Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 4: Dư địa nào để điều hành giá xăng dầu?

Kinh tế xã hội có nhiều khởi sắc

Thông tin với báo chí về phiên họp thường kỳ tháng 4/2022 của Chính phủ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn, Người phát ngôn của Chính phủ, cho biết các thành viên Chính phủ thống nhất nhận định tình hình kinh tế xã hội tháng 4 tiếp tục khởi sắc trên hầu hết các lĩnh vực.

Các thành viên Chính phủ đều thống nhất nhận định: Tình hình kinh tế xã hội tháng 4 tiếp tục khởi sắc trên hầu hết các lĩnh vực. Kinh tế vĩ mô được duy trì ổn định; lạm phát được kiểm soát; chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 2,64% so với cùng kỳ năm trước; các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm và có thặng dư. Xử lý kịp thời, phù hợp những vấn đề nổi lên, trong đó kiên quyết xử lý những sai phạm trong lĩnh vực thị trường vốn, không để tiêu cực, lũng đoạn thị trường, với tinh thần thúc đẩy phát triển thị trường lành mạnh, an toàn, hiệu quả bền vững.

Các lĩnh vực của ngành Công Thương cũng có nhiều khởi sắc như sản xuất công nghiệp tháng 4 tăng 2% so với tháng trước và tăng 9,4% so với cùng kỳ; tính chung 4 tháng tăng 7,5%. Sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản đạt kết quả tích cực; thị trường tiêu thụ được khơi thông và mở rộng. Hoạt động thương mại và dịch vụ tháng 4 khá sôi động. Xuất khẩu 4 tháng tăng 16,4%, nhập khẩu tăng 15,7%, xuất siêu khoảng 2,53 tỷ USD. Du lịch phục hồi mạnh mẽ; khách quốc tế tháng 4 tăng gấp 5,2 lần cùng kỳ; 4 tháng tăng 184,7%.

Bên cạnh kết quả đạt được, các thành viên Chính phủ cho rằng, chúng ta vẫn phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức: ổn định kinh tế vĩ mô, nhất là áp lực lạm phát và nợ xấu có xu hướng tăng; giải ngân vốn đầu tư công còn chậm; vốn FDI đăng ký mới chưa cao; giá cả nguyên vật liệu đầu vào và lương thực, thực phẩm tăng; đời sống một bộ phận nhân dân còn khó khăn, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số…

Người phát ngôn của Chính phủ cho biết, sau khi phân tích bối cảnh tình hình trong nước, quốc tế, chỉ đạo các nhiệm vụ cụ thể về phát triển kinh tế xã hội thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Theo đó, các bộ, ngành, địa phương tiếp tục triển khai hiệu quả các nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, đặc biệt là các nghị quyết số 01, 02, 11 và 38. Giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát tốt lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Điều hành chính sách tiền tệ, tài khóa chủ động, linh hoạt. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính, ngân sách nhà nước.

Quyết liệt hơn trong việc tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đề ra tại Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội.

Tiếp tục triển khai công tác hoàn thiện thể chế, tập trung tháo gỡ vướng mắc theo tinh thần "Quyền lực thì phải phân cấp, nguồn lực thì phải tập trung".

Tập trung cao độ đẩy mạnh thực hiện các giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, nhất là vốn ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài; đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, tiến độ thi công, chủ động tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến đất đai, tài nguyên; rà soát, điều chuyển kế hoạch vốn giữa các dự án chậm giải ngân sang các dự án có tiến độ giải ngân tốt, còn thiếu vốn.

Tập trung rà soát, tháo gỡ các rào cản, vướng mắc cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh, khơi thông điểm nghẽn về huy động, sử dụng nguồn lực trong nền kinh tế; đẩy nhanh lộ trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Tạo điều kiện hỗ trợ tốt nhất để người dân, doanh nghiệp được hưởng thụ sớm, hưởng thụ thật.

Bám sát diễn biến kinh tế thế giới, nhất là tình hình giá cả các mặt hàng nhiên liệu và vật tư chiến lược, qua đó phân tích, dự báo, xây dựng trước các kịch bản phù hợp, phương án ứng phó kịp thời để điều hành sản xuất trong nước, cân đối cung cầu và bình ổn giá.

Thực hiện các giải pháp thông tin, kết nối cung - cầu lao động trên cơ sở liên kết, hợp tác vùng và cả nước.

Bảo đảm nguồn cung xăng dầu trong mọi tình huống

Cũng tại họp báo, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải đã làm rõ nhiều vấn đề báo chí quan tâm liên quan đến tình hình nguồn cung, dự trữ xăng dầu hiện tại, đặc biệt khi xung đột giữa Nga và Ukraine vẫn diễn biến phức tạp; cũng như công tác điều hành thị trường xăng dầu thời gian tới.

Liên quan đến vấn đề cung ứng xăng dầu, trong thời gian gần đây, vấn đề năng lượng nói chung và xăng dầu, khí đốt nói riêng đã có sự xáo trộn và ảnh hưởng rất lớn bởi tình hình địa chính trị, nhất là cuộc xung đột Nga - Ukraine.

Tại Việt Nam, hiện nay nguồn cung xăng dầu trong nước từ 2 nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn và Lọc hóa dầu Bình Sơn chiếm 70-75%, còn nhập khẩu chỉ khoảng 25-30%.

