Thu hút FDI bằng ưu đãi đặc biệt

Cạnh tranh gay gắt

Theo các chuyên gia kinh tế, cạnh tranh trong thu hút FDI đang diễn ra gay gắt giữa các quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Để tạo lợi thế trong thu hút FDI, nhiều quốc gia đã chỉnh sửa chính sách thu hút FDI hấp dẫn hơn với các nhà đầu tư nước ngoài. Đơn cử, Thái Lan đã chỉ đạo Ủy ban Đầu tư (Bol) nước này soạn thảo các gói khuyến khích mới, nhằm hỗ trợ những công ty bị ảnh hưởng của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung và muốn chuyển cơ sở sản xuất sang Thái Lan. Các chính sách khuyến khích thu hút FDI của Thái Lan được xây dựng chi tiết, hướng tới từng đối tác, từng công ty cụ thể, linh hoạt và đặc biệt là “có thể thương lượng” khi cần thiết.

Ưu tiên những dự án có công nghệ hiện đại

Không chỉ Thái Lan, các quốc gia như Ấn Độ, Indonesia, Malaysia… cũng đang thực hiện nhiều chính sách ưu đãi nhằm thu hút dòng vốn FDI đang dịch chuyển. Cách đây không lâu, một tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới khảo sát môi trường đầu tư tại Việt Nam, nhưng sau đó lại chọn Malaysia để triển khai dự án vì lý do chính sách thu hút FDI của Việt Nam đang kém hấp dẫn so với các quốc gia trong khu vực.

Phát biểu tại một hội thảo diễn ra mới đây, chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực cũng cho rằng: Năm 2019, FDI có sự dịch chuyển vào Việt Nam nhanh hơn, nhưng từ năm 2020 cho đến nay, FDI vào Việt Nam đang có xu hướng giảm.

Số liệu từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) cũng cho thấy, năm 2020, thu hút FDI của Việt Nam chỉ đạt 28,5 tỷ USD, giảm 25% so với năm 2019 với trên 38 tỷ USD. 7 tháng đầu năm 2021, thu hút FDI đạt 16,7 tỷ USD, bằng 88,9% so với cùng kỳ năm 2020. Nguyên nhân giảm có thể do dịch Covid-19 khiến dòng vốn FDI chững lại, nhưng cũng không ngoại trừ khả năng Việt Nam đang giảm dần lợi thế trong thu hút FDI so với các quốc gia trong khu vực.

Cách nào tạo lợi thế?

Nhằm tạo ra những lợi thế mới cho Việt Nam trong thu hút FDI, mới đây, Bộ KH&ĐT đã họp bàn về dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về ưu đãi đầu tư đặc biệt.

Chia sẻ về dự thảo này, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Thị Bích Ngọc cho rằng, thời gian qua đã phát sinh một số vấn đề đối với những dự án đặc biệt mà nhà nước mong muốn kêu gọi đầu tư theo định hướng phát triển của quốc gia, nhưng chưa có một quy định nào để Thủ tướng Chính phủ có thể đàm phán trực tiếp với các nhà đầu tư nước ngoài. Trong khi đó, một số nước trong khu vực, nhất là các quốc gia đang cạnh tranh trực tiếp với Việt Nam trong thu hút FDI đều đã có những quy định cụ thể về vấn đề này.

Trước thông tin trên, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, việc có quy định ưu đãi đầu tư đặc biệt với những dự án Việt Nam đang muốn kêu gọi đầu tư là cần thiết. Song, dự thảo Quyết định về xây dựng ưu đãi đầu tư đặc biệt phải hướng tới thu hút đầu tư có chọn lọc, lấy chất lượng, hiệu quả, công nghệ và bảo vệ môi trường là tiêu chí chủ yếu. Đồng thời, cần ưu tiên những dự án có công nghệ tiên tiến, công nghệ mới, công nghệ cao. Có giá trị gia tăng và tác động lan tỏa, kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu, nhằm hướng tới xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ theo đúng tinh thần đưa ra tại Nghị quyết số 50-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030.