong đó, có một số nội dung, như: Tiếp tục thực hiện mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như Nghị quyết số 30/2022/UBTVQH15 ngày 30/12/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đồng thời, tiếp tục thực hiện giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng như Nghị quyết số 101/2023/QH15 của Quốc hội trong 6 tháng đầu năm 2024.

Bên cạnh đó, quyết định một số nội dung đã báo cáo, gồm: tăng số bổ sung cân đối cho NSĐP năm 2024; xử lý bù mặt bằng chi cân đối ngân sách địa phương; thu chuyển nguồn cải cách tiền lương năm trước của các địa phương còn dư sang bố trí dự toán chi cân đối ngân sách địa phương năm 2024 để thực hiện mức lương cơ sở 1,8 triệu đồng/tháng.

Lộ trình thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27- NQ/TW; điều chỉnh phù hợp lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội đang gắn với lương cơ sở.

Việc thực hiện các cơ chế quản lý tài chính, thu nhập đặc thù đối với các cơ quan, đơn vị hành chính nhà nước ở trung ương. Cho phép bố trí vào dự toán chi thường xuyên giao đầu năm cho các cơ quan, đơn vị đối với một số nhiệm vụ chi không giao tự chủ, các nhiệm vụ đặc thù phát sinh không thường xuyên đã đầy đủ hồ sơ, thủ tục nhưng quy định pháp luật hiện hành chưa phân định rõ ràng giữa bố trí từ nguồn vốn đầu tư phát triển hay từ nguồn kinh phí thường xuyên.

Chuyển nguồn sang năm sau phần kinh phí thực hiện các chính sách an sinh xã hội còn dư của các địa phương có kết quả thực hiện các chính sách an sinh xã hội năm 2022, 2023 thấp hơn mức đã tính trong định mức phân bổ chi thường xuyên NSĐP năm tương ứng, để tiếp tục thực hiện các chính sách an sinh xã hội do trung ương ban hành, không được sử dụng cho mục đích khác.