Tuy nhiên, thị trường xăng dầu trong nước trong quý I/2022 có nhiều biến động. Nguồn cung ứng xăng dầu trong nước chịu ảnh hưởng từ việc Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn (đơn vị chiếm 35-40% thị phần bảo đảm tổng cung trong nước) đã giảm mạnh công suất sản xuất trong tháng 1 và đầu tháng 2 từ 100% xuống mức 85%, 60% và 55%, thậm chí có những thời điểm Nhà máy phải dừng hoạt động sản xuất.

Trong khi đó, do tình hình địa chính trị và xung đột Nga - Ukraine nên nguồn xăng dầu nhập khẩu gặp khó khăn, giá tăng, chi phí logistics tăng, nguồn cung bị hạn chế.

Ngay tại thời điểm đó, Liên Bộ Công Thương - Tài chính đã yêu cầu các doanh nghiệp đầu mối chủ động nhập khẩu và có tính đến việc giảm công suất của Nhà máy Nghi Sơn. Nhờ vâyh, trong quý I, không để xảy ra hiện tượng không đủ nguồn cung, đồng thời bảo đảm xăng dầu cho hoạt động sản xuất kinh doanh và tiêu dùng.

Đến quý II/2022, sau khi làm việc với Nhà máy lọc hoá dầu Nghi Sơn, xem xét quá trình sản xuất của nhà máy và việc chưa đảm bảo được cung ứng xăng dầu trong nước, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 242/QĐ-BCT ngày 24/2/2022 về việc phân giao sản lượng nhập khẩu xăng dầu tăng thêm trong quý II cho 10 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu để bổ sung nguồn thiếu hụt từ Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn.

“Như vậy, trong quý II, chúng ta cũng không tính đến lượng xăng dầu do Nghi Sơn cung cấp mà vẫn đảm bảo được đủ nguồn cung. Đây là một nỗ lực, cố gắng của Chính phủ, với sự chỉ đạo trực tiếp, sát sao của lãnh đạo Chính phủ, Liên Bộ Công Thương - Tài chính và các Bộ, ngành liên quan cùng các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu” - Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nói

Bước sang quý III và quý IV tới đây, Bộ Công Thương đã làm việc lại với Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn. Trên cơ sở cam kết của Nhà máy về việc cung ứng ở mức độ nào, Bộ Công Thương sẽ ưu tiên lượng cung ứng đó để tiêu thụ trong nước. Phần còn lại nếu thiếu sẽ tiếp tục phân giao cho các đầu mối kinh doanh xăng dầu nhập khẩu thêm để bù đắp lượng thiếu hụt .

Cách nào để giảm giá xăng dầu?

Liên quan đến việc điều hành giá xăng dầu, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, hiện nay vẫn cần bám sát các quy định trong Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 3/9/2014 và Nghị định số 95/2021/NQ-CP ngày 1/11/2021 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu.

Câu hỏi đặt ra hiện nay là làm thế nào để giảm được giá xăng dầu?

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, công thức tính toán giá xăng dầu phụ thuộc vào một số yếu tố, trong đó có giá thế giới. Kinh doanh xăng dầu đã tiến tới tiệm cận với thị trường, tức giá thế giới tăng cũng tăng giá trong nước. Giá thế giới giảm thì trong nước cũng điều hành giảm để bảo đảm tạo điều kiện cho hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như nhu cầu của người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, Liên Bộ Công Thương - Tài chính đã sử dụng Quỹ Bình ổn giá (BOG) liên tục suốt từ đầu năm 2022. Nhờ vậy, giá xăng dầu trong nước vẫn theo xu hướng diễn biến của giá xăng dầu thế giới nhưng mức tăng thấp hơn.

Đơn cử, ở kỳ điều hành gần đây nhất (ngày 21/4/2022), so với đầu năm 2022, giá xăng dầu trên thế giới đã tăng 36,53 - 60,14%. Tuy nhiên giá xăng dầu trong nước nhờ sử dụng Quỹ BOG nên chỉ tăng 17,16 - 39,04% tùy từng mặt hàng.

Một biện pháp khác đã thực hiện là điều chỉnh thuế. Vừa qua, trên cơ sở đề xuất của Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn từ ngày 1/4/2022 đến hết năm 2022. Theo đó, xăng (trừ etanol) giảm 2.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn giảm 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn giảm 1.000 đồng/kg; dầu hỏa giảm 700 đồng/lít.

Hiện nay, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Nghị quyết của Uỷ ban Thường vu Quốc hội, Liên Bộ Công Thương - Tài chính đang tiếp tục nghiên cứu, rà soát việc có thể giảm thêm các loại thuế nào để phù hợp với tình hình chung, chống thẩm lậu xăng dầu sang địa bàn các nước xung quanh có chung biên giới với Việt Nam, cũng như quan trọng nhất là tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp sử dụng xăng dầu làm đầu vào và nhu cầu của người dân.

Liên quan đến vấn đề dự trữ xăng dầu, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, hiện nay trong nước có 2 loại. Dự trữ thứ nhất tại doanh nghiệp là yêu cầu bắt buộc tại Nghị định 83 và Nghị định 95. Các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối phải dự trữ 20 ngày trong kho, còn các doanh nghiệp phân phối phải dự trữ 5 ngày trong kho.

Còn đối với dự trữ Nhà nước, hiện nay, do khả năng và ngân sách còn hạn chế, nên Liên Bộ Công Thương - Tài chính đang bàn và phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để đề xuất những giải pháp, biện pháp phù hợp nhất đối với tình hình thực tế của Việt Nam, phù hợp với ngân sách nhà nước nhưng cũng để bảo đảm mức dự trữ tối đa phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh và nhu cầu tiêu dùng của người dân.