Thất thoát hàng triệu USD từ vi phạm bản quyền trực tuyến

Hội thảo do Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử - Bộ Thông tin và Truyền thông và Liên minh Giải trí và Sáng tạo ACE (Hiệp hội Điện ảnh Hoa Kỳ - MPA) tổ chức.

Vi phạm bản quyền hết sức tinh vi

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Lê Quang Tự Do, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử cho biết, hiện nay, trên môi trường Internet có hàng nghìn trang thông tin điện tử tổng hợp và mạng xã hội đang hoạt động.

Ông Lê Quang Tự Do, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử phát biểu tại hội thảo

Trong đó, có các mạng xã hội xuyên biên giới như Facebook, YouTube, các trang thông tin và mạng xã hội này hàng ngày truyền tải lượng thông tin báo chí, nội dung số, video clip khổng lồ tới hàng triệu người dùng Internet.

Đáng chú ý, có nhiều nội dung thông tin được lưu trữ, đăng tải trái phép, không thực hiện đúng quy định về trao đổi bản quyền với các chủ sở hữu bản quyền nội dung, gây thiệt hại tới quyền lợi và uy tín của các đơn vị chủ sở hữu nội dung.

Trong thời gian vừa qua, Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử đã nhận được rất nhiều yêu cầu xử lý vi phạm bản quyền nội dung, đa số là các nội dung về giải trí như bóng đá, phim, gameshow, ca nhạc… "Các hình thức, phương pháp vi phạm bản quyền hết sức tinh vi và biến đổi liên tục, luôn che dấu thông tin chi tiết và thực hiện xuyên biên giới từ nước ngoài cung cấp dịch vụ vào Việt Nam" - ông Lê Quang Tự Do nhấn mạnh.

Chính vì vậy, để nâng cao hiệu quả công tác chống vi phạm bản quyền nội dung số, được sự chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông, Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử tổ chức buổi hội thảo cùng các đơn vị để trao đổi, thảo luận và đưa ra các giải pháp phối hợp, từ đó có thể triển khai công tác rà quét phát hiện vi phạm bản quyền, lập hồ sơ và triển khai các biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ bản quyền cho các chủ sở hữu hợp pháp nội dung số trên không gian mạng.

Chia sẻ về thực trạng vi phạm bản quyền trên môi trường số tại Việt Nam, ông Phạm Hoàng Hải - Giám đốc Trung tâm Bản quyền nội dung số Việt Nam cho hay, hiện nay việc vi phạm bản quyền trên môi trường số diễn ra công khai trên nhiều nền tảng, nội dung bị vi phạm thuộc sở hữu của các đơn vị sản xuất nội dung số được phát sóng và đăng tải trên các nền tảng truyền thông, gây thiệt hại cho chủ sở hữu.

Các hành vi vi phạm bản quyền phổ biến như: Thực hiện livestream, phát trực tiếp trên các mạng xã hội hoặc website; copy nguyên trạng các nội dung đã phát hoặc cắt ghép, chỉnh sửa các video, sau đó đăng tải trái phép lên Internet.

Nội dung vi phạm được sử dụng trái phép tại nhiều nền tảng: Các website, ứng dụng (app) OTT được Nhà nước cấp phép; các website đăng ký tên miền và đặt server ở nước ngoài; các app OTT lậu được chia sẻ trên Internet hoặc được cài đặt qua các thiết bị Android TV Box; các mạng xã hội phổ biến như Facebook, YouTube, TikTok, Gapo, TalkTV, Instagram, Twitch; các nhà cung cấp nội dung trên mạng di động…

"Tính đến tháng 6/2022, Trung tâm Bản quyền nội dung số Việt Nam đã phối hợp cùng các cơ quan chức năng, chặn truy cập của người dùng tại Việt Nam đến trên 500 website vi phạm bản quyền" - ông Phạm Hoàng Hải thông tin.

Thất thoát hàng triệu USD

Theo báo cáo của Media Partners Asia, ngành công nghiệp video trực tuyến của Việt Nam được dự báo là sẽ tạo ra doanh thu 249 triệu USD vào năm 2022, trong đó doanh thu từ lượng thuê bao chiếm 15% và video theo yêu cầu (AVOD) chiếm 85%.

Tuy nhiên, tình trạng vi phạm bản quyền video trực tuyến đang ngày càng phổ biến, số lượng người dùng trái phép tăng lên 15,5 triệu năm 2022, làm thất thoát 348 triệu USD, chiếm 18% doanh thu của toàn ngành video hợp pháp. Nếu không kiểm soát được tình hình này, đến năm 2027, số người dùng vi phạm bản quyền có thể tăng tới 19,5 triệu, dẫn tới lượng doanh thu bị thất thoát ở mức 456 triệu USD.

