Hải Phòng: Vướng mắc trong xây dựng nông thôn mới

Theo thông tin từ Văn phòng điều phối NTM Hải Phòng, ngay từ đầu năm, thành phố đã dự kiến chi kinh phí lên tới 3.500 tỷ đồng phục vụ mục tiêu xây dựng NTM năm 2016. Trong đó, ngân sách thành phố hỗ trợ trực tiếp 1.150 tỷ đồng, bao gồm: 500 tỷ đồng dành cho 25 xã về đích năm 2016; 350 tỷ đồng hỗ trợ xi măng xây dựng giao thông nông thôn, 220 tỷ đồng hỗ trợ đầu tư xây dựng các hạng mục công trình liên quan tới tiêu chí môi trường nông thôn; 50 tỷ đồng hỗ trợ thực hiện các chương trình, đề án phát triển sản xuất; 19 tỷ đồng hỗ trợ thực hiện cơ giới hóa nông nghiệp... Ngoài ra, kinh phí lồng ghép từ các chương trình dự án 500 tỷ đồng, kinh phí trả nợ mua xi măng năm 2015 500 tỷ đồng, kinh phí ngân sách huyện, xã và nhân dân đóng góp khoảng 1.344 tỷ đồng...

Tuy nhiên, việc triển khai xây dựng NTM trên địa bàn Hải Phòng thời gian qua gặp không ít khó khăn. Đến thời điểm này, phần lớn các xã dự kiến hoàn thành chương trình NTM trong năm 2016 mới đạt từ 14 đến 15 tiêu chí NTM, trong khi những tiêu chí chưa hoàn thành đòi hỏi nguồn vốn đầu tư lớn, thời gian thực hiện dài như: Cơ sở vật chất văn hóa, trường học, đường giao thông…

Một trong những nguyên nhân là do đề án hỗ trợ xi măng triển khai chậm. đến thời điểm này các địa phương mới tiếp nhận được gần 23 nghìn tấn xi măng (chỉ đạt 12% tổng lượng xi măng phân bổ cả năm) và các xã cũng mới chỉ làm được 168 km đường giao thông nông thôn (bằng 14,3% kế hoạch năm 2016). Năm 2016, một số huyện cũng ngừng cơ chế hỗ trợ cát đá cho các xã làm đường giao thông, trong khi nhiều xã hoàn toàn không có ngân sách dành cho việc làm đường. Như vậy ngoài nguồn xi măng hỗ trợ của thành phố chiếm khoảng 20% định mức làm đường, 80% kinh phí còn lại người dân phải tự lo, vấn đề này là một cản trở quá lớn, đặc biệt đối với các xã thuần nông, đời sống người dân còn nhiều khó khăn. Đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tiến độ làm đường giao thông nông thôn Hải Phòng năm 2016 chậm hơn rất nhiều so với những năm trước, khiến kế hoạch xây dựng NTM năm 2016 cũng khó hoàn thành.

Bên cạnh đó, tiến độ giải ngân kinh phí hỗ trợ NTM cũng chậm do một số cơ chế, chính sách đầu tư NTM bước vào thời điểm hết hiệu lực thi hành, phải chờ thành phố rà soát đánh giá quá trình thực hiện trong 5 năm qua, từ đó điều chỉnh, bổ sung cơ chế chính sách mới phù hợp, khả thi hơn. Cùng với đó, nhiều địa phương trên địa bàn Hải Phòng còn đang đứng trước áp lực trả nợ xây dựng cơ bản. Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, tháng 2/2016, nợ xây dựng cơ bản của các xã xây dựng NTM về đích năm 2015 là gần 298 tỷ đồng, đến tháng 9/2016 các địa phương mới thanh toán được hơn 80 tỷ đồng. Nguồn lực chính để trả nợ của các xã là nguồn thu từ đấu giá đất. Tuy nhiên, do thủ tục đấu giá đất còn khó khăn đồng thời nguồn thu cũng không đáng kể, nên việc trả nợ xây dựng cơ bản rất hạn chế.