Xuất khẩu hạt tiêu dự báo khởi sắc những tháng cuối năm 2021

Giảm lượng, tăng chất

Theo Tổng cục Hải quan Việt Nam, khối lượng hạt tiêu xuất khẩu tháng 5/2021 Việt Nam ước đạt 27.963 tấn, giảm 7,9% so với tháng 5/2020, lũy kế 5 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu được 121.338 tấn với kim ngạch đạt 379,6 triệu USD, giảm 17,1% về khối lượng nhưng tăng 23% về giá trị so với cùng kỳ năm 2020.

5 tháng đầu năm 2021, nhập khẩu hạt tiêu từ khu vực châu Mỹ từ thị trường Việt Nam đạt 27.398 nghìn tấn, tăng 0,4% so với cùng kỳ năm 2020. Bên cạnh đó, lượng nhập khẩu hạt tiêu tăng ở Anh, Pháp, Ireland, Italy, Hàn Quốc, Iran, Nhật Bản,…

Mỹ là thị trường nhập khẩu hạt tiêu nhiều nhất từ Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2021 đạt 24.636 nghìn tấn, giảm 0,4% so với cùng kỳ năm 2020. Nhập khẩu của châu Phi giảm 38,4%, trong đó Ai Cập giảm 48,4% từ 6.035 tấn xuống còn 3.114 tấn. Tại khu vực châu Á nhập khẩu giảm 25,1%, trong đó, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam cũng giảm 29,4% xuống còn 23.657 tấn so với lượng nhập khẩu 33.508 tấn cùng kỳ năm ngoái. Một số thị trường khác cũng có lượng nhập khẩu giảm như Ấn Độ, Philippines, Thái Lan, Saudi Arab, Bangladesh.

Trong tháng 5/2021, giá xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam ở mức 3.429 USD/tấn, tăng 5% so với tháng trước và tăng tới 70% (1.416 USD/tấn) so với cùng kỳ năm ngoái. Như vậy, giá hạt tiêu tiếp tục tăng tháng thứ 7 liên tiếp. Đây cũng là mức giá cao nhất kể từ tháng 12/2018. Bình quân 5 tháng đầu năm 2021, giá xuất khẩu hạt tiêu đã tăng 48,3% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 3.128 USD/tấn. Nhờ giá tiêu xuất khẩu tăng mạnh nên dù hoạt động xuất giảm 17% do chịu tác động bởi đại dịch Covid-19 nhưng kim ngạch vẫn ghi nhận mức tăng 23% so với cùng kỳ năm ngoái.

Công ty Cổ phần Thương mại Dịch vụ XNK Trân Châu tiếp tục là doanh nghiệp xuất khẩu hạt tiêu đứng đầu 5 tháng đầu năm 2021 đạt 10.614 tấn, tuy nhiên so cùng kỳ lượng xuất khẩu của doanh nghiệp này giảm 22,3% về lượng. Công ty TNHH Olam Việt Nam xuất khẩu đứng thứ 2 đạt 9.336 tấn và so cùng kỳ giảm 4,3% về lượng. Lượng hạt tiêu xuất khẩu cũng giảm ở Phúc Sinh, Haprosimex JSC, Phúc Lợi, Sinh Lộc Phát,… Trong khi đó, các doanh nghiệp Nedspice, Liên Thành, Intimex Group, Sơn Hà, Unispice, Harris Freeman, Expo Commodities,… có lượng xuất khẩu tăng so với cùng kỳ.

Đáng chú ý, ngành hạt tiêu Việt Nam đã có sự chuyển dịch trong cơ cấu chủng loại xuất khẩu, giảm lượng nhưng tăng chất. Xuất khẩu hạt tiêu đen xay và hạt tiêu trắng xay tăng mạnh, trong khi xuất khẩu hạt tiêu đen và trắng dạng thô giảm.

Số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan cho thấy, 4 tháng đầu năm 2021, xuất khẩu hạt tiêu đen và hạt tiêu trắng giảm lần lượt 23,6% và 26,1% về lượng, đạt 72,21 nghìn tấn và 6,51 nghìn tấn. Ngược lại, xuất khẩu hạt tiêu đen xay và hạt tiêu trắng xay tăng lần lượt 14,5% và 69,3% về lượng, đạt 9,9 nghìn tấn và 2,51 nghìn tấn.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, việc Trung Quốc đẩy mạnh thu mua hạt tiêu khiến giá phục hồi trở lại từ cuối tháng 5/2021. Tuy nhiên, sức mua không tăng mạnh như kỳ vọng. Hiện tại, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu đã nhận được đơn hàng, trong bối cảnh nguồn cung cạn dần do vụ thu hoạch tiêu đã kết thúc. Cước phí tàu biển tiếp tục tăng nên các doanh nghiệp hạn chế việc mua vào.

