Thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp qua HNX khá thành công

Một phiên thoái vốn của SCIC tại HNX

Sau khi Quyết định 51/2014/QĐ-TTg ngày 15/9/2014 có hiệu lực, hoạt động IPO và đấu giá cổ phần thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp thông qua HNX đã diễn ra khá sôi động. Trong năm 2015 tại HNX ghi nhận có 64 doanh nghiệp IPO, chiếm 71% số doanh nghiệp đấu giá cổ phần trong năm; đến 2016 số doanh nghiệp IPO giảm còn 30, song vẫn chiếm tỷ trọng 61% tổng số doanh nghiệp bán đấu giá cổ phần; đến năm 2017, doanh nghiệp IPO chỉ còn chiếm 20%, nhưng số phiên đấu giá cổ phần thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp đã chiếm tỷ trọng là 71% (34/48 doanh nghiệp đấu giá cổ phần năm 2017).

Các phiên đấu giá cổ phần thoái vốn năm 2017 tại HNX tiếp tục thu hút sự quan tâm lớn của các nhà đầu tư; các doanh nghiệp thoái vốn có ngành nghề kinh doanh đa dạng thuộc các lĩnh vực như năng lượng, nông lâm nghiệp, du lịch, xây dựng, giao thông, thương mại, dịch vụ…. Nhiều tập đoàn, tổng công ty lớn đã được thoái vốn như Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Tổng công ty Sông Đà… Tỷ lệ thoái vốn năm 2017 đạt từ 30-50% số vốn điều lệ tại các công ty.

Điểm sáng trong hoạt động thoái vốn năm 2017 qua HNX có thể nhận thấy rõ là nhiều phiên đã bán hết 100% cổ phần chào bán (28/34 phiên), tổng số cổ phần đã bán được là 169 triệu, thu về cho ngân sách nhà nước trên 2.630 tỷ đồng, thặng dư vốn cổ phần là 933 tỷ đồng, chênh lệch so với giá khởi điểm đạt 934 tỷ đồng. Giá trúng đấu giá thành công ở mức cao, nhiều phiên thoái vốn có giá đấu thành công tăng gấp từ 2 đến 4 lần so với mệnh giá cổ phần chào bán và cao hơn nhiều so với giá trúng đấu giá khi IPO trước đây. Thống kê trong năm 2017 cho thấy, có hơn 30% số phiên thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp qua HNX có giá trúng đấu giá thành công bình quân cao gấp từ 1,5 đến 2,5 lần so với giá khởi điểm.

Để thúc đẩy hơn công tác cổ phần hóa doanh nghiệp, tạo thêm hàng hóa cho thị trường chứng khoán, cuối năm 2016 Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 115/2016/TT-BTC gắn đấu giá cổ phần với việc đăng ký giao dịch trên thị trường chứng khoán. Theo đó, trong năm 2017 tại HNX đã ghi nhận có 3 công ty đăng ký giao dịch trên sàn chứng khoán UPCoM ngay sau khi hoàn tất việc cổ phần hóa. Mới đây nhất, tháng 11/2017 Chính phủ đã ban hành Nghị định 126/2017/NĐ-CP thay thế Nghị định số 59/2011/NĐ-CP cho phép áp dụng cơ chế dựng sổ (Book building) trong công tác cổ phần hóa, thoái vốn. Cơ chế này đã được thế giới áp dụng phổ biến trên thị trường chứng khoán và dự kiến sẽ được áp dụng tại thế hệ Luật Chứng khoán thứ hai tại Việt Nam. Để đưa cơ chế Book Building vào áp dụng, trong năm 2017 HNX đã nâng cấp hệ thống đấu giá, trong đó đã bổ sung thêm chức năng này để thực hiện trong năm 2018./.