Giá hồ tiêu có đang bước vào chu kỳ tăng mới?

Ông Hoàng Phước Bính - Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê (Gia Lai) đã có cuộc trao đổi với phóng viên Báo Công Thương xung quanh vấn đề này

Thưa ông, thông tin giá hồ tiêu đang tăng mạnh từ sau Tết Nguyên đán, ông có thể chia sẻ cụ thể về việc này?

Nếu thời điểm trước Tết Nguyên đán, cụ thể, như vào ngày 6/2/2024, giá hồ tiêu đen tăng từ 500 – 1.000 đồng/kg so với cuối tháng 1/2024 (tùy từng khu vực khảo sát), lên mức 81.300 – 84.000 đồng/kg. Giá hồ tiêu trắng là 111.000 đồng/kg, cao hơn nhiều so với mức giá 92.000 đồng/kg cùng kỳ năm 2023.

Thì đến nay, tức sau Tết Nguyên đán khoảng hơn 1 tuần, giá hồ tiêu đen đang trên đà bứt phá mạnh, và chính thức vượt mốc 90.000 đồng/kg trong ngày 22/2. Tuy nhiên, giá tiêu khá “lộn xộn” tùy từng thời điểm và tùy từng địa phương. Trong đó, có nơi 91.000 đồng/kg nhưng cũng có nơi lên tới 93.000 đồng/kg. Thậm chí, nếu cộng thêm các yêu cầu chất lượng và các yêu cầu khác thì có những nơi, giá hồ tiêu đã lên trên 100.000 đồng/kg.

Nguyên nhân chính khiến giá hồ tiêu tăng cao đó là yếu tố cung cầu. Theo đó, lực tác động lớn nhất khiến hồ tiêu tăng nhanh là do hiện hồ tiêu đang bắt đầu vào vụ thu hoạch nên khối lượng chưa được nhiều. Bên cạnh đó, giới đầu cơ trong nước đang tập trung mua nhiều, giá nào họ cũng mua vì họ đoán định rằng hồ tiêu sẽ bắt đầu vào chu kỳ tăng giá trong nhiều năm (thường kéo dài 10 năm).

Trong khi đó, người nông dân trồng hồ tiêu không có áp lực bán ra lớn. Hay nói cách khác, số lượng hộ nông dân chịu tác động áp lực bán hàng ngay ít hơn nhiều so với các năm trước.

Bởi đa số những người trồng hồ tiêu hiện nay họ sẽ trồng thêm sầu riêng, cà phê hoặc có những thu nhập khác. Vì vậy, họ mới giữ được vườn tiêu và vượt qua được giai đoạn khó khăn vừa qua, tức là thời điểm giá hồ tiêu xuống thấp, chỉ khoảng 34.000 - 35.000 đồng/kg, thậm chí 40.000 – 50.000 đồng/kg họ đều không có lãi, thậm chí là thua lỗ.

Trong khi đó, nhu cầu tăng của các thị trường khác nhau như Hoa Kỳ, EU, châu Á và châu Phi đối với các đơn hàng giao ngay trong quý I/2024 cũng là một trong những nguyên nhân thúc đẩy giá hồ tiêu tăng mạnh.

Với giá hồ tiêu tăng cao như hiện nay khiến các doanh nghiệp gặp khó trong vấn đề xuất khẩu, nhất là các đơn hàng đã ký trước đó.

Đâu là lý do khiến giới đầu cơ trong nước đưa ra nhận định rằng hồ tiêu sẽ bắt đầu vào chu kỳ tăng giá trong nhiều năm, thưa ông?

Như tôi nói ở trước, đó là yếu tố cung cầu. Hiệp hội Hồ tiêu Quốc tế (IPC) đưa ra dự báo, sản lượng hạt tiêu toàn cầu năm 2024 tiếp tục giảm 1,1%, tương đương giảm 6.000 tấn. Mức giảm này chủ yếu từ Việt Nam, trong khi đó, Brazil và Ấn Độ được dự báo tăng sản lượng trong năm 2024.

