AFMGM+3: Tăng cường hợp tác, giảm thiểu rủi ro tài chính

Tại Hội nghị, các Bộ trưởng Tài chính, Thống đốc Ngân hàng Trung ương (NHTW) các nước ASEAN cùng với các đối tác Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản, và lãnh đạo các tổ chức tài chính quốc tế đã đối thoại chính sách về tình hình kinh tế vĩ mô (KTVM) toàn cầu và khu vực cũng như các biện pháp nhằm ứng phó trước đại dịch Covid-19. Các Bộ trưởng và Thống đốc cũng xem xét việc triển khai các sáng kiến hợp tác thuộc Tiến trình hợp tác tài chính ASEAN+3, định hướng chiến lược và các sáng kiến mới của Tiến trình hợp tác tài chính ASEAN+3 và thông qua Tuyên bố chung của Hội nghị.

Triển vọng kinh tế toàn cầu và khu vực

Thảo luận về triển vọng phát triển kinh tế toàn cầu và khu vực, các Bộ trưởng Tài chính, Thống đốc NHTW ASEAN+3 và lãnh đạo các tổ chức tài chính quốc tế đã cùng nhau chia sẻ quan điểm về những rủi ro và thách thức do đại dịch Covid-19 gây ra đối với kinh tế toàn cầu và khu vực. Theo dự báo của IMF, kinh tế toàn cầu năm 2020 sẽ suy giảm 4,9%, trong khi kinh tế khu vực châu Á giảm 1,6% trong đó khu vực ASEAN tăng trưởng âm ở mức -2,0%, các nước ASEAN+3 như Nhật Bản tăng trưởng giảm 5,8%; Hàn Quốc tăng trưởng âm 2,1%, Trung Quốc tăng trưởng 1%.

Hội nghị cũng chia sẻ về các giải pháp chính sách mà các nền kinh tế khu vực đã và đang triển khai nhằm ngăn chặn đại dịch và phục hồi tăng trưởng kinh tế, bao gồm gói các giải pháp về tài khóa, tiền tệ và quy định quản lý hệ thống tài chính. Các Bộ trưởng và Thống đốc nhận định trong bối cảnh các nền kinh tế ngày càng phụ thuộc lẫn nhau, các tác động do đại dịch gây ra đối với chuỗi cung ứng toàn cầu càng trở nên nghiêm trọng. Điều này đặt ra yêu cầu đối với các cơ quan quản lý tài chính, tiền tệ trong việc xây dựng, ban hành các biện pháp, chính sách kinh tế vĩ mô kịp thời, hiệu quả nhằm tăng cường khả năng chống chịu của các nền kinh tế trước các cú sốc, qua đó giúp duy trì sự ổn định và toàn vẹn của hệ thống tài chính.

Về phía Việt Nam, Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng nhà nước (NHNN) đã chia sẻ các giải pháp chính sách mang tính toàn diện nhằm duy trì ổn định tài chính và giảm thiểu những tác động tiêu cực của đại dịch, cụ thể: NHNN đã hai lần giảm lãi suất điều hành nhằm hỗ trợ tăng trưởng tín dụng, giảm lãi suất tiền gửi và lãi suất cho vay, tạo điều kiện cho cả tổ chức tín dụng (TCTD) lẫn người vay được tiếp cận nguồn vốn với chi phí thấp hơn. Đi đôi với các hành động chính sách nới lỏng, NHNN tiếp tục theo dõi sát sao diễn biến thị trường, điều hành tỷ giá chủ động và linh hoạt phù hợp với cung cầu thị trường; điều chỉnh quy định liên quan cho phép các TCTD cơ cấu lại nợ, miễn giảm lãi, phí dịch thanh toán cho khách hàng; và tiếp tục các nỗ lực cải cách hệ thống và tăng cường hoạt động thanh tra giám sát ngân hàng nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh của hệ thống.

Các giải pháp đồng bộ và linh hoạt trong công tác điều hành chính sách của Bộ Tài chính và NHNN Việt Nam đã mang lại nhiều kết quả quan trọng; qua đó góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định vĩ mô, đảm bảo an toàn hệ thống. Thị trường tiền tệ ổn định, mặt bằng lãi suất cho vay giảm, tỷ giá và thị trường ngoại tệ diễn biến ổn định, dự trữ ngoại hối Nhà nước tiếp tục tăng, qua đó góp phần duy trì môi trường kinh doanh ổn định cho doanh nghiệp. Những kết quả khả quan này là yếu tố quan trọng góp phần củng cố mức tín nhiệm quốc gia và duy trì lòng tin của các nhà đầu tư đối với kinh tế Việt Nam.