Kiểm soát tình trạng vi phạm bản quyền sẽ giúp gia tăng giá trị nhờ vào việc tăng lượng khách hàng hợp pháp và tăng doanh thu của lĩnh vực video trực tuyến cao cấp, có thể tăng gấp đôi giá trị đầu tư cho các nội dung video trực tuyến trong nước lên mức 150 triệu USD vào năm 2027 so với con số hiện tại ước tính là 75 triệu USD.

Các biện pháp gia tăng kiểm soát tình trạng vi phạm bản quyền sẽ làm cho khoảng 60% hoặc nhiều hơn số thuê bao trái phép phải chuyển đổi sang các dịch vụ SVOD chi phí thấp và phổ biến ở Việt Nam.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng, đẩy mạnh nỗ lực chống vi phạm bản quyền các nội dung video trực tuyến sẽ giúp tăng 3 lần doanh thu video trực tuyến với cấp số nhân đáng kể trong quá trình này.

Kiểm soát được tình trạng vi phạm bản quyền cũng sẽ tạo thêm 4.870 việc làm mới cho thị trường lao động nhờ sản lượng lao động trong lĩnh vực video tăng lên 351 triệu USD vào năm 2027, một mức tăng đáng kể so với con số 134 triệu USD hiện nay.

Ngăn chặn vi phạm bằng cách nào?

Chia sẻ về giải pháp ngăn chặn vi phạm bản quyền trực tuyến, bà Celine Boyer - Trưởng phòng An ninh mạng của Tập đoàn Canal+ cho biết, tại Pháp, chúng tôi chặn tất cả các trang web lậu có thể truy cập được từ Pháp, bất kể nguồn phát là ở Pháp hay ở các nước khác.

Việc cho phép chặn các trang web từ nước ngoài có lượng truy cập lớn có thể đem lại những tác động to lớn tới tình trạng vi phạm bản quyền (lượng truy cập có thể được đo bởi những công cụ như Similarweb…).

Một điểm quan trọng khác chúng tôi thấy rằng cần phải rút ngắn thời gian tiến hành chặn qua việc Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch có thể thiết lập một công cụ để kết nối giữa đơn vị phát sóng/chủ sở hữu quyền, vừa để thu thập các trang web cần phải chặn cùng với các bằng chứng, và kết nối với các ISP để việc chặn truy cập có thể được thực thi một cách gần như tự động bởi các ISP.

Ngoài ra, tuy việc chặn các trang web là quan trọng nhưng việc chặn các máy chủ phát lậu cũng vô cùng quan trọng và vì thế các bạn phải chặn các địa chỉ IP bởi vì các máy chủ không có DNS.

Cuối cùng, để tăng nhận thức của cộng đồng, ngoài việc chặn tên miền chúng ta có thể chuyển hướng họ tới một trang web nêu rõ rằng trang web họ đang cố truy cập là trang web lậu và hướng họ tới những dịch vụ hợp pháp.

Ông Nguyễn Ngọc Hân - Tổng giám đốc Thủ Đô Multimedia đã đưa ra giải pháp công nghệ để chủ động ngăn chặn vi phạm bản quyền trực tuyến hiệu quả, là sử dụng Sigma DRM để khóa mã các nội dung có bản quyền khi phân phối trên môi trường Internet kết hợp với Finger Print để loại bỏ ngay lập tức các luồng phát lậu trực tiếp.

Theo ông Jan van Voorn - Phó Chủ tịch điều hành kiêm Giám đốc Bảo vệ Nội dung toàn cầu của ACE nhận định, Việt Nam có tiềm năng lớn trở thành một thị trường phát triển của các nội dung hợp pháp. Tuy nhiên, với những trang web và dịch vụ vi phạm bản quyền, như Phimmoi, được vận hành từ bên ngoài Việt Nam, Việt Nam cũng đang trở thành tâm điểm quốc tế của vi phạm bản quyền số.

Các trang web vi phạm bản quyền phát trực tuyến và các dịch vụ vi phạm bản quyền IPTV khiến người tiêu dùng Việt Nam có nguy cơ nhiễm phần mềm độc hại, làm suy giảm nhu cầu đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài, giảm mức đóng góp thuế cho chính phủ và kìm hãm sự sáng tạo.

ACE là liên minh bảo vệ nội dung phi lợi nhuận lớn nhất trên thế giới, đại diện cho hơn 38 công ty giải trí và các hãng phim lớn trên toàn cầu. Chưa bao giờ chúng ta cần làm việc cùng nhau nhiều hơn lúc này. Chúng tôi hiện đang mở rộng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương và mong muốn được hợp tác với các công ty truyền thông và nội dung Việt Nam.

“Chúng tôi mong muốn được hợp tác với Chính phủ và ngành công nghiệp nội dung Việt Nam trong việc xác định và truy tố các đối tượng điều hành dịch vụ vi phạm bản quyền trực tuyến, đồng thời hỗ trợ những thành viên của ngành công nghiệp video Việt Nam và quốc tế” - ông Jan van Voorn nói.