Tạo động lực mới cho hợp tác toàn diện Việt Nam - Qatar

Nhiều thành tựu trong quan hệ song phương

Nhận lời mời của Phó Quốc vương Qatar Abdullah bin Hamad bin Khalifa Al Thani, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân sẽ dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam thăm chính thức Qatar từ ngày 6 - 8/5. Theo Đại sứ Việt Nam tại Qatar Trần Đức Hùng, chuyến thăm chính thức Qatar của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân có ý nghĩa quan trọng, tạo động lực mới cho việc tăng cường hợp tác toàn diện giữa hai nước.

Mục đích chuyến thăm của Phó Chủ tịch nước nhằm khẳng định đường lối đối ngoại của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII về tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế, Nghị quyết số 22-NQ/TW của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế; đồng thời tăng cường quan hệ hợp tác toàn diện giữa Việt Nam với Qatar góp phần triển khai Đề án “Phát triển quan hệ giữa Việt Nam và các nước khu vực Trung Đông - châu Phi giai đoạn 2016-2025”.

Do đó, chuyến thăm chính thức Qatar của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân diễn ra trong bối cảnh Việt Nam và Qatar kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, có ý nghĩa quan trọng, tạo động lực mới cho việc tăng cường hợp tác toàn diện trên các lĩnh vực giữa hai nước thời gian tới.

Trong 3 thập kỷ qua, quan hệ giữa Việt Nam và Qatar đã phát triển tốt đẹp. Lãnh đạo Qatar coi trọng phát triển quan hệ hợp tác với Việt Nam. Bộ Ngoại giao Qatar luôn tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của Đại sứ quán tại địa bàn. Hai nước đã ký 12 văn bản ghi nhớ, hiệp định hợp tác quan trọng tạo khuôn khổ cho hợp tác song phương như Hiệp định khung, Hiệp định Khuyến khích và Bảo hộ đầu tư, Hiệp định tránh đánh thuế song trùng, Hiệp định vận tải hàng không cũng như văn bản, thỏa thuận trong các lĩnh vực chuyên ngành khác.

Bên cạnh đó, hai nước tích cực ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn cũng như ứng cử vào các tổ chức quốc tế. Qatar ủng hộ Việt Nam ứng cử vào vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021, thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025.

Về hợp tác kinh tế - đầu tư, kim ngạch thương mại song phương có xu hướng tăng trong những năm gần đây, dao động ở mức 400 - 500 triệu USD, trong đó Việt Nam là nước xuất siêu. Việt Nam xuất khẩu sang Qatar các mặt hàng chủ yếu như điện thoại di động, sản phẩm điện tử và linh kiện; dây và cáp điện; hàng may mặc, hàng thủy sản; gạo… và nhập khẩu chất dẻo nguyên liệu, sản phẩm hóa chất, máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng…

Đáng chú ý, Quỹ đầu tư Nhà nước Qatar (QIA) đã đầu tư 300 triệu USD vào các dự án của Tập đoàn Vingroup. Từ 1/1/2018, Qatar Airways khai thác 3 đường bay thẳng đến Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Do dịch Covid-19, đường bay thẳng từ Doha - Đà Nẵng đã tạm dừng.

Về hợp tác lao động, hai nước đã ký Hiệp định hợp tác lao động (2008) tạo khuôn khổ quan trọng trong hợp tác lao động trong suốt thời gian qua. Năm 2008, Việt Nam, từng có trên 10.000 lao động tại Qatar, tuy nhiên hiện cộng đồng Việt Nam tại Qatar có khoảng 500 người.

Về văn hóa - giáo dục, hàng năm trường Đại học Qatar cung cấp cho Việt Nam 3 suất học bổng học tiếng Arab (9 tháng), từ năm 2021 là 4 suất học bổng. Hai bên đã ký Bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực giáo dục, giáo dục đại học và nghiên cứu khoa học nhân chuyến thăm của Quốc vương Qatar tới Việt Nam (2012).

Tiềm năng và triển vọng hợp tác

Đánh giá về tiềm năng và triển vọng hợp tác của hai nước trong tương lai, lĩnh vực Việt Nam muốn thúc đẩy hợp tác hơn nữa với các quốc gia Vùng Vịnh cũng như Qatar, Đại sứ Việt Nam tại Qatar Trần Đức Hùng cho rằng, Qatar nói riêng và thị trường Trung Đông nói chung có nhiều tiềm năng phát triển.

