Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang: Sẽ nâng cao trách nhiệm người đứng đầu

Chiều 7/11, sau khi hoàn thành chất vấn đối với các lĩnh vực tư pháp, nội vụ, an ninh trật tự, an toàn xã hội, thanh tra, tòa án, kiểm sát và kiểm toán, Quốc hội sẽ chuyển sang chất vấn với các nhóm lĩnh vực khoa học và công nghệ; giáo dục và đào tạo; văn hóa, thể thao và du lịch; y tế; lao động; thương binh và xã hội; thông tin và truyền thông.

Theo đó, Phó Thủ tướng đã chỉ ra những khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ của các bộ.

Nâng cao trách nhiệm người đứng đầu

Trước hết, về ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đồng tình với trả lời của Bộ trưởng Bộ Tư pháp về các nhận định được các đại biểu đưa ra và nhận khuyết điểm trong việc có đến 60% văn bản hướng dẫn được ban hành sau ngày Luật có hiệu lực và cho biết thời gian tới sẽ cố gắng từng bước khắc phục.

Bên cạnh việc chậm về thời gian và số lượng văn bản hướng dẫn thi hành, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang làm rõ việc ban hành nghị định, thông tư cần có tính chuẩn mực, kiểm soát được tình hình và tạo điều kiện thông thoáng để vận hành. Hiện nay, việc đánh giá tác động chính sách tốn kém nhiều thời gian, mất nhiều công sức và có ưu tiên hơn trong việc sửa các thông tư, nghị định đang có hiệu lực có bất cập. Tuy nhiên, theo đánh giá chủ quan, thời gian qua Chính phủ có tiến bộ trong việc hoàn thiện hoàn hệ thống pháp luật, hàng tháng tổ chức hội nghị chuyên đề về pháp luật.

Về giải pháp thời gian tới, Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết, sẽ tập trung nâng cao trách nhiệm người đứng đầu, nâng cao hiệu quả công tác phối hợp; làm tốt công tác đánh giá tác động, tham vấn chính sách; tăng cường năng lực cán bộ làm công tác pháp chế. Đồng thời, trong bối cảnh xây dựng hệ thống pháp luật trên cơ sở Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì hiện cũng có những quy định cần tiếp tục sửa đổi.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng Chính phủ cho rằng, hiện nay cần đẩy mạnh phân cấp. Chính ở địa phương mới biết thế nào là tốt nhất cho mình. Phân cấp cũng giúp cải cách thủ tục hành chính rất lớn. Nhưng khi phân cấp thì năng lực của chính quyền địa phương có đủ sức thực hiện được hay không cũng là vấn đề được cân nhắc. Do đó, trong thời gian tới, đẩy mạnh phân cấp nhưng sẽ chọn thứ tự ưu tiên, kết hợp kiểm tra giám sát tăng cường kỉ luật kỉ cương hành chính và chuyển đổi số.

Xây dựng chính sách bảo vệ người dám nghĩ, dám làm

Về hành lang pháp lý khuyến khích, bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, Phó Thủ tướng Chính phủ biểu dương Bộ Nội vụ và các cơ quan liên quan tới nhiệm vụ này. Tháng 9 vừa qua, Chính phủ đã ban hành được Nghị định 73/2023/NĐ-CP về vấn đề này.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cho biết còn khó khăn trong bảo vệ cán bộ, do xung đột với các quy định hiện hành. Vì vậy cần sửa luật nhưng khó. Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đánh giá cao vai trò của người đứng đầu trong đánh giá, xem xét hành vi của cán bộ để có biện pháp phù hợp, gắn với sửa đổi quy định.

Về nhận định “tổ chức, thực hiện vẫn là khâu yếu”, Phó Thủ tướng Chính phủ cho rằng để khắc phục điều này đòi hỏi cấp trên phải có trách nhiệm kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện, kịp thời tháo gỡ khó khăn và chấn chỉnh, xử lý nghiêm vi phạm.

"Chúng ta không có cơ chế chính sách giám sát việc này. Ở văn phòng Chính phủ có bộ phận theo dõi chỉ đạo của Thủ tướng, Phó Thủ tướng nhưng chắc cơ chế vẫn còn có vấn đề. Nhiều việc hôm nay đại biểu nói chúng tôi mới biết", ông Quang thẳng thắn chia sẻ.

Phó thủ tướng thông tin thêm là các thành viên Chính phủ đã đi đến địa phương nắm bắt các khó khăn, vướng mắc và tổng hợp được 513 điểm vướng của địa phương, đang cố gắng xử lý. Tuy nhiên, đến nay chưa thấy ai bị kiểm điểm, kỷ luật về việc chậm. Phó thủ tướng mong muốn các đại biểu chia sẻ và chung tay góp sức.

Giải trình thêm, Phó thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang cho hay, việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật được các đại biểu đánh giá là "chậm" và "chưa". "Trách nhiệm là của Chính phủ và các bộ trưởng được giao. Chúng tôi nhận khuyết điểm lớn và từng bước khắc phục", ông Quang nói và cho rằng việc xây dựng nghị định, thông tư phải có tính chuẩn mực, vừa tạo thuận tiện, thông thoáng.

Thêm nữa là đánh giá tác động của chính sách cũng tốn thời gian. Các bộ, ngành cũng dồn nhiều công sức sửa các nghị định, thông tư đang có hiệu lực mà bất cập, nên đâu đó, lúc này lúc khác lơ là, chưa đáp ứng yêu cầu hoàn thiện pháp luật chung.

"Công tâm mà nói Chính phủ ứng xử việc này có tiến bộ hơn trước. Hàng tháng, Chính phủ tổ chức hội nghị Chính phủ chuyên đề pháp luật, so với nhiệm kỳ vừa rồi số lượng phiên này gấp đôi", ông Quang nhấn mạnh giải pháp nâng cao trách nhiệm người đứng đầu, công tác phối hợp tốt hơn, tránh chuyện bộ, ngành này hỏi ý kiến bộ, ngành kia; đánh giá tác động tốt hơn và tăng năng lực cho cán bộ pháp chế.

Ông Quang cũng nhấn mạnh phân cấp, phân quyền là vấn đề quan trọng, bởi địa phương biết những gì tốt nhất cho mình, giúp cải cách thủ tục hành chính rất lớn.

Ví dụ, chính sách dự kiến trình Quốc hội là cho phép chính quyền địa phương cấp huyện được trộn vốn của ba chương trình mục tiêu quốc gia, thực hiện thí điểm. Tuy nhiên, địa phương lo lắng vì không biết có kham nổi hay không vì nếu không khéo mai kia sẽ mất cán bộ. Giải pháp, Phó thủ tướng nói sẽ kết hợp kiểm tra giám sát.