Từ 1/7/2025: Ai phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc?

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 được Quốc hội thông qua ngày 29/6/2024, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 gồm 11 chương, 141 điều. Công tác xây dựng Luật có ba mục tiêu cụ thể: Bảo đảm an sinh xã hội theo quy định của Hiến pháp; thể chế hóa quan điểm, đường lối, nội dung cải cách trong Nghị quyết số 28-NQ/TW và các văn kiện, nghị quyết có liên quan; Sửa đổi căn bản các vướng mắc, bất cập từ thực tiễn; Mở rộng, gia tăng quyền, lợi ích để thu hút người lao động tham gia bảo hiểm xã hội.

Theo đó, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có 14 điểm trọng tâm, trong đó, quy định mở rộng đối tượng được tham gia bảo hiểm xã hội là điểm mới đáng chú ý. Cụ thể, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 quy định mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với:

Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ. Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước; người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại công ty và công ty mẹ theo quy định của Luật Doanh nghiệp; thành viên Hội đồng Quản trị, Tổng Giám đốc, Giám đốc, thành viên Ban Kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của Hợp tác xã, Liên hiệp Hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã không hưởng tiền lương.

Người lao động làm việc không trọn thời gian, có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất. Trường hợp người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên...

Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố; dân quân thường trực. Mở rộng quyền lợi đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã được tham gia và thụ hưởng đầy đủ các chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc thay vì chỉ đóng và hưởng hai chế độ là hưu trí và tử tuất như Luật hiện hành.

Bên cạnh đó, theo Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, nhằm từng bước hướng tới chính sách bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với toàn bộ người lao động có việc làm, có thu nhập và tiền lương khi đáp ứng đủ điều kiện cần thiết theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định việc tham gia bảo hiểm xã bắt buộc đối với đối tượng khác mà có việc làm, thu nhập ổn định, thường xuyên trên cơ sở đề xuất của Chính phủ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế-xã hội từng thời kỳ.

Quy định trên được cho là tạo điều kiện cho việc mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với các nhóm đối tượng khác phù hợp với sự thay đổi của quan hệ lao động, điều kiện phát triển kinh tế, xã hội, đời sống của người lao động trong tương lai. Đồng thời, việc bổ sung quy định trên cũng phù hợp với những quy định của Bộ luật Lao động 2019, góp phần tạo điều kiện cho nhiều người lao động được bảo đảm quyền được tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và thụ hưởng đầy đủ chính sách bảo hiểm xã hội.