Đại sứ Trần Đức Hùng cho biết, sau thành công của World Cup 2022, Qatar tiếp tục xây dựng và phát triển hình ảnh một quốc gia là điểm đến toàn cầu của du lịch, thương mại và đầu tư. Qatar có khả năng đáp ứng các tiêu chí khắt khe trong việc chủ trì và tổ chức các sự kiện thể thao, kinh doanh, MICE, giải trí, văn hóa, y tế và du lịch Halal ở quy mô quốc tế…

Cùng với đó, hệ thống cơ sở vật chất, nguồn nhân lực, kinh nghiệm… mà Qatar tích lũy được trong quá trình chuẩn bị cho World Cup 2022 là nền tảng vững chắc để các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại nước này phát triển trong thời gian tới, đặc biệt là lĩnh vực công nghệ, hậu cần và dịch vụ…

Vị trí địa lý, ưu đãi miễn thuế xuất khẩu Qatar là yếu tố thuận lợi để trung chuyển hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang các nước vùng Vịnh, Bắc Phi, đặc biệt trong bối cảnh các địa phương, doanh nghiệp Việt Nam đang gặp khó khăn đối với các thị trường xuất khẩu truyền thống sau dịch Covid-19. Theo đó, thị trường các nước Trung Đông, vùng Vịnh, trong đó có Qatar được xem là đối tác tiềm năng mới của các doanh nghiệp Việt Nam.- Đại sứ Trần Đức Hùng cho hay.

Tuy nhiên, xuất khẩu các sản phẩm có thế mạnh của ta như nông sản, thủy sản, may mặc, da giầy sang Qatar còn ở mức khiêm tốn cần do nhiều nguyên nhân, như các doanh nghiệp Việt Nam chưa chú trọng đến thị trường Qatar, hay yêu cầu khắt khe về chứng chỉ Halal đối với các mặt hàng nông, thủy sản xuất khẩu. Trong khi đó, Qatar nhập nhiều mặt hàng này từ các các nước có vị trí địa lý‎ gần gũi và đông dân nhập cư vào nước này như Pakistan, Nepal, Bangladesh, Ấn Độ, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ...

Năm 2023 đánh dấu 30 năm Việt Nam và Qatar thiết lập quan hệ ngoại giao. Hai nước dự kiến sẽ tổ chức nhiều hoạt động kỷ niệm. Đây sẽ là cơ hội để người dân và doanh nghiệp hai nước tiếp xúc, hiểu biết về nhau, qua đó thúc đẩy các hoạt động hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư.

Dự kiến, ngay sau chuyến thăm của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân, Bộ Công Thương sẽ dẫn đầu đoàn khoảng 20 doanh nghiệp Việt Nam khảo sát thị trường, tìm kiếm cơ hội đầu tư, kinh doanh tại Qatar. Quỹ đầu tư Nhà nước Qatar (QIA) đã đầu tư 300 triệu USD vào các dự án của Tập đoàn Vingroup.

Cùng với đó, thời gian qua, Đại sứ quán đã chủ động cung cấp thông tin về thị trường và kết nối cho một số công ty, quỹ đầu tư tư nhân tại Qatar quan tâm đầu tư vào Việt Nam như Tập đoàn International Power Holding và Quỹ đầu tư JTA. Thời gian tới, Việt Nam mong muốn thúc đẩy Qatar đầu tư vào các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, khai thác dầu khí, phát triển năng lượng tái tạo, công nghệ xanh, chuyển đổi số.

Qatar nói riêng và Trung Đông nói chung là thị trường tiềm năng đối với ngành du lịch của Việt Nam. Trung Đông gồm 16 nước với dân số 453 triệu người. Hội đồng các nước vùng Vịnh (GCC) gồm 6 nước Saudi Arabia, UAE, Oman, Qatar, Kuwait, Bahrain có dân số 54 triệu. Đây là thị trường khách du lịch có thu nhập bình quân đầu người cao 60.000-130.000 USD/năm, có khả năng chi tiêu cao và đi du lịch dài ngày.

Ngoài ra, thông qua các hội thảo, hoạt động xúc tiến du lịch tổ chức, tôi nhận thấy có nhiều tiềm năng trong việc thúc đẩy đưa khách du lịch Qatar vào Việt Nam, đồng thời có thể kết hợp tổ chức với các tour từ Việt Nam tới Qatar, Dubai, Saudi Arabia thời gian tới.