Bộ trưởng Bộ Y tế: Mong sớm xóa bỏ tâm lý “sợ mua sắm, sợ đấu thầu”

Chuẩn bị công bố hết dịch Covid-19

Phát biểu giải trình tại phiên thảo luận tại hội trường Quốc hội về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng chiều ngày 29/5, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan hoàn toàn nhất trí với những nội dung cơ bản trong báo cáo của Đoàn giám sát. Đây là lần đầu tiên chúng ta nhìn nhận một cách tổng quát những việc huy động lực lượng để phục vụ cho công tác phòng, chống dịch Covid-19 kể cả kết quả đạt được và những vấn đề cần rút kinh nghiệm.

Giải trình những ý kiến đại biểu về việc chuyển từ bệnh nhóm A sang bệnh nhóm B đối với dịch Covid-19, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, ngày 5/5/2023, Tổ chức Y tế thế giới công bố dịch Covid-19 không còn tình trạng khẩn cấp y tế công cộng gây quan ngại toàn cầu nhưng đại dịch chưa kết thúc.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế cũng đang phối hợp cùng với các Bộ, ngành rà soát các quy định của pháp luật, tham khảo kinh nghiệm của các nước trên thế giới và rà soát các biện pháp thực tiễn triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19 Việt Nam. Bộ Y tế đã chủ trì cùng với các Bộ, ngành xây dựng hồ sơ để chuyển phân loại bệnh từ bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A sang bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm B.

“Để chuẩn bị cho việc công bố hết dịch Covid-19, dự kiến vào cuối tuần này, Thủ tướng Chính phủ chủ trì Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống dịch Covid-19 bàn thảo các nội dung liên quan đến nội dung này” - Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nói.

Về các giải pháp tháo gỡ khó khăn mua sắm đảm bảo cung ứng trang thiết bị, sinh phẩm, đặc biệt sau thời gian hậu Covid-19, Bộ trưởng cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo ban hành nhiều văn bản trình Quốc hội ban hành nhiều văn bản tháo gỡ khó khó khăn, vướng mắc trong mua sắm, đấu thầu hóa chất, sinh phẩm, vật tư, thiết bị y tế.

Hiện nay để giải quyết căn cơ việc thiếu thuốc, thiếu trang thiết bị y tế thì Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành trình Quốc hội sửa đổi Luật Đấu thầu, Luật giá. Bộ Y tế đang hoàn thiện hồ sơ để trình Quốc hội trình Quốc hội sửa đổi Luật Dược, Luật bảo hiểm y tế, Luật phòng bệnh…

“Với các giải pháp tích cực, đến thời điểm này cơ bản giải quyết được tình trạng thiếu thuốc phục vụ khám bệnh, chữa bệnh” - Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định.

Bộ Y tế mong muốn nhận được sự đồng hành để tháo gỡ vấn đề liên quan đến tâm lý sợ mua sắm, sợ đấu thầu bằng những chính sách, giải pháp mang tính chất pháp lý đầy đủ và căn cơ.

Về chính sách y tế cơ sở và y tế dự phòng, năm 2018 Tổ chức Y tế thế giới đã nhận định Việt Nam là một trong số ít quốc gia có mạng lưới y tế cơ sở hoàn chỉnh, tổ chức rộng khắp tới tận thôn, bản. Báo cáo giám sát tối cao của Quốc hội cũng đã đánh giá được những kết quả, những mặt được làm được, những vấn đề còn tồn tại về chính sách y tế cơ sở, y tế dự phòng.

Chính phủ điều hành quyết liệt và linh hoạt

Cũng tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội tại buổi thảo luận và sẽ tập trung để hoàn thiện các quy định của pháp luật, trình cấp có thẩm quyền những giải pháp để giải quyết những vướng mắc hiện nay.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu rõ, qua giám sát đã đánh giá hết sức đúng đắn và đáng ngợi ca, ghi nhận công tác chống dịch của chúng ta thành công rực rỡ và được thế giới công nhận. Việc huy động nguồn lực hết sức to lớn, thể hiện tinh thần yêu nước, tinh thần đoàn kết và xả thân của tầng lớp doanh nghiệp nhân dân, đồng thời, thể hiện đường lối đối ngoại hết sức đúng đắn và rộng mở của Đảng và Nhà nước chúng ta. Ngoài nguồn lực của ngân sách nhà nước thì nguồn tài trợ của các doanh nghiệp, viện trợ của các quốc gia và nhân dân hết sức to lớn.

Theo người đứng đầu ngành tài chính, việc điều hành chính sách tài khóa của Chính phủ hết sức linh hoạt, hiệu quả, thể hiện sự quyết liệt và hiệu quả của Chính phủ trong thời gian vừa qua. Chính phủ vừa quyết liệt chống dịch nhưng cũng vừa chỉ đạo và tạo mọi điều kiện thuận lợi để cho doanh nghiệp và người dân phát triển sản xuất, kinh doanh.

Nêu rõ các số liệu huy động cho phòng chống dịch bệnh, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, đây là nỗ lực lớn, sự ủng hộ nhiệt liệt của doanh nghiệp, viện trợ nước ngoài và đặc biệt sự nỗ lực của toàn dân.

Làm rõ vấn đề Mặt trận Tổ quốc đề nghị Mặt trận Tổ quốc cấp dưới nộp về Mặt trận Tổ quốc cấp trên nguồn hỗ trợ để nộp vào ngân sách hoặc Quỹ vaccine, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, đây là đề nghị nộp tiền mà doanh nghiệp và người dân hỗ trợ để mua vaccine.

