Xuất khẩu vào EU: Doanh nghiệp cần hướng tới tăng trưởng xanh và bền vững

Trợ lực tốt cho xuất khẩu

Đây là nội dung được đưa ra tại Diễn đàn thương mại Việt Nam – EU do Bộ Công Thương đã phối hợp với Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam và Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu EuroCham tổ chức vào chiều ngày 29/9/2022 tại TP. Hồ Chí Minh.

Ông Giorgio Aliberti, Đại sứ Phái đoàn Liên minh Châu Âu (EU) tại Việt Nam cho biết, sau hơn 2 năm Hiệp định thương mại Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) đi vào thực thi, quan hệ kinh tế - thương mại song phương Việt Nam - EU với những kết quả đáng ghi nhận.

Theo tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong năm thứ hai thực thi Hiệp định EVFTA (từ tháng 8/2021 – 7/2022), tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và EU đạt 61,4 tỷ USD, tăng 11,9% so với năm đầu tiên Hiệp định có hiệu lực; trong đó xuất khẩu đạt 45 tỷ USD, tăng 17% và nhập khẩu đạt 16,4 tỷ, tăng 0,2%.

8 tháng đầu năm 2022, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam EU đạt 42,4 tỷ USD, tăng 14,85% so với 8 tháng năm 2021. Xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang hầu hết các thị trường trong khối EU đều ghi nhận sự tăng trưởng tốt.

Cơ cấu các mặt hàng xuất khẩu vào EU cũng có xu hướng mở rộng và đa dạng hóa khi không chỉ các mặt hàng chủ lực đạt tốc độ tăng ấn tượng như: máy móc&thiết bị (34,8%), dệt may (41,2%), giày dép (36,2%) mà kim ngạch xuất khẩu nhiều mặt hàng nông lâm thủy sản cũng đang tăng ở mức rất cao, đáng kể như: cà phê (54,4%), thủy sản (41,9%), rau quả (18%), hồ tiêu (25%), gạo |(22,2%)...

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng tăng cường nhập khẩu nhiều mặt hàng từ EU, điển hình như: dược phẩm (7,6%), hóa chất (102%), gỗ & sản phẩm gỗ, thức ăn gia súc (15,5%), sữa & sản phẩm sữa (29,1%), chế phẩm thực phẩm khác (45,3%) và các nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất.

Đánh giá về những kết quả này, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đặc biệt ghi nhận những kết quả tích cực trong trao đổi thương mại, đầu tư giữa hai Bên sau hai năm EVFTA đi vào hiệu lực bất chấp bối cảnh kinh tế, giao thương và chuỗi cung ứng đối mặt với nhiều khó khăn do đại dịch và các bất ổn địa chính trị khu vực và toàn cầu. Chính phủ Việt Nam đang rất quan tâm hỗ trợ mở rộng thị trường và tăng cường quan hệ đối tác toàn diện với EU cũng như các nước thành viên, tạo tiền đề rất lớn để thúc đẩy các hoạt động hợp tác song phương trong thời gian tới, không chỉ giới hạn trong thương mại, mà còn mở rộng ra nhiều lĩnh vực hợp tác kinh tế khác.

Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh với lợi thế lớn từ Hiệp định EVFTA và tới đây là EVIPA, Việt Nam sẽ có nhiều điều kiện thuận lợi trong thu hút vốn đầu tư, chuyển giao công nghệ, các dự án hỗ trợ từ phía các đối tác EU để đẩy mạnh cơ cấu kinh tế theo hướng xanh và bền vững, bao gồm cả vấn đề sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, chuyển đổi công nghệ cao trong sản xuất, giúp hàng hóa Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật và môi trường của EU, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng hoàn chỉnh bền vững, cùng có lợi với EU.

Doanh nghiệp cần chú ý tăng trưởng xanh

Mặc dù đạt nhiều kết quả tích cực, song theo đánh giá, hiện nay thị phần hàng hóa Việt Nam tại thị trường EU vẫn còn hạn chế. Ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ thị trường châu Âu – châu Mỹ cho biết, hiện các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam mới chỉ tập trung vào thị trường lớn như Hà Lan, Đức, Pháp, Ý… còn những thị trường còn lại, thị phần còn rất nhỏ. Do đó, doanh nghiệp cần đa dạng hóa sang các thị trường còn lại của khối để gia tăng kim ngạch xuất khẩu.

Cùng với đó, EU là thị trường không ngừng cập nhật chính sách hướng đến mục tiêu tăng trưởng xanh và bền vững. Chính vì vậy, các doanh nghiệp, địa phương cần thay đổi để có thể tiếp cận thị trường. “EU là khối nước đi đầu trong việc hướng đến mục tiêu tăng trưởng xanh và bền vững. Đây là yếu tố quan trọng mà doanh nghiệp cần chú ý để đẩy mạnh xuất khẩu trong giai đoạn tới”, ông Tạ Hoàng Linh nhấn mạnh.

Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ cũng cho biết, Bộ Công Thương sẽ phát huy tối đa hệ thống các Thương vụ Việt Nam tại EU tích cực hỗ trợ doanh nghiệp hai bên tiếp cận thị trường, tận dụng lợi thế tử Hiệp định EVFTA để đẩy mạnh giao thương, kết nối đầu tư, đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp chung tay xây dựng chuỗi cung ứng đa dạng, bền vững.

Đối với lĩnh vực chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam, Chủ tịch EuroCham, ông Alain Cany cho biết, phía châu Âu khuyến khích việc phát triển các nguồn năng lượng xanh, năng lượng tái tạo tại Việt Nam. Lộ trình giảm phát thải carbon đòi hỏi sự cấp kinh phí phù hợp ở mọi cấp độ kinh tế. Việc triển khai những chính sách và quy định về tài chính xanh đối với các thể chế tài chính của Việt Nam sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp quản lý rủi ro, đảm bảo các hoạt động kinh doanh, đầu tư lâu dài và chất lượng trước bối cảnh thế giới thay đổi nhanh chóng. Đồng thời, đại diện EuroCham cũng lưu ý, để tận dụng tối đa lợi thế từ các FTA Việt Nam đã ký kết, doanh nghiệp Việt cần tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về môi trường và đáp ứng được thị hiếu tiêu dùng xanh, tiêu dùng bền vững tại châu Âu.