Xuất khẩu nông sản chính ngạch sang Trung Quốc: Coi trọng yếu tố chất lượng

Sự kiện nằm trong khuôn khổ hợp tác giữa Cục XTTM và Chương trình “Hỗ trợ hợp tác kinh tế cho các sáng kiến tiểu vùng ở châu Á” của Tổ chức Hợp tác phát triển Đức (GIZ).

Thị trường ngày một khó tính

Phát biểu tại hội thảo, ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục XTTM cho biết: Trung Quốc hiện là thị trường xuất khẩu (XK) trái cây, rau quả lớn nhất của Việt Nam. Năm 2018, kim ngạch XK trái cây, rau quả sang Trung Quốc đạt 2,78 tỷ USD, chiếm trên 70% tỷ trọng XK mặt hàng này của Việt Nam. Mặc dù vậy, XK nông sản nói chung và trái cây, rau quả của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc chưa bền vững, còn phụ thuộc khá nhiều vào XK tiểu ngạch, quy mô nhỏ lẻ. Ràng buộc pháp lý giữa người mua và bán rất lỏng lẻo, trong trường hợp có kiện tụng, doanh nghiệp (DN) XK chịu nhiều thiệt thòi.

Ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục XTTM, Bộ Công Thương: Chính phủ Việt Nam đang thúc đẩy xuất khẩu nông sản chính ngạch sang Trung Quốc

Hơn nữa, Trung Quốc không còn là thị trường dễ tính, yêu cầu của người tiêu dùng với trái cây, rau quả nhập khẩu tại thị trường này ngày một khắt khe. Đặc biệt, chính sách của Trung Quốc đã có nhiều thay đổi. Từ ngày 1/1/2019 trái cây, rau quả XK sang thị trường này bắt buộc phải có truy xuất nguồn gốc rõ ràng, có giấy chứng nhận kiểm dịch động thực vật.

Với kinh nghiệm nhiều năm nhập khẩu trái cây, rau quả từ Việt Nam, ông Shi Xin Biao - Giám đốc Công ty Liaocheng Xinghao IM&Export Co.Ltd cho hay: Năng lực thiết kế bao bì, nhãn mác cũng như chế định ra các tiêu chuẩn chất lượng cho sản phẩm nông sản của DN Việt Nam còn hạn chế. Nguyên do, rất nhiều trái cây, rau quả của Việt Nam sang Trung Quốc bằng con đường tiểu ngạch nên bao bì không được chú ý. Hoặc nhiều nhà vườn, cơ sở không sản xuất với mục đích XK riêng sang Trung Quốc nên bao bì cũng không được thiết kế để dành riêng cho thị trường này.

“Nhu cầu về mặt hàng trái cây, rau quả của Trung Quốc hiện rất lớn, tuy nhiên chất lượng phải là yếu tố đầu tiên cần được các DN Việt Nam coi trọng khi muốn XK bền vững các mặt hàng này”, ông Shi Xin Biao nói.

Khuyến nghị từ thực tế

Ông Shi Xin Biao cũng khuyến cáo: Trong 10 năm tới, tốc độ tăng về nhu cầu trái cây, rau quả của Trung Quốc sẽ có xu hướng chậm lại, yêu cầu về chất lượng tăng lên. Thương mại điện tử cũng sẽ giúp người tiêu dùng Trung Quốc tiếp cận nhanh hơn với nguồn hàng. Do vậy, DN Việt Nam cần cung cấp các sản phẩm ổn định, chất lượng tốt, xây dựng hệ thống quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc. Có phương thức giao dịch thanh toán linh hoạt, thống nhất và an toàn. DN Việt Nam nên tìm hiểu cụ thể nhu cầu của khách hàng, bởi mỗi vùng Trung Quốc sẽ có thói quen tiêu dùng khác nhau.

Xuất khẩu trái cây, rau quả sang thị trường Trung Quốc chiếm trên 70% tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này của Việt Nam

Cùng đó, Chính phủ cần tạo cơ chế cho doanh nghiệp xây dựng, phát triển hệ thống kho bãi, kho bảo quản lạnh nhằm bảo đảm tốt nhất chất lượng sản phẩm, nhất là với những nông sản có thời gian sử dụng rất ngắn như quả vải.

Có kinh nghiệm hơn 20 năm XK nông sản sang Trung Quốc, ông Phạm Ngọc Thức- Chủ tịch HĐQT Công ty CP Phân bón FUSA chia sẻ: XK sang thị trường Trung Quốc, DN gặp rất nhiều khó khăn như thiếu thông tin thị trường, không cập nhật được các quy định mới của Chính phủ Trung Quốc liên quan đến chính sách xuất nhập khẩu. Những khó khăn này của DN hiện đã được Bộ Công Thương tháo gỡ rất nhiều.

Tuy nhiên, để thuận lợi trong các giao dịch với nhà nhập khẩu Trung Quốc, DN trong nước nên uỷ quyền cho 1 đơn vị trung gian; xin thông tin cá nhân và có chính sách chăm sóc khách hàng chu đáo; tham gia các hội chợ để tìm kiếm khách hàng. Với sản phẩm, trên bao bì nên ghi tiếng Trung Quốc; những loại rau quả cấm nhập khẩu tươi có thể sơ chế và XK sang Trung Quốc. Đặc biệt, DN cần gắn kết hơn nữa để tiếp thị sâu hơn, có nguồn cung đủ lớn và không cạnh tranh lẫn nhau.