Nước Anh không thể đạt được thỏa thuận đặc biệt cho London

Theo đó, ông Michel Barnier cho rằng, không thể tránh khỏi các ngân hàng và các công ty tài chính Anh sẽ mất “tấm hộ chiếu” để được kinh doanh tự do tại EU như một kết quả của việc rời khỏi thị trường chung EU. Tuyên bố này làm giảm hy vọng của Bộ trưởng phụ trách Brexit của Anh - ông David Davis - về một thỏa thuận thương mại duy nhất bao gồm cả dịch vụ tài chính. Ông David kêu gọi một thỏa thuận “Canada cộng cộng cộng” với EU khi dẫn chiếu đến hiệp định thương mại tự do giữa Ottawa và Brussels năm 2016 nhưng có bổ sung quan trọng về dịch vụ tài chính.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn báo chí châu Âu 3 ngày sau khi lãnh đạo EU thống nhất rằng, nước Anh đã đạt tương đối đủ kết quả về Brexit, bao gồm quyền công dân, giải quyết tài chính và biên giới Ireland để cho phép đàm phán về tương lai; ông Barnier đưa ra các ví dụ về hợp tác an ninh, quốc phòng và hàng không, đồng thời cho biết: (i) một thỏa thuận thương mại có thể thống nhất được trong giai đoạn chuyển đổi hai năm nhưng sẽ phải được phê chuẩn bởi 35 nghị viện quốc gia và khu vực; (ii) nước Anh không thể ngừng Brexit một cách đơn phương, mà việc đảo ngược quyết định rời khỏi khối đòi hỏi sự đồng thuận của 27 nước thành viên EU; (iii) nước Anh phải tuân thủ tất cả các quy tắc và quy định của EU trong giai đoạn chuyển đổi, kể cả các luật mới được ban hành sau khi Anh rời khỏi khối; (iv) Anh có thể đàm phán các hiệp định thương mại với phần còn lại của thế giới trong giai đoạn chuyển đổi, nhưng có thể không có hiệu lực. Ông Barnier không xác nhận việc Anh ước tính trị giá cuối cùng của Brexit về nghĩa vụ thành viên với EU có thể hơn 45 tỷ euro (tương đương 39 tỷ bảng Anh).

Thời điểm then chốt tiếp theo là Hội nghị Thượng đỉnh EU vào giữa tháng 3/2018, khi các nhà lãnh đạo EU dự kiến sẽ ký kết các hướng dẫn đưa ra các đường giới hạn đỏ và hy vọng cho tương lai về vị trí rõ ràng từ chính phủ Anh từ thời điểm này. Lời cảnh báo của ông Barnier về những gì nước Anh có thể mong đợi từ mối quan hệ tương lai được diễn ra ngay trước cuộc thảo luận toàn thể đầu tiên về Anh và EU. Còn các nguồn tin của Chính phủ Anh tuyên bố ông Davis sẽ không cho phép ủy thác để đạt được “một số lĩnh vực” trong đàm phán, có nghĩa là không cho phép dịch vụ - chiếm tới 80% nền kinh tế Anh, được tách ra khỏi hàng hóa. Động thái đó sẽ làm ảnh hưởng đến quan điểm của EU. Theo ông Barnier, Anh phải chấp nhận tất cả luật của EU, bao gồm các hướng dẫn mới và các quy định được thông qua sau khi các Bộ trưởng Anh và các thành viên nội các không còn là một phần trong quá trình ra quyết định của EU. “Các quy tắc tương tự áp dụng cho tất cả mọi thành viên, đây là tinh thần của giai đoạn chuyển đổi”. Do đó, trong thời gian chuyển đổi, Anh phải chấp nhận “cấu trúc hoàn chỉnh” của EU gồm vai trò của tòa án châu Âu, sự di chuyển tự do của người dân và chính sách thủy sản chung.

Bất kỳ thỏa thuận thương mại mới nào mà Anh ký kết sẽ không có hiệu lực trong giai đoạn chuyển đổi. Mặc dù có những lịch sự về ngoại giao, EU sẽ không thỏa hiệp trong việc bảo vệ các quy tắc của mình và chống lại sự cạnh tranh từ Anh thông qua các loại thuế thấp hơn hoặc tiêu chuẩn yếu hơn. Quyết định của Anh về mối quan hệ tương lai sẽ xác định mức độ chấp nhận của EU một cách dễ dàng, lần đầu tiên cho thấy một thỏa thuận thương mại Anh-EU sẽ phải được phê chuẩn bởi các nghị viện quốc gia và khu vực. Theo luật của EU, một số hiệp ước chỉ có thể được phê chuẩn bởi các chính phủ và quốc hội châu Âu, nhưng các thỏa thuận có liên quan đến năng lực quốc gia cần yêu cầu sự đồng ý của các nghị viện quốc gia và khu vực.

Với vai trò Trưởng đoàn đàm phán Brexit của EU, ông Barnier rất tiếc về quyết định của Anh rời khỏi EU và nhớ lại chiến dịch vận động Anh trở thành thành viên của Cộng đồng Kinh tế châu Âu năm 1972 khi Pháp tổ chức cuộc dân cầu dân ý mới. Quyết định Brexit sẽ có những hậu quả cả về con người, xã hội, kinh tế, tài chính, kỹ thuật, pháp lý và “nước Anh không nên coi nhẹ điều này”.