Tiếp cận toàn diện thị trường EU: Thách thức lớn nhất là chi phí tuân thủ

EU - thị trường tiềm năng nhưng khó tính

Bà Nguyễn Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI), đánh giá: Đến nay, EU vẫn là thị trường tiềm năng lớn cho hàng hóa Việt Nam, đặc biệt khi EVFTA có hiệu lực. Trong số các mặt hàng chủ lực Việt Nam đang xuất khẩu vào thị trường EU, mới chỉ có giày dép có giá trị kim ngạch chiếm khoảng 11% tổng giá trị nhập khẩu mặt hàng này của EU; nhóm hàng rau, củ, quả chỉ chiếm 3%... Các mặt hàng khác xuất khẩu vào EU giá trị kim ngạch vẫn còn rất nhỏ so với nhu cầu nhập khẩu của thị trường này.

Lợi ích lớn nhất EVFTA mang lại cho các DN Việt Nam là có thể tận dụng ngay các cam kết mở cửa thị trường của EU ở mức rất cao, cắt giảm thuế quan sâu và lộ trình thực hiện nhanh sau khi EVFTA có hiệu lực. Chẳng hạn, mặt hàng thủy sản, ngay sau khi EVFTA có hiệu lực, 50% số dòng thuế sẽ được EU đưa về 0%.

Ông Nguyễn Văn Tuyên - Giám đốc Công ty TNHH Tiến Đạt - cho biết: EVFTA mở thêm những cơ hội mới cho DN. Một số mặt hàng công ty đang xuất khẩu hiện phải chịu thuế suất thuế nhập khẩu vào EU là 10%, nhưng theo lộ trình cắt giảm thuế quan EVFTA, khoảng 6 năm thuế suất sẽ về 0%. Công ty đang tìm hiểu các nội dung cam kết EVFTA về cắt giảm thuế mặt hàng đồ gỗ để có kế hoạch tận dụng tốt hơn cơ hội, đẩy mạnh xuất khẩu mặt hàng này vào thị trường EU.

Tuy nhiên, thị trường EU nổi tiếng khó tính với rất nhiều quy định về rào cản kỹ thuật vệ sinh an toàn thực phẩm, ghi nhãn hàng hóa, sử dụng lao động, môi trường, sở hữu trí tuệ. Đặc biệt, yếu tố văn hóa tiêu dùng của người EU còn khắt khe hơn cả các quy định pháp lý...

Chi phí tuân thủ cao

Chuyên gia kinh tế - TS. Võ Trí Thành - nhận định: Thách thức lớn nhất khi DN Việt Nam tiếp cận thị trường EU để khai thác EVFTA, đó là chi phí tuân thủ cao. Để thực thi tốt cam kết EVFTA nói chung, vượt qua các rào cản kỹ thuật, cũng như các tiêu chí liên quan đến văn hóa mua sắm, tiêu dùng… của thị trường EU, DN Việt Nam phải đầu tư, điều này sẽ khiến tăng chi phí tiếp cận thị trường.

Dịch Covid-19 tác động đã làm đứt gãy các chuỗi cung ứng, dịch chuyển dòng đầu tư và thương mại, xu hướng toàn cầu đang cơ cấu lại các chuỗi cung ứng, sản xuất… Dự báo, thị trường EU cũng sẽ có những thay đổi về nhu cầu và cơ cấu sản phẩm nhập khẩu, cách thức kiểm soát thị trường... Đây là những yếu tố DN Việt Nam cần lưu ý khi khai thác cơ hội EVFTA, tiếp cận thị trường EU trong thời gian tới.

Theo TS. Võ Trí Thành, DN Việt Nam cần chú trọng tận dụng yếu tố công nghệ, chuyển đổi số, kinh tế số, đổi mới sáng tạo. Khi đưa sản phẩm hàng hóa ra thị trường, ngoài tuân thủ tốt các tiêu chuẩn cần đáp ứng, cần có các giải pháp đi kèm với sản phẩm để tương tác tức thì với đối tác và người tiêu dùng...