Kỳ II: “Lỗ hổng” từ khâu quản lý

Việc cấp phép kinh doanh thực phẩm chức năng còn nhiều lỗ hổng

Phần nổi của “tảng băng chìm”

Theo các báo cáo của Cục An toàn thực phẩm (ATTP)- Bộ Y tế, nếu cách đây khoảng 10 năm, cả nước có chưa đầy 50 DN nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh TPCN thì đến thời điểm này đã có gần 2.000 DN sản xuất và kinh doanh 10.000 sản phẩm TPCN. Chỉ tính riêng trong năm 2014, cơ quan chức năng đã cấp giấy xác nhận cho 7.346 sản phẩm TPCN. Với tốc độ tăng trưởng nhanh như hiện nay, theo Tập đoàn Nghiên cứu thị trường Euromonitor (Anh) đưa ra đánh giá, Việt Nam là 1 trong 3 thị trường TPCN có tốc độ tăng trưởng hàng đầu khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Hiện tại cứ 100 người ở Hà Nội thì có 56 người sử dụng TPCN, tại TP. Hồ Chí Minh tỷ lệ này là 48/100. “Chính nhu cầu cao đang mở cơ hội cho hầu hết các DN dược cũng nhảy vào sản xuất, kinh doanh TPCN.

Hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng cũng vì thế mà có cơ hội chiếm lĩnh thị trường” - ông Trần Đáng- Chủ tịch Hiệp hội TPCN Việt Nam- nhấn mạnh.

Điều đáng lưu ý, đa số các DN kinh doanh sản phẩm TPCN đều theo mô hình bán hàng đa cấp. Nếu mô hình hoạt động vì mục tiêu bán sản phẩm tốt ra thị trường có thể xem đây là hình thức kinh doanh chân chính. Nhưng nếu chỉ vì mở rộng mạng lưới để tăng cao doanh số bán hàng thì có thể nhận định kinh doanh như vậy là bất ổn.

Theo cơ quan điều tra, lợi nhuận “khủng” thu về từ kinh doanh TPCN giả, kém chất lượng nên ngày càng có nhiều đối tượng, đường dây tham gia buôn bán hàng giả.

“Quá sức” với cơ quan quản lý

Theo ông Nguyễn Hùng Long- Phó Cục trưởng Cục ATTP- số sản phẩm TPCN được cấp giấy xác nhận công bố từ năm 2014 đến tháng 5/2015 là trên 10.000 sản phẩm. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, Cục mới chỉ thu hồi được 5 giấy xác nhận công bố sản phẩm và 6 giấy xác nhận nội dung quảng cáo do các vi phạm của DN. Ông Phạm Xuân Đà- Viện trưởng Kiểm nghiệm ATTP (Bộ Y tế)- cho biết, so với thuốc, sản phẩm TPCN rất dễ bị làm giả. Tuy nhiên, dường như công tác hậu kiểm chưa được quan tâm đúng mức.

Một nguyên nhân nữa khiến TPCN rất khó kiểm soát là hàng xách tay. Ông Trần Đáng khẳng định, phần lớn TPCN bán trong các nhà thuốc là hàng xách tay. Mà hiện nay hàng xách tay không phải hiện tượng cá biệt mà là một kênh buôn bán thương mại, gian lận, trốn thuế, đem hàng cấm.

Nhiều chuyên gia trong ngành y tế cho rằng, điều đáng lo ngại ở đây là việc cấp phép, quản lý mặt hàng này vẫn đang bộc lộ quá nhiều kẽ hở. Ngoài ra, hạn chế nữa là khâu cấp chứng nhận đủ điều kiện sản xuất TPCN còn khá đơn giản. Giữa nhà máy có tiêu chuẩn cao và nhà máy có tiêu chuẩn cơ sở không khác nhau về nội dung khi ghi nhãn đơn vị sản xuất, làm nản lòng các DN đầu tư có chuẩn cao.

Một lỗ hổng nữa trong khâu quản lý TPCN của Bộ Y tế là ở chỗ lâu nay TPCN không phải là thuốc, nên chưa có quy định bắt buộc công bố định lượng sản phẩm và không kiểm nghiệm lâm sàng như thuốc, trong khi đó, một bộ phận người dân lại coi TPCN là thuốc.

Kỳ III: “Bốc thuốc” trị hàng giả

TIN LIÊN QUAN
	Kỳ I: “Mê hồn trận” hàng giả