“Người dân hỗ trợ để mua vaccine song ngân sách Trung ương đã bỏ tiền ra mua trước và chi từ Quỹ vaccine. Vì vậy, mục đích mua vaccine phải chuyển trở lại. Các nguồn lực chống dịch khác được để lại địa phương thực hiện chống dịch và đưa vào sử dụng hiện đại hóa thiết bị y tế” - Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói.

Về việc quy định số tài sản tài trợ hay thẩm định giá đối với tài sản công, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, tại Nghị định 29 Điều 14 khoản 3 thì đơn vị tiếp nhận căn cứ vào hóa đơn xuất của bên viện trợ để ghi tăng tài sản công, không bắt buộc thẩm định lại. Chúng tôi sẽ có hướng dẫn cụ thể hơn nội dung này để các đơn vị thực hiện.

Về vấn đề mua vacccine tiêm chủng đại biểu kiến nghị, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, trước năm 2020, chúng ta đưa vào chương trình mục tiêu, nhưng sau khi hết chương trình mục tiêu được bố trí từ ngân sách theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Chúng tôi đã bố trí cho Bộ Y tế năm 2021: 132.000 tỷ đồng, năm 2022 là 176 tỷ đồng và năm 2023, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, chúng tôi đang phối hợp để Bộ Y tế đề xuất và Bộ Tài chính sẽ chuyển tiền để thực hiện mua vắc xin tiêm chủng mở rộng.

Đối với vấn đề đầu tư cơ sở vật chất y tế, trong Nghị quyết 43 đã bố trí 14.000 tỷ đồng trong tổng số 176.000 tỷ trong gói phục hồi để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng để triển khai, đặc biệt cho y tế cơ sở. Ngoài ra, còn bố trí ngân sách địa phương và ngân sách trung ương cho việc đầu tư các dự án để sửa chữa, nâng cao và hiện đại hóa y tế cơ sở. Sắp tới chúng ta cần phải tập trung quan tâm đến vấn đề này, riêng Bộ Tài chính rất ủng hộ.

Báo cáo làm rõ vấn đề về bảo hiểm y tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết hiện nay bảo hiểm y tế chỉ thu 4,5%, trong đó 1,5% là người lao động nộp, 3% là người sử dụng, đơn vị sử dụng lao động nộp. Có nghĩa là Quỹ Bảo hiểm y tế có hạn, trong khi chi ra gần như không hạn chế. Như vậy phải quản lý theo dự toán. Nhưng có một hiện tượng là hiện nay y tế cơ sở, y tế cấp dưới đẩy lên y tế cấp trên; y tế cập trên lại chuyển lên y tế cấp cao nhất. Bộ trưởng Hổ Đức Phớc cho biết trong thời gian tới khi sửa đổi sửa Luật Bảo hiểm y tế sẽ lưu ý đến vấn đề cấp bù ngân sách để đảm bảo cho thanh toán y tế một cách thuận lợi nhất.

Về Quỹ Vaccine hiện nay thu được 10.791 tỷ đồng, trong đó chi ra mua vaccine là 7.672 tỷ đồng, hiện nay còn dư là 3.118,9 tỷ đồng, tổng số là 693.476 lượt ủng hộ. Bộ trưởng Bộ Tài chính chia sẻ thêm trong bối cảnh chưa từng có nhưng Chính phủ đã rất quyết liệt, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo nhanh chóng để xây dựng quy chế và thành lập Quỹ vaccine.

Nhờ có thành lập Quỹ vaccine đã giúp có ngay nguồn lực để chủ động về vấn đề mua vaccine. Đồng thời, trong xuất hàng viện trợ, các cơ quan cũng phải áp dụng biện pháp xuất hàng trước, lấy chứng từ, hồ sơ sau để đảm bảo cứu dân, chống dịch như chống giặc để đảm bảo cứu người dân.

Y tế dự phòng, y tế cơ sở quyết định thắng lợi

Phát biểu giải trình một số nội dung các đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định, thành công trong công cuộc phòng, chống dịch Covid-19 có sự đóng góp lớn, vai trò quan trọng quyết định của mô hình tổ chức y tế dự phòng, y tế cơ sở, đồng thời có vai trò rất quan trọng của đội ngũ nhân viên y tế, trong đó có y tế dự phòng, y tế cơ sở.

Bên cạnh đó, đại dịch đã làm bộc lộ những khó khăn, bất cập trong bộ máy tổ chức và các mặt hoạt động của mạng lưới y tế dự phòng, y tế cơ sở, vẫn còn những sự thiếu đồng bộ cả về mô hình tổ chức lẫn thực tiễn quản lý.

Cùng với đó, nhân lực y tế có những bất cập cả về số lượng, chất lượng, cơ cấu. Để giải quyết tổng thế vấn đề này, Bộ trưởng cho rằng, cần đánh giá toàn diện về tổ chức bộ máy, nhân lực y tế dự phòng, y tế cơ sở để đề xuất với Chính phủ xây dựng mới, hoặc bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo ổn định về mô hình tổ chức bộ máy, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ cụ thể của các tổ chức này, xem xét kỹ lưỡng mô hình tổ chức để đảm bảo các yêu cầu về mặt chính trị, xã hội, pháp lý cũng như thực tiễn, để thực hiện tốt nhất nhiệm vụ bảo đảm sức khỏe của nhân dân.

“Thời gian tới, Bộ Nội vụ sẽ phối hợp với Bộ Y tế tổng rà soát, tham mưu cho Chính phủ đề án phát triển nguồn nhân lực y tế trong khu vực công đến năm 2030 một cách căn cơ, cụ thể, chiến lược, bảo đảm nhân lực y tế khu vực công trong tình hình mới”, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà thông tin.