Tỷ lệ thất nghiệp gia tăng
Tổng cục Thống kê cho biết, trong quý I/2020, khu vực doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn do chịu ảnh hưởng trực tiếp từ dịch Covid-19, số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn lên tới 18,6 nghìn doanh nghiệp, tăng 26% so với cùng kỳ năm trước.
Số người đăng ký BH thất nghiệp tăng cao |
Số doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động đã tác động tiêu cực đến việc làm của người lao động, tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt so với cùng kỳ năm trước. Theo đó, tỷ lệ thất nghiệp chung của cả nước quý I/2020 ước tính là 2,02%, trong đó tỷ lệ thất nghiệp khu vực thành thị là 2,95%; khu vực nông thôn là 1,57%. Tỷ lệ thất nghiệp của lao động trong độ tuổi quý I/2020 là 2,22%, trong đó khu vực thành thị là 3,18%; khu vực nông thôn là 1,73%. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên (từ 15 - 24 tuổi) quý I/2020 ước tính là 7,01%, trong đó khu vực thành thị là 9,91%; khu vực nông thôn là 5,77%.
Bên cạnh đó, với diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, tỷ lệ thiếu việc làm của lao động trong độ tuổi quý I/2020 ước tính là 2%, trong đó tỷ lệ thiếu việc làm khu vực thành thị là 0,97%; khu vực nông thôn là 2,52% (tỷ lệ thiếu việc làm của quý I/2019 tương ứng là 1,17%; 0,6%; 1,45%).
Còn theo khảo sát Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, tính đến ngày 27/3/2020 đơn vị này đã liên hệ được với 256 doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn và thu thập được thông tin từ 178 doanh nghiệp về tác động do dịch bệnh Covid-19 gây ra.
Kết quả cho thấy nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh, trong đó, có 28,09% doanh nghiệp cắt giảm lao động (50 doanh nghiệp), 2,8% doanh nghiệp tạm dừng hoạt động (5 doanh nghiệp). Trong 50 doanh nghiệp cắt giảm lao động, có 31 doanh nghiệp bị ảnh hưởng hoạt động trong khu vực thương mại, dịch vụ (chiếm 62%); 16 doanh nghiệp hoạt động trong khu vực công nghiệp, xây dựng (chiếm 34%) và còn lại hoạt động trong khu vực nông, lâm, thủy sản.
Ngoài ra, theo Trung tâm, hiện tình hình sử dụng lao động trong doanh nghiệp cũng đang bị xáo trộn mạnh. 33/50 doanh nghiệp đánh giá phải cắt giảm dưới 50% số lượng lao động (chiếm 66%), 12/50 doanh nghiệp đánh giá phải cắt giảm từ 50-80% số lượng lao động (chiếm 24%) và 3/50 doanh nghiệp đánh giá phải cắt giảm trên 80% lao động. Tổng số lao động làm việc trong các doanh nghiệp trước khi bị cắt giảm lao động (thời điểm 1/2/2020) là 1.727, nhưng tính đến thời điểm này, tổng số lao động bị tạm ngừng việc là 234 (chiếm 13,47% tổng số lao động đang làm việc); tổng số lao động bị mất việc là 93 (chiếm 5,34% tổng số lao động đang làm việc).
Dù vẫn nhiều doanh nghiệp cho biết đã có chuẩn bị sẵn các kế hoạch dự phòng nên không chịu nhiều tác động từ dịch bệnh gây ra (49/122 doanh nghiệp, chiếm 40,54%) và một số doanh nghiệp vẫn đang có nhu cầu tuyển dụng lao động (53 doanh nghiệp, chiếm 29,78%). Nhưng, theo nhận định của Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, thực tế nhu cầu sử dụng lao động của các doanh nghiệp chắc chắn sẽ bị tác động, nhất là giảm nhân lực tại một số doanh nghiệp nằm trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ và công nghiệp, xây dựng. Đặc biệt, đối với người lao động làm việc trong các doanh nghiệp bị cắt giảm, tạm ngừng việc sẽ trở thành vấn đề quan trọng cần trợ giúp trong thị trường lao động, nhất là nhóm lao động yếu thế như lao động phụ nữ, người lớn tuổi có bệnh lý nền, lao động di cư, thanh niên.
Kết nối cung cầu lao động trực tuyến đang được nhiều Trung tâm Dịch vụ việc làm triển khai |
Đẩy mạnh kết nối cung cầu lao động trực tuyến
Trước diễn biến của dịch Covid-19, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) đề nghị Cục Việc làm hướng dẫn các địa phương tổ chức các hoạt động giao dịch việc làm, tư vấn, giới thiệu việc làm trực tuyến để kết nối cung, cầu lao động. Yêu cầu, Sở LĐTB&XH các tỉnh, thành phố giao Trung tâm Dịch vụ việc làm thông báo cho phép người lao động được gửi hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp qua đường bưu điện, thông báo về việc tìm kiếm việc làm hàng tháng được thực hiện dưới hình thức gián tiếp (gửi thư điện tử, fax, qua đường bưu điện...) ngay sau khi Chính phủ cho phép.
Thực tế, ngay sau Tết Nguyên đán, nhiều Trung tâm Dịch vụ việc làm đã tạm dừng tổ chức các phiên giao dịch việc làm, mà chủ yếu cung cấp thông tin thị trường lao động. Như tại Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, các phòng chuyên môn, nghiệp vụ phối hợp với những đơn vị thu thập nhu cầu tuyển dụng cụ thể của doanh nghiệp và mong muốn tìm kiếm việc của người lao động theo vị trí ngành nghề. Thông qua đó, kết nối giữa hai bên thông qua hình thức phỏng vấn trực tuyến, qua email hoặc gặp trực tiếp.
Đồng thời, để tạo hiệu quả kết nối, Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội cũng hỗ trợ kỹ thuật cho doanh nghiệp và người lao động cài đặt phần mềm phỏng vấn trên máy tính và điện thoại để hai bên chủ động kết nối với nhau. Mặt khác, đơn vị cũng tăng cường xây dựng cơ sở dữ liệu cung cầu lao động đồng bộ gắn kết giữa sàn chính với 14 sàn giao dịch vệ tinh, qua đó phân tích và cung cấp thông tin thị trường lao động cho doanh nghiệp và người lao động kịp thời.
Trước khó khăn của người lao động bị mất việc làm hiện nay, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội – Vũ Quang Thành đề xuất, cần nâng cao hệ thống thông tin thị trường lao động, nhất là các hoạt động cung cấp thông tin, dự báo kịp thời về tình hình lao động việc làm trực tuyến; tăng cường rà soát, thu thập thông tin, cập nhật tình trạng việc làm của người lao động và hoạt động sản xuất kinh doanh nghiệp để kịp thời nắm bắt biến động lao động do ảnh hưởng từ dịch bệnh.
Đồng thời, việc duy trì và thiết lập các mối quan hệ chặt chẽ với các doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể về tình trạng sử dụng lao động là hết sức quan trọng nhằm đề xuất những giải pháp hỗ trợ người lao động bị mất việc, ngưng việc; tăng cường và đẩy mạnh công tác tư vấn, giới thiệu việc làm để người lao động có thể làm công việc tạm thời, bán thời gian trong thời gian diễn ra dịch bệnh thông qua Trung tâm Dịch vụ việc làm công lập.