Tận dụng cơ hội từ EVFTA, mở rộng các mặt hàng xuất khẩu sang Áo

Áo là quốc gia thuộc Tây Âu có quy mô dân số nhỏ với khoảng 9 triệu người. Mặc dù vậy, với thu nhập bình quân đầu người thuộc nhóm cao nhất châu Âu, Áo luôn là một trong những thị trường xuất khẩu quan trọng của Việt Nam tại châu lục này và hiện đang nằm trong nhóm 5 thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam trong khối EU.

Trong những năm gần đây, hoạt động thương mại của Việt Nam và Áo ghi nhận tốc độ phát triển tích cực với kim ngạch thương mại hai chiều tăng đều qua các năm. Nếu như trong năm 2009, tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Áo mới chỉ đạt 256,8 triệu USD, năm 2010 đạt 267,4 triệu USD thì đến năm 2013 đã tăng lên 1,95 tỷ USD, năm 2019 đã đạt tới hơn 3,6 tỷ USD. Năm 2020, mặc dù kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Áo đã giảm xuống 3,2 tỷ USD do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, nhưng vẫn tăng gấp gần 12 lần so với thời điểm 10 năm trước đó. Tính từ năm 2010 đến nay, Việt Nam liên tục xuất siêu sang Áo với mức xuất siêu năm sau cao hơn năm trước.

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, trong 5 tháng cuối năm 2020 - sau khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) có hiệu lực, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Áo tiếp tục xu hướng giảm trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, tuy nhiên tốc độ giảm đã chậm lại so với 7 tháng đầu năm. Trong đó, xuất khẩu giảm 10,4% và nhập khẩu giảm 8,6%, thấp hơn so với mức giảm lần lượt là 11,7% và 12,1% trong cả năm 2020.

Mặc dù giảm, nhưng hàng hóa của Việt Nam cũng đã tạo dựng được chỗ đứng trên thị trường Áo khi theo thống kê của Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của Áo từ thị trường Việt Nam lại tăng mạnh. Theo số liệu thống kê của ITC, hoạt động nhập khẩu hàng hóa của Áo trong thời gian qua gặp nhiều khó khăn trước ảnh hưởng của Covid-19. Trong năm 2020, tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của thị trường này đạt 172,2 tỷ USD, giảm 2,5% so với năm 2019. Trong đó, Việt Nam là thị trường nhập khẩu ngoại khối lớn thứ 3 của Áo, chỉ đứng sau thị trường Trung Quốc và Hoa Kỳ. Đáng chú ý, nếu như kim nhập khẩu hàng hóa của Áo từ Trung Quốc và Hoa Kỳ đều giảm rất mạnh trong năm 2020 (giảm lần lượt 40,5% và 55,4%) thì kim ngạch nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam lại tăng tới 184% so với năm 2019, lên gần 3,2 tỷ USD. Đây cũng là mức tăng trưởng cao nhất trong nhóm 50 thị trường nhập khẩu hàng đầu của Áo (cả nội khối và ngoại khối) trong năm 2020.

Tuy nhiên, đến quý I/2021, thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Áo tích cực hơn. Theo đó, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với thị trường Áo đạt 924,9 triệu USD, tăng 3,2% so với quý I/2020. Trong đó, Việt Nam xuất siêu sang Áo đạt 766 triệu USD, tăng 0,3% so với mức 764 triệu USD của cùng kỳ năm 2020.

5 tháng năm 2021, Việt Nam xuất khẩu sang Áo 1,218 tỷ USD, nhập khẩu 133,888 triệu USD. Việt Nam vẫn tiếp tục xuất siêu sang Áo.

Theo Vụ Thị trường châu Âu, châu Mỹ (Bộ Công Thương), mặc dù đã có tín hiệu khả quan hơn, nhưng đây vẫn là mức tăng khá thấp nếu so với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu 15% sang toàn khối EU trong cùng thời gian. Nguyên nhân chính là do cơ cấu mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Áo nhìn chung khá hạn chế, trong đó bao gồm nhiều mặt hàng không thiết yếu, nên nhu cầu tiêu thụ của thị trường Áo giảm mạnh trước tác động của dịch Covid-19.

Trong cơ cấu hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Áo, sản phẩm điện thoại di động và phụ tùng chiếm gần 80% tỷ trọng. Các mặt hàng này chủ yếu được xuất khẩu bởi khối doanh nghiệp FDI. Các mặt hàng còn lại như: hàng dệt may, giày dép các loại, sản phẩm gốm sứ, gỗ và sản phẩm gỗ… kim ngạch xuất khẩu chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trên tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sang Áo.

Để có thể tận dụng hiệu quả hơn các cam kết thuế quan trong EVFTA và thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường Áo, bên cạnh việc nỗ lực gia tăng thị phần đối với các mặt hàng thế mạnh của Việt Nam như: gỗ và sản phẩm gỗ, hàng dệt may hay giày dép, theo Vụ Thị trường châu Âu, châu Mỹ, các doanh nghiệp nên cố gắng mở rộng các mặt hàng xuất khẩu sang thị trường này, đặc biệt là các sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu chủ lực của Việt Nam mà Áo cũng đang có nhu cầu nhập khẩu lớn như cà phê hay hàng thủy sản.