Việt Nam hiện đang là nước sản xuất hồ tiêu số 1 thế giới, đóng góp khoảng 40% nguồn cung toàn cầu.

Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA) dự báo sản lượng hồ tiêu năm 2024 của Việt Nam sẽ giảm khoảng 10 - 15% xuống còn 160.000 - 165.000 tấn. Bản thân tôi khi đi khảo sát thực tế tại các vùng trọng điểm trồng hồ tiêu tại Đắk Nông, Đắk Lắk,… ghi nhận sản lượng hồ tiêu tại các vùng trồng giảm từ 10 – 15%. Đây cũng là một trong những yếu tố góp phần đẩy giá hồ tiêu tăng.

Bên cạnh đó là kinh nghiệm từ những chu kỳ tăng giá trước. Ví dụ, năm 2006 giá hồ tiêu ở mức thấp nhất, sau đó 10 năm, tức năm 2015, hồ tiêu đạt đỉnh với giá hơn 250.000 đồng/kg. Những vào tháng 3/2020, giá hồ tiêu xuống đáy và ở mức 34.000 đồng/kg.

Nhìn lại lịch sử thị trường hồ tiêu đã trải qua nhiều chu kỳ lên xuống giá và chu kỳ gần nhất cho thấy, chu kỳ lên giá của hồ tiêu thường kéo dài từ 8 - 10 năm và dự báo giá sẽ lên tới đỉnh và sẽ cao hơn của chu kỳ trước.

Với giá hồ tiêu như hiện nay thì bà con trồng tiêu thu được lợi nhuận như thế nào, thưa ông?

Theo tôi, với mức giá như hiện nay bà con có lãi nhưng chưa nhiều, khoảng 30% so với giá trị đầu tư. Tuy nhiên, bà con hiện nay vẫn chưa chốt bán mà vẫn giữ để chờ giá tiêu lên nữa.

Cùng với hồ tiêu, hiện nay, cây sầu riêng và cà phê giá cũng rất hấp dẫn nên bà con cũng không mở rộng diện tích trồng tiêu. Bởi so với hồ tiêu thì trồng cà phê rủi ro về kỹ thuật thấp hơn nhiều, với cây sầu riêng dù khó trồng nhưng giá sầu riêng quá hấp dẫn. Mặt khác, bà con trồng hồ tiêu đã số vẫn còn rất ám ảnh do thua lỗ vì cây chết do nhiễm sâu bệnh hay vấn đề thời tiết và thậm chí cả những rủi ro về giá.

Kỹ thuật trồng hồ tiêu khó hơn các cây trồng công nghiệp khác, nên nếu ai không hiểu biết thì sẽ khiến tiêu chết hàng loạt. Để bà con chuyển sang trồng mới cây hồ tiêu thì giá phải ít nhất đạt trên 120.000 đồng/kg.

Một số ý kiến cho rằng, hồ tiêu tăng giá là do lực mua từ các thương lái Trung Quốc, ông bình luận gì về điều này?

Đây là thông tin chưa chính xác. Bởi nhu cầu nhập khẩu hồ tiêu hàng năm của Trung Quốc khoảng 65.000 - 70.000 tấn.

Theo số liệu tính toán từ Cơ quan Hải quan Trung Quốc, nhập khẩu hạt tiêu của nước này năm 2023 đạt 9,18 nghìn tấn, trị giá 39,75 triệu USD, tăng 4,5% về lượng, nhưng giảm 6,1% về trị giá so với năm 2022.

Lượng hồ tiêu nhập khẩu trước đó vẫn còn. So với mức giá tiêu nhập khẩu thời điểm trước đây và bây giờ đã có sự chênh lệch khá lớn. Hiện giá hồ tiêu nội địa của Trung Quốc đang thấp hơn giá hồ tiêu của Việt Nam và rất có thể, họ sẽ bán ra để kiếm lời ngay tức khắc.

Xin cảm ơn ông!