Dự báo giá tiêu trong nước có thể tăng “nóng” trở lại

Theo Tổ chức Hạt tiêu Quốc tế (IPC), thu hoạch hạt tiêu vụ mùa 2021 của Việt Nam đạt 180 nghìn tấn, giảm 40 nghìn tấn so với dự báo trước đó, giảm 25% so với vụ thu hoạch 2020.

Dự báo, xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam thời gian tới sẽ thuận lợi về giá khi các thị trường Mỹ, EU, Ấn Độ nới lỏng giãn cách xã hội, Trung Quốc tăng nhập khẩu để bù đắp phần thiếu hụt từ những tháng trước đó. Tuy nhiên, lượng hạt tiêu còn lại trong dân không còn nhiều do đã đẩy mạnh bán ra từ trước đó. Điều này sẽ tác động tích cực lên giá hạt tiêu trong thời gian tới.

Hiện giá tiêu tại thị trường trong nước dao động trong khoảng 70.000 – 75.000 đồng/kg đối với tiêu đen. Giá hạt tiêu trắng ở mức trên 100.000 đồng/kg tăng mạnh so với 67.000 đồng/kg cùng kỳ năm 2020. Ông Hoàng Phước Bính- Phó Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê (Gia Lai)- dự báo, giá hạt tiêu đen sẽ tốt dần lên và khả năng đến cuối năm giá sẽ đạt 90.000 - 100.000 đồng/kg.

Vẫn còn những yếu tố bất lợi cho ngành hàng này. Cụ thể, Covid-19, nền kinh tế thế giới gặp nhiều khó khăn ít nhiều làm ảnh hưởng và giảm tiêu thụ hạt tiêu, làm đứt gãy lưu thông hàng hoá giữa Việt Nam và các nước. Bên cạnh đó, giá cước tàu vận chuyển đi các nước Trung Đông, EU, Mỹ…tăng lên quá cao, chi phí logistics tăng cao ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Giá cước vận tải tăng cao trong khi container cũng không có để vận chuyển hàng khiến lượng xuất khẩu sụt giảm.

Những tháng qua, nhờ giá tiêu tăng tương đối ổn định nên nhiều nông dân Đắk Lắk, Đắk Nông đang bắt đầu tăng diện tích. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, hiện dịch bệnh ở hạt tiêu vẫn còn diễn biến phức tạp; giá tiêu còn bấp bênh, chưa ổn định. Người dân cần cẩn trọng, trong thời điểm này chưa nên mở rộng diện tích hạt tiêu.

Hạt tiêu Việt Nam chiếm khoảng 60% tổng sản lượng hạt tiêu được giao dịch trên toàn thế giới. Tuy nhiên, ngành hạt tiêu Việt Nam lại đang đứng trước những thách thức lớn như giá bán thấp, thiếu tính bền vững, chưa đáp ứng tốt các yêu cầu đang ngày một thắt chặt hơn của các thị trường.

Ông Nguyễn Quý Dương- Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)- cho rằng, hiện nay, việc đảm bảo không còn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong các sản phẩm hạt tiêu xuất khẩu là rất quan trọng, bởi những đòi hỏi của thị trường ngày càng cao. Ngay cả Trung Quốc, thị trường nhập khẩu quan trọng của tiêu Việt Nam cũng đã có những đòi hỏi ngày càng khắt khe về an toàn toàn thực phẩm. Do đó sản xuất bền vững ngành hạt tiêu là một nhiệm vụ quan trọng và là đòi hỏi tất yếu.

Trong bối cảnh giá hạt tiêu biến động, ngành hạt tiêu Việt Nam cần chuyển dịch cơ cấu nguồn cung, trong đó, hạt tiêu hữu cơ là một trong những hướng đi bền vững, giúp gia tăng giá trị sản phẩm so với các loại hạt tiêu trồng truyền thống.