Thanh Hóa: Bảo tồn, phát huy và phát triển tiếng nói, chữ viết, trang phục đồng bào dân tộc thiểu số
Ban Dân tộc, Hội Dân tộc học và Nhân học tỉnh Thanh Hóa vừa tổ chức Hội thảo “Bộ chữ dân tộc Mường tỉnh Thanh Hóa”. Đây là hoạt động thực hiện Đề án “Bảo tồn, phát huy và phát triển tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2023-2025” của tỉnh Thanh Hóa.
| Trang phục độc đáo của đồng bào dân tộc Mường ở huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa. |
Tại hội thảo, các đại biểu đã tham luận, nhằm bổ sung, hoàn thiện bộ chữ Mường. Bộ chữ Mường đang đề xuất có 29 chữ cái, 136 vần, 14 nguyên âm, 9 phụ âm cuối và 6 thanh. Các đại biểu đều thống nhất quan điểm sự cần thiết phải xây dựng bộ chữ viết và Từ điển Mường nhằm giúp cho các thế hệ dân tộc Mường giữ gìn ngôn ngữ tiếng nói và chữ viết, qua đó, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Theo số liệu từ Ban Dân tộc tỉnh Thanh Hóa, dân tộc Mường ở Thanh Hóa có khoảng 40 vạn người, sinh sống tập trung ở 11 huyện miền núi và 27 xã của các huyện miền xuôi. Người Mường có văn hóa truyền thống riêng độc đáo, phong phú và đa dạng. Về mặt ngôn ngữ, người Mường nằm trong nhóm Việt – Mường, có nhiều nét tương đồng với chữ quốc ngữ. Đây là một trong những thuận lợi để xây dựng bộ chữ viết và phổ cập nó trong cộng đồng dân tộc Mường.
Trong lịch sử, đã có nhiều nhà ngôn ngữ, nhà nghiên cứu văn hóa của Thanh Hóa, nói riêng và cả nước, nói chung, sưu tầm, biên soạn chữ viết của dân tộc Mường. Tuy nhiên, có nhiều lý do khác nhau mà chữ Mường chưa được bảo tồn và phổ cập trong Nhân dân.
| Nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào dân tộc Thái huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa |
Có thể nói, dưới sự tác động của đời sống kinh tế, xã hội, quá trình đô thị hóa, hội nhập quốc tế, cùng sự bùng nổ của khoa học, công nghệ, sự giao lưu văn hóa diễn ra một cách mạnh mẽ khiến văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số đang đứng trước những thách thức to lớn. Các giá trị văn hóa tiêu biểu của các dân tộc đang có nguy cơ mai một, biến mất, hoặc biến dạng, trong đó có tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề truyền thống.
Việc triển khai xây dựng Đề án "Bảo tồn tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030” là cần thiết nhằm hiện thực hóa quan điểm, định hướng chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hoá lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020-2025