Truy tố ông Lê Thanh Thản: Khách hàng mua nhà sẽ ra sao?

Ông Lê Thanh Thản, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Mường Thanh bị truy tố về tội lừa dối khách hàng do có sai phạm liên quan dự án CT6 Kiến Hưng (Hà Đông, Hà Nội). Việc ông Thản bị truy tố khiến nhiều khách hàng đã mua nhà của Tập đoàn Mường Thanh hoang mang, lo lắng.

Ngày 24/4, trả lời Báo Công Thương, Luật sư Nguyễn Hưng (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), cho rằng, việc xử lý hình sự ông Lê Thanh Thản và việc cấp sổ đỏ cho khách hàng đã mua nhà của Tập đoàn Mường Thanh là hai việc hoàn toàn khác nhau.

Theo Luật sư Nguyễn Hưng, trách nhiệm của ông Thản là bồi thường thiệt hại và khắc phục hậu quả cho người mua nhà do hành vi lừa dối khách hàng gây ra. Ông Thản sẽ phải bồi thường số tiền đã được cơ quan điều tra xác định là hơn 480 tỷ đồng. Tuy nhiên, ở đây có vấn đề phát sinh là một số người đang ở trong các căn hộ hiện nay lại không phải là người mua nhà từ đầu, mà họ chỉ mua lại của những người trước đó, giá mua lại cũng cao hơn giá ông Thản bán rất nhiều.

Bên cạnh đó, giá thị trường của các căn hộ hiện nay cũng tăng lên so với giá thời điểm ông Thản bán. Vì vậy rất khó thực hiện được phương án ông Thản trả lại tiền để người mua trả lại nhà.

“Vụ án này trước mắt sẽ chỉ giải quyết được phần hình sự là trách nhiệm của ông Thản, còn quyền lợi của khách hàng cũng như việc cấp sổ đỏ cho các căn hộ sai phạm này phải chờ các cơ quan chức năng giải quyết”, Luật sư Nguyễn Hưng nói.

Luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng. dưới góc độ pháp lý hợp đồng mua bán nhà ở là giao dịch dân sự và chỉ có thể được pháp luật công nhận nếu như căn hộ đó được tạo lập hợp pháp, phù hợp với quy hoạch, đủ điều kiện tham gia giao dịch, các bên có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, được quyền tham gia giao dịch. Nếu tòa nhà, căn hộ được tạo lập bất hợp pháp, không đủ điều kiện tham gia giao dịch về nhà ở hoặc một bên bị lừa dối, bị nhầm lẫn khi tham gia giao dịch... thì đó là những trong những trường hợp khiến cho giao dịch dân sự vô hiệu.

Trường hợp hợp đồng mua bán nhà ở không đủ điều kiện có hiệu lực pháp luật thì sẽ được xác định là hợp đồng vô hiệu, bên mua có quyền đòi lại tiền và trả lại nhà, nếu bên bán có lỗi làm cho hợp đồng vô hiệu thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật. Về nguyên tắc, giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập. Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.

Theo Luật sư Cường, trong vụ án hình sự này có thể tòa án sẽ giải quyết cả vấn đề dân sự, đó là xem xét tính hợp pháp của các hợp đồng mua bán nhà mà công ty của ông Lê Thanh Thản đã ký kết với các khách hàng nhằm xác định hợp đồng này có hiệu lực pháp luật hay không. Trường hợp kết quả giải quyết vụ án cho thấy, các căn hộ đã vi phạm quy hoạch chi tiết, không được phép xây dựng, chưa đủ điều kiện để tham gia giao dịch về nhà ở, có yếu tố lừa dối khách hàng do bên bán nhà đưa ra thông tin sai sự thật, khiến khách hàng nhầm lẫn mới ký kết hợp đồng mua bán nhà ở thì tòa án có thể tuyên bố các hợp đồng mua bán này bị vô hiệu theo quy định của pháp luật và giải quyết hậu quả của hợp đồng vô hiệu là các bên nhận của nhau thứ gì phải trả, bên nào có lỗi, gây thiệt hại thì phải bồi thường.

Khi tòa án tuyên bố hợp đồng vô hiệu thì bên mua nhà có quyền yêu cầu đòi doanh nghiệp này phải trả lại toàn bộ số tiền đã nộp, nếu giá trị căn hộ tăng lên so với thời điểm mua thì đây là thiệt hại của khách hàng, khách hàng có quyền yêu cầu doanh nghiệp này phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật khi giao dịch dân sự vô hiệu.

Ông Lê Thanh Thản trước đó bị khởi tố để điều tra về hành vi lừa dối khách hàng theo Khoản 2, Điều 198 BLHS 2015 sửa đổi. Việc thực hiện các biện pháp tố tụng này nhằm làm rõ, xử lý các dấu hiệu vi phạm pháp luật tại dự án đầu tư xây dựng tổ hợp chung cư cao cấp và thương mại Bemes ở phường Kiến Hưng, quận Hà Đông, Hà Nội.

Theo cáo trạng, chủ đầu tư đã tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng sai phạm nghiêm trọng quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt nhưng lại quảng cáo gian dối về tính pháp lý của dự án để khách hàng tin tưởng mua nhà, dù công trình xây dựng vi phạm quy hoạch được duyệt. Hậu quả là đã có 488 căn hộ được bán ra nhưng không được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà, thu lợi bất chính hơn 480 tỷ đồng.