Cảnh giác “chiêu trò” trục lợi “kêu gọi từ thiện” từ vụ cháy chung cư mini

Vụ cháy chung cư mini ở ngõ 29/70 phố Khương Hạ (phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội) khiến 56 người tử vong và 37 người bị thương đang để lại những ký ức kinh hoàng in hằn trong tâm trí những người trong cuộc.

Hai ngày qua, những hình ảnh hậu vụ cháy từ những nạn nhân xấu số, hay cảnh các gia đình gặp nạn đang được điều trị tại bệnh viện được chia sẻ tràn ngập trên các nền tảng mạng xã hội khiến dư luận xót xa, thương cảm.

Thấu hiểu, đồng cảm với sự mất mát quá lớn từ các gia đình nạn nhân sau khi vụ cháy chung cư mini tại Khương Hạ đã xuất hiện những lời kêu gọi quyên góp hỗ trợ các nạn nhân. Hoạt động quyên góp tự phát này diễn ra chủ yếu trên mạng xã hội, có thể kể đến các tài khoản đã đứng ra kêu gọi và thu hút được nhiều sự quan tâm của người dân như: BeatVN, Hà Nội 24h...

Chỉ sau 2 ngày đăng tải thông tin, có tài khoản mạng xã hội thu về trên 4 tỷ đồng tiền ủng hộ từ người dân để thấy, sức lan tỏa mạnh mẽ từ cá trang mạng xã hội. Tuy nhiên, lợi dụng lòng tốt của người dân, đã xuất hiện những trang Facebook nghi giả mạo kêu gọi ủng hộ, gây bức xúc cho người nhà nạn nhân.

Cụ thể, theo thông tin từ chị A, người nhà của 7 nạn nhân vụ cháy chung cư mini phản ánh, đã rất bất ngờ khi cô giáo của con gọi điện xác nhận, gia đình có đang kêu gọi từ thiện hay không. Theo đó, cô giáo của con chị mới nhận được thông tin có một tài khoản tự nhận là cô giáo, biết hoàn cảnh của gia đình nên đã kêu gọi giúp đỡ, ủng hộ.

Tuy nhiên, chị A. cho biết, sau khi liên lạc với tài khoản Facebook kêu gọi ủng hộ này thì họ không hề biết thông tin gì về gia đình chị. Hiện gia đình cũng chưa đăng bất kỳ thông tin và kêu gọi nhờ mọi người giúp đỡ. Chị A. nghi vấn đây là chiêu trò câu views, câu like, trục lợi từ thiện.

Được biết, tài khoản Facebook tự nhận là giáo viên đã gửi tin nhắn, kèm hình ảnh có nội dung kêu gọi từ thiện: "Gia đình đã mất người, kinh tế chỉ đủ lo cơm bữa hàng ngày, mẹ của bé phải gồng mình chăm lo cho gia đình...".

Tài khoản này cũng viết và cung cấp hàng loạt thông tin, hình ảnh để kêu gọi ủng hộ, nhưng khi được chính người nhà của nạn nhân hỏi thì không hề hay biết gì về nạn nhân và người nhà nạn nhân.

Chia sẻ về vấn đề này, luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư Hà Nội) khẳng định: "Việc các cá nhân đứng ra kêu gọi, tiếp nhận, quản lý, phân phát tiền, quà từ thiện cho những người gặp khó khăn trong vụ hỏa hoạn này cần phải tuân thủ quy định của nghị định mới của Chính phủ về việc kêu gọi vận động từ thiện để đảm bảo hoạt động từ thiện được diễn ra hiệu quả nhất, hợp lý".

Theo đó, tại mục 2 Nghị định 93/2021/NĐ-CP cũng đã quy định về việc cá nhân kêu gọi từ thiện. Cụ thể như, khi vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện để hỗ trợ thiên tai, dịch bệnh, sự cố, cá nhân có trách nhiệm thông báo trên các phương tiện thông tin truyền thông về mục đích, phạm vi, phương thức, hình thức vận động, tài khoản tiếp nhận (đối với tiền), địa điểm tiếp nhận (đối với hiện vật), thời gian cam kết phân phối và gửi bằng văn bản đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú theo mẫu Thông báo ban hành kèm theo Nghị định 93/2021/NĐ-CP.

Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm lưu trữ để theo dõi và cung cấp thông tin khi có yêu cầu của tổ chức, cá nhân đóng góp hoặc nhận hỗ trợ và cơ quan có thẩm quyền phục vụ công tác hướng dẫn, theo dõi, thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm.

Đồng thời, cá nhân phải mở tài khoản riêng tại ngân hàng thương mại theo từng cuộc vận động để tiếp nhận, quản lý toàn bộ tiền đóng góp tự nguyện, bố trí địa điểm phù hợp để tiếp nhận, quản lý, bảo quản hiện vật đóng góp tự nguyện trong thời gian tiếp nhận; có biên nhận các khoản đóng góp tự nguyện bằng tiền mặt, hiện vật tiếp nhận được khi tổ chức, cá nhân đóng góp yêu cầu.

Cá nhân không được tiếp nhận thêm các khoản đóng góp tự nguyện sau khi kết thúc thời gian tiếp nhận đã cam kết và có trách nhiệm thông báo đến nơi mở tài khoản về việc dừng tiếp nhận các khoản đóng góp tự nguyện.

Theo đó, để tránh hiện tượng trục lợi từ kêu gọi từ thiện ủng hộ nạn nhân vụ cháy chung cư mini tại Khương Hạ, ngày 13/9, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường Khương Đình cũng đã công khai đầu mối tiếp nhận hỗ trợ.

Ngày 14/9, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP. Hà Nội cũng ra thông báo về việc tiếp nhận sự ủng hộ tới các nạn nhân bị thiệt hại trong vụ cháy tại Thanh Xuân.

Thông báo nhấn mạnh, đây là vụ cháy đặc biệt nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn thành phố, để tiếp nhận sự ủng hộ, chia sẻ của các cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp, nhà hảo tâm đối với các nạn nhân bị thiệt hại được thuận tiện, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố thông báo số tài khoản ủng hộ.

Mọi sự ủng hộ của các cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp, nhà hảo tâm và phương án hỗ trợ sẽ được thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng đảm bảo công bằng, công khai đúng mục đích, đúng đối tượng.

Do đó, lực lượng chức năng khuyến cáo, để tránh bị trục lợi, những người có tấm lòng hảo tâm có ý định giúp đỡ các gia đình nạn nhân cần tìm hiểu kỹ thông tin để giúp đỡ đúng người, đúng địa chỉ.