Doanh nghiệp cần mạnh mẽ, chủ động hơn

Nhập siêu từ Asean tăng

Ông Phạm Thành Kiên - Giám đốc Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh - cho rằng, nhập siêu từ ASEAN đang là điều đáng lo ngại. Hiện tại nhập khẩu hàng hóa từ ASEAN đã cao hơn 2,6 lần so với xuất khẩu, kim ngạch nhập khẩu từ 7,2 tỷ USD năm 2016 đã tăng lên 8,15 tỷ USD năm 2017.

Theo bà Nguyễn Thị Tuệ Anh - Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) - việc đẩy mạnh tự do hóa thương mại nội khối, hàng rào thuế quan và phi thuế quan giữa các nước trong AEC đang dần xóa bỏ, sự cắt giảm thuế quan trong AEC là cao nhất hiện nay so với các FTA khác. Điều này cũng đồng nghĩa các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam phải đối mặt với sự cạnh tranh với hàng hóa các nước trong ASEAN. Bởi khi hàng hóa ở các nước thành viên ASEAN có mức thuế ưu đãi như nhau, sức cạnh tranh sẽ tập trung vào chất lượng và giá trị gia tăng của sản phẩm. Trong khi đó, với thiết bị, công nghệ hiện nay, sản phẩm của DN Việt Nam khó có thể cạnh tranh với sản phẩm xuất khẩu của các nước trong khối.

Bám sát xu hướng tiêu dùng

Theo ông Phạm Thiết Hòa - Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh - nguyên nhân dẫn đến việc các DN Việt Nam vẫn chưa khai thác tốt thị trường ASEAN đó là hình thức sản phẩm chưa đa dạng, giá cả chưa cạnh tranh; hệ thống phân phối hàng hóa còn kém; chưa kết nối chặt chẽ với các cơ quan chức năng phụ trách xúc tiến, ngoại giao… Một hạn chế khác là DN chưa nắm rõ các rào cản kỹ thuật, pháp lý của các nước trong khu vực; trình độ nhân lực, năng lực quản trị thấp. Tuy nhiên, không quá bi quan, thực tế cũng cho thấy hàng Việt vẫn có những thế mạnh và xuất khẩu rất tốt sang thị trường ASEAN. Chẳng hạn, Vinamit với các sản phẩm trái cây sấy dẻo hay sấy khô rất được thị trường Thái Lan ưa chuộng. Nông sản Việt cũng được nhiều công ty ngoại để ý tìm thu mua, mở rộng phân phối.

Để tận dụng cơ hội và phát huy hiệu quả lợi thế thị trường AEC, DN không thể đứng ngoài cuộc mà cần nỗ lực để nâng cao