Lãnh đạo các ngân hàng thương mại nhà nước kiến nghị gì tới Chính phủ?

Dư thừa vốn, huy động 100 đồng tiền gửi chỉ cho vay được hơn 80 đồng

Chia sẻ tại cuộc gặp mặt đầu xuân các doanh nghiệp nhà nước tiêu biểu ngày 3/3, ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) cho biết, là ngân hàng thương mại 100% vốn nhà nước với sứ mệnh phục vụ tam nông, Agribank cùng với các ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước như BIDV, Vietcombank, Vietinbank, luôn chủ động, tiên phong, gương mẫu, triển khai kịp thời các giải pháp hỗ trợ người dân, doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn về vốn, phục hồi sản xuất kinh doanh theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Kết thúc năm 2023, quy mô tổng tài sản của Agribank trên 2 triệu tỷ đồng, huy động vốn đạt 1 triệu 885 ngàn tỷ đồng và dư nợ cho vay 1 triệu 550 ngàn tỷ đồng. Trong đó dư nợ cho vay lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn và nông dân đạt gần 65%. Agribank cũng là doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội cao, trong năm 2023 dành 500 tỷ đồng an sinh xã hội, tập trung vào xây dựng nhà cho đối tượng chính sách, hỗ trợ xây dựng trường học, đầu từ vào y tế và dịp Tến Nguyên đán Giáp Thìn, Agribank dành 100 tỷ đồng để tặng cho người nghèo đón Tết.

Chủ tịch Agribank nhận định, bước sang năm 2024, tình hình quốc tế vẫn nhiều mảng xám, diễn biến phức tạp, khó đoán định, kéo theo nhiều hệ luỵ; nhiều nền kinh tế lớn vẫn đang gặp rất nhiều khó khăn trong tăng trưởng cũng như kiểm soát lạm phát, thậm chí đang có những dấu hiệu suy thoái. Chính điều này đang tác động tiêu cực đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp trong nước.

Ông Phạm Đức Ấn nêu ví dụ cụ thể, dù lãi suất huy động giảm nhiều nhưng tiền gửi vẫn tiếp tục vào hệ thống ngân hàng, nhu cầu sử dụng vốn sụt giảm do nhu cầu về sản xuất, tiêu thụ hàng hoá chưa được cải thiện, nên vốn đang trở nên dư thừa tại nhiều ngân hàng thương mại và làm tăng chi phí trả lãi của nhà băng.

“Tại Agribank, hiện nay chúng tôi đang huy động 100 đồng tiền gửi thì chỉ cho vay ra được hơn 80 đồng, mặc dù ngay từ đầu năm 2024 Agribank đã chủ động điều chỉnh giảm lãi suất cho vay, triển khai các chương trình tín dụng quy mô hơn 120.000 tỷ đồng với lãi suất cho vay thấp hơn từ 2,5 - 3% so với lãi suất thông thường để khuyến khích, hỗ trợ khách hàng. Song thu nhập 2 tháng đầu năm 2024 của Agribank giảm gần 1.200 tỷ đồng so cùng kỳ 2023”, ông Phạm Đức Ấn nêu.

Do đó, trong thời gian tới, Agribank sẽ chủ động tiếp tục cân đối để phấn đấu tiếp tục giảm lãi suất cho vay, cơ cấu lại nợ hỗ trợ khách hàng, nhất là doanh nghiệp. Cải tiến, đơn giản hóa thủ tục, quy trình cho vay để nâng cao khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng. Đồng thời, chủ động triển khai đồng bộ, linh hoạt nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy tăng trưởng tín dụng có hiệu quả gắn với kiểm soát, nâng cao chất lượng tín dụng, hướng dòng vốn tín dụng vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh, các lĩnh vực ưu tiên, các doanh nghiệp phục vụ cho các động lực tăng trưởng của nền kinh tế.

