Tăng trưởng xuất khẩu, công nghiệp vẫn là điểm sáng

Xuất khẩu được coi là điểm sáng của nền kinh tế

Các ĐBQH đều ghi nhận, đánh giá cao những kết quả kinh tế xã hội năm 2017 và những tháng đầu năm 2018 là rất khả quan. Trong đó nổi bật là chỉ tiêu tăng trưởng GDP, kim ngạch xuất khẩu, sự phát triển của ngành công nghiệp chế biến chế tạo. Có được kết quả này là nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là nỗ lực của Chính phủ trên tinh thần kiến tạo, sáng tạo, hành động vì lợi ích của người dân, doanh nghiệp.

Cụ thể, năm 2017, tăng trưởng GDP đạt 6,81%, kim ngạch xuất khẩu tăng 21,2%, xuất siêu 2,9 tỷ USD. Tăng trưởng kinh tế (GDP) quý I đạt 7,38%, cao nhất 10 năm qua. Điểm nổi bật là cả 3 khu vực đều tăng cao hơn cùng kỳ: công nghiệp và xây dựng tăng 9,7% (cùng kỳ 4,48%), trong đó ngành chế biến, chế tạo tăng mạnh 13,56%; dịch vụ tăng 6,7% (cùng kỳ 6,36%). Một số sản phẩm công nghiệp chủ yếu đều tăng so với cùng kỳ, trong đó sắt, thép thô tăng 38,2%; vải dệt từ sợi tổng hợp hoặc sợi nhân tạo tăng 26,2%; sữa bột tăng 20,7%; thức ăn cho thủy sản tăng 19%; ti vi tăng 17,5%; thuỷ hải sản chế biến tăng 11,8%. Sản lượng điện sản xuất và mua đạt 64.431 triệu KWh, bằng 30,29% kế hoạch năm, tăng 10,25%. Sản lượng xi măng tiêu thụ ước khoảng 29,83 triệu tấn, tăng 13%; kính xây dựng ước đạt 105 triệu m2 , tăng 9%; gạch ốp lát sản xuất ước đạt 257 triệu m2, tăng 9%; sứ xây dựng sản xuất ước đạt 5,3 triệu sản phẩm, tăng 10%; gạch không nung sản xuất ước đạt 2,45 tỷ viên, tăng 11%.

Cũng trong quý I/2018, xuất khẩu tiếp tục đà tăng mạnh; trong những tháng đầu năm, nhiều đơn hàng xuất khẩu lớn đã được ký kết; tổng kim ngạch xuất khẩu 4 tháng đạt 73,76 tỷ USD, tăng 19%; cơ cấu chuyển dịch tích cực, trong đó nhóm hàng công nghiệp chế biến tăng 21,8%. Đã mở thêm thị trường xuất khẩu cho một số hàng nông sản như vú sữa, thanh long, vải, chôm chôm, thịt gà…; riêng mặt hàng gạo tăng 22,3% về lượng và 38,3% về kim ngạch, giá bán tốt hơn, có lợi cho nông dân. Tổng kim ngạch nhập khẩu tăng 10,1%, chủ yếu là nhập nguyên, vật liệu, máy móc thiết bị phục vụ sản xuất, xuất khẩu. Tăng cường kiểm soát hoạt động thương mại biên giới và các biện pháp phòng vệ thương mại phù hợp với cam kết quốc tế. Xuất siêu 3,4 tỷ USD, góp phần quan trọng cải thiện cán cân thanh toán.

Các đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận tại hội trường

Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, nhiều ĐBQH cũng bày tỏ sự băn khoăn về chất lượng tăng trưởng, xuất khẩu còn phụ thuộc vào khu vực các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI).

Đại biểu Nguyễn Thanh Xuân - TP Cần Thơ ghi nhận những kết quả đạt được của xuất nhập khẩu nhưng đề nghị Chính phủ có phân tích sâu về chất lượng tăng trưởng GDP và kim ngạch xuất khẩu giúp Quốc hội và cử tri nhìn tốt hơn về tăng trưởng, qua đó giúp Chính phủ xem xét chỉ đạo và đặt ra các chỉ tiêu tăng trưởng của từng lĩnh vực, nhất là các lĩnh vực có ý nghĩa đảm bảo tăng trưởng bền vững của nền kinh tế.

Cũng liên quan đến lĩnh vực công nghiệp, xuất khẩu, đại biểu Hoàng Quang Hàm (tỉnh Phú Thọ) cho rằng, dù đã đạt được kết quả ngoạn mục song tăng trưởng nhờ vào gia công có xu hướng đậm nét hơn, cụ thể là chế biến chế tạo là một trong những động lực quan trọng để tăng trưởng năm 2017, nhưng chủ yếu là do tăng trưởng mạnh của gia công lắp ráp. Lắp ráp điện tử, máy tính, sản phẩm quang học tăng trưởng 32,7%, gấp 2,25 lần mức tăng trưởng của công nghiệp chế biến chế tạo, lắp ráp tivi tăng 30,5% gấp 2,1 lần, trong khi đó, chế biến chế tạo từ nguồn nguyên liệu trong nước chỉ tăng bằng 1/3 tốc độ tăng trưởng của ngành này.

"Gia công lắp ráp tăng nghĩa là chúng ta tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, thể hiện trình độ công nghệ, nhân lực còn thấp nên thế giới chỉ phân công và chấp nhận Việt Nam ở khâu này, tạo ra nghịch lý là chúng ta nhiều nguyên liệu thô nhưng lại phải xuất khẩu, nhập lại hàng hóa trung gian và gia công lắp ráp. Đây là vấn đề phải tính toán vì tăng trưởng như thế chưa bền vững, đồng thời khi qua thời kỳ dân số vàng, giá cả tăng cùng với tác động của cách mạng 4.0, lợi thế về lao động giá rẻ sẽ mất đi, nên có thể trong chuỗi giá trị toàn cầu, ngay cả gia công lắp ráp chúng ta cũng sẽ không còn chỗ đứng."- Đại biểu Hàm phát biểu trước Quốc hội.