Ảnh minh họa.
CôngThương - Trái phiếu doanh nghiệp đang “hot”
Theo thống kê của Vụ Tài chính Ngân hàng - Bộ Tài chính, 34.412 tỷ đồng TPDN đã được phát hành trong năm 2013; năm 2012 là 28.707 tỷ đồng, trong năm 2011 là 25.000 tỷ đồng, trong năm 2010 là 30.000 tỷ đồng. Tính theo dư nợ trên GDP, tỷ lệ dư nợ TPDN/GDP của năm 2013 đạt 2,65%, cao hơn so với tỷ lệ 1,95% của năm 2012.
Năm 2014, Vụ Tài chính - ngân hàng dự báo, năm 2014, sẽ có 30.000 - 35.000 tỷ đồng TPDN được phát hành ra thị trường.
Những đợt phát hành trái phiếu lớn đang được nhiều doanh nghiệp gấp rút chuẩn bị. Trong đó, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) dự kiến phát hành trái phiếu có quy mô 3.000 tỷ đồng. Tập đoàn đã được Bộ Công Thương phê duyệt về chủ trương. Vinacomin đang làm việc với bên tư vấn và chờ báo cáo tài chính năm 2013 để chuẩn bị cho các thủ tục phát hành.
Trên thị trường trái phiếu cũng có thông tin Hoàng Anh Gia Lai chuẩn bị phát hành trái phiếu với khối lượng dự kiến khoảng 1.000 tỷ đồng - tương tự các đợt phát hành của doanh nghiệp này năm 2013 và 2012. Thông tin một tập đoàn ngành hàng tiêu dùng và tài nguyên là Masan Group đang chuẩn bị cho một đợt phát hành trái phiếu quy mô lớn khoảng vài ngàn tỷ đồng cũng được giới đầu tư hết sức quan tâm. Tổng khối lượng phát hành dự kiến cũng như các chi tiết khác chưa được chốt tại thời điểm này.
Trước đó, quý III/2013, Masan đã phát hành thành công 2.200 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất 11,5%/năm. Dự đoán, nếu Masan tiếp tục phát hành trong thời điểm này, lãi suất có khả năng còn xuống thấp hơn.
Dù vậy, con số thực tế phát hành TPDN sẽ phụ thuộc vào nhu cầu huy động vốn của doanh nghiệp, khả năng huy động vốn của doanh nghiệp qua các kênh khác, bao gồm cổ phiếu và tín dụng ngân hàng.
Hiệu ứng đến từ lãi suất
Về phía các nhà đầu tư, lãi suất được coi là một trong những yếu tố hấp dẫn, khiến họ đầu tư mạnh tay hơn vào TPDN. Lãi suất TPDN vẫn cao hơn lãi suất tín dụng truyền thống khoảng 3 - 3,5%/năm (tính trên giá vốn trung và dài hạn) và không bị khống chế bởi trần lãi suất.
Đối với doanh nghiệp, so với vay ngân hàng, huy động vốn qua TPDN có một số ưu điểm như không cần có tài sản thế chấp. Doanh nghiệp được chủ động sử dụng số tiền huy động mà không có sự giám sát của ngân hàng đồng thời chỉ phải trả lãi theo kỳ hạn 6 tháng hoặc 1 năm và chỉ trả gốc vào cuối kỳ.
Ngân hàng khi tham gia đầu tư TPDN sẽ được hưởng những giá trị gia tăng nhất định. Ví dụ doanh nghiệp đó mở tài khoản tiền gửi thu về từ hoạt động kinh doanh, đầu tư dự án tại ngân hàng để ngân hàng kiểm soát dòng tiền trả nợ. Qua đó, ngân hàng có thể cung ứng nhiều dịch vụ giá trị gia tăng phi tín dụng khác cho doanh nghiệp là tổ chức phát hành trái phiếu.
Đây là những yếu tố cơ bản khiến TPDN đang “hot”.
Ở một khía cạnh khác, ông Đỗ Ngọc Quỳnh - Tổng thư ký Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA) cho rằng, những nước có thị trường TPDN phát triển, các tổ chức phát hành luôn được đánh giá tín nhiệm chặt chẽ bởi các hãng định mức uy tín nhưng ở trong nước, các nhà đầu tư vẫn chấp nhận việc các tổ chức phát hành TPDN không có xếp hạng tín nhiệm. Thông tin về sử dụng vốn trong các đợt phát hành TPDN cũng rất sơ sài. Do vậy, nên nhìn TPDN như một công cụ đầu tư có phân khúc riêng…