Là ngân hàng thương mại cổ phần có quy mô tổng tài sản lớn nhất tại Việt Nam, ông Phan Đức Tú, Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho hay, năm 2023 kinh tế rất khó khăn, song được sự chỉ đạo của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước, BIDV đã hoàn thành các chỉ tiêu đề ra với tổng tài sản đạt 2,26 triệu tỷ đồng; huy động vốn đạt 1,89 triệu tỷ đồng, tăng trưởng 16,5%. BIDV đã thực hiện tốt chính sách tiền tệ quốc gia và tham gia tích cực vào các chương trình an sinh xã hội.

Chia sẻ về những yếu tố quyết định cho sự thành công của các doanh nghiệp nhà nước, ông Phan Đức Tú cho rằng, để thực hiện vai trò chủ đạo, chủ lực thì doanh nghiệp nhà nước phải có quy mô đủ lớn trong ngành, lĩnh vực đó; có công nghệ hiện đại nổi trội trong ngành và có cách thức quản trị tiên tiến, công khai, minh bạch thông tin. “Hiện nay, BIDV đang đạt được 3 yêu cầu đó”, ông Phan Đức Tú khẳng định.

Theo Chủ tịch BIDV, các ngân hàng thương mại nhà nước hiện chiếm tỷ trọng trên 50 % nguồn vốn, đây là những ngân hàng dẫn đầu về công nghệ. Việc quản trị của các ngân hàng thương mại nhà nước cũng tương đương với các ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam.

Đổi mới cơ chế quản lý vốn

Để các doanh nghiệp nhà nước phát triển mạnh, bền vững, trong đó có các ngân hàng thương mại nhà nước, Chủ tịch BIDV kiến nghị Chính phủ, các bộ, ngành nhanh chóng ban hành các quy định triển khai Luật các Tổ chức tín dụng sửa đổi hiệu lực từ 1/7/2024.

Đồng thời, chỉ đao các bộ, ngành tiếp tục hoàn thiện cơ sở hạ tầng công nghệ như: hoàn thiện thể chế, cơ sở hạ tầng kỹ thuật công nghệ nền tảng để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhà nước, trong đó có các ngân hàng thương mại triển khai phát triển các sản phẩm, dịch vụ hiện đại có hàm lượng công nghệ cao cung cấp cho thị trường và quản trị nội bộ.

Trong khi đó, Chủ tịch Agribanh mong muốn, các vướng mắc, bất cập về cơ chế, chính sách, những rào cản liên quan đến trách nhiệm, đạo đức công vụ cần tiếp tục được làm rõ và có giải pháp cụ thể để các doanh nghiệp tự tin, mạnh dạn bứt phá phát triển.

Đồng thời, trong điều kiện hiện nay, các chính sách tài khoá đặc biệt là đầu tư công và hỗ trợ doanh nghiệp là chìa khoá để kích thích sản xuất, tiêu dùng, qua đó nhu cầu sử dụng vốn sẽ tăng thêm, vốn của ngân hàng thương mại mới phát huy tác dụng. Chính phủ cần triển khai các giải pháp khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp chuyển đổi xanh để đáp ứng các xu hướng, tiêu chuẩn quốc tế.

Theo ông Phạm Đức Ấn, doanh nghiệp nhà nước dám nghĩ, dám làm thì cơ chế quản lý vốn đầu tư vào doanh nghiệp nhà nước cũng như hoạt động của doanh nghiệp cần sớm được đổi mới, trong đó tăng cường giao quyền tự chủ cho doanh nghiệp nhà nước trên tinh thần chuyển quản lý hành vi sang quản lý mục tiêu, tăng cường giám sát, phát hiện, cảnh báo và xử lý vi phạm ngay từ sớm nhằm ngăn chặn, giảm thiểu thiệt hại.

Về mục tiêu giao cho doanh nghiệp nhà nước, theo Chủ tịch Agribank, cần cụ thể hoá cho từng loại hình và từng doanh nghiệp cụ thể, nhất là khả năng làm chủ công nghệ, sản xuất các mặt hàng thay thế nhập khẩu có giá trị gia tăng cao, tránh chỉ giao chỉ tiêu tăng trưởng kinh doanh và lợi nhuận đơn thuần. Cơ chế về bổ nhiệm, miễn nhiệm cán bộ trong doanh nghiệp nhà nước cũng cần được đổi mới triệt để.