Trong bối cảnh kinh tế và khu vực còn gặp nhiều thách thức và khó khăn, dự báo năm 2020 Việt Nam vẫn đạt tăng trưởng dương, ước tính ở mức 2% và có thể là 2,5% nếu điều kiện cho phép, năm 2021 dự báo tăng trưởng đạt khoảng 6,7%. Các hành động chính sách của Chính phủ Việt Nam cũng được các tổ chức quốc tế và các nước ASEAN+3 tham dự Hội nghị đánh giá cao. Các tổ chức quốc tế cũng đưa ra các dự báo tích cực với tăng trưởng kinh tế của Việt nam: Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) dự báo triển vọng tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2020 tăng 1,8%; Ngân hàng Thế giới (World Bank) đưa ra kịch bản tăng trưởng tích cực hơn cho Việt Nam đạt 2,8% trong năm 2020. Đây là mức tăng trưởng cao hơn nhiều so với mức tăng và suy giảm kinh tế của nhiều nước trên thế giới và khu vực.

Tại Hội nghị, các đại biểu nhất trí cho rằng hợp tác khu vực, trong đó có hợp tác tài chính, là yếu tố quan trọng giúp các quốc gia tăng cường năng lực phối hợp và ứng phó với các tác động của đại dịch và hỗ trợ phục hồi kinh tế một cách bền vững.

Nhiều sáng kiến hợp tác tài chính

Hội nghị, Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc NHTW ASEAN+3 đã thông qua các nội dung kỹ thuật quan trọng, bao gồm sửa đổi Thoả thuận CMIM, trong đó có nội dung tăng tỷ lệ tiếp cận chương trình CMIM không gắn với các khoản vay của IMF từ 30% lên 40% và các tài liệu hướng dẫn triển khai thực hiện Thỏa thuận CMIM, bao gồm Sổ tay hướng dẫn thực hiện giao dịch hoán đổi CMIM, Hướng dẫn áp dụng khuôn khổ điều kiện chương trình CMIM gắn và không gắn với chương trình của IMF; kế hoạch triển khai chạy thử nghiệm CMIM bằng tiền thật lần thứ 11... Các kết quả nêu trên góp phần tích cực trong việc tăng tính sẵn sàng, hiệu quả hoạt động của CMIM, đáp ứng các yêu cầu mới của thị trường tài chính, hướng tới mục tiêu đưa CMIM trở thành công cụ hữu hiệu nhằm bổ sung cho mạng lưới an ninh tài chính khu vực và toàn cầu. Các kết quả hợp tác đạt được của Sáng kiến CMIM có ý nghĩa quan trọng trong việc thắt chặt hợp tác và tăng cường hỗ trợ lẫn nhau trong bối cảnh kinh tế khu vực đang đối mặt với nhiều khó khăn và bất ổn.

Hội nghị cũng đánh giá cao những nỗ lực của Cơ quan Nghiên cứu kinh tế vĩ mô ASEAN+3 (AMRO) với tư cách là một tổ chức quốc tế trong thời gian qua đã triển khai tích cực các hoạt động giám sát kinh tế vĩ mô, cung cấp các đánh giá, phân tích tác động của dịch bệnh Covid-19 đối với khu vực và đưa ra các khuyến nghị chính sách nhằm đảm bảo duy trì ổn định tình hình kinh tế vĩ mô và tài chính khu vực.

Các Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc NHTW cũng ghi nhận và đánh giá cao tiến độ thực hiện và kết quả đạt được của các nhóm công tác thuộc sáng kiến Thị trường Trái phiếu châu Á (ABMI) trong việc nghiên cứu nâng cao môi trường thu hút nhà đầu tư, phát triển thêm công cụ đầu tư mới, hoàn thiện khung khổ pháp lý, phát triển cơ sở hạ tầng cho thị trường trái phiếu cũng như các hoạt động triển khai các chương trình hỗ trợ kỹ thuật để phát triển thị trường trái phiếu trong nước của các nền kinh tế thành viên.

Nhằm tăng cường ổn định kinh tế và tài chính khu vực, các Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc NHTW hoan nghênh việc triển khai các sáng kiến mới trong khuôn khổ Định hướng chiến lược Tiến trình Hợp tác Tài chính ASEAN+3, bao gồm các sáng kiến: Thúc đẩy sử dụng đồng nội tệ cho thanh toán thương mại và đầu tư, cũng như kết nối thanh toán; phát triển sáng kiến toàn diện về tài chính cơ sở hạ tầng; thiết kế các công cụ hỗ trợ để giúp các thành viên giải quyết tốt hơn các vấn đề về cấu trúc kinh tế vĩ mô; hài hòa hóa các sáng kiến hợp tác về tài chính chống biến đổi khí hậu như Sáng kiến Cơ chế Bảo hiểm Rủi ro thiên tai (SEADRIF) và tăng cường phối hợp chính sách để khai thác lợi ích của tiến bộ công nghệ trong việc giảm thiểu các rủi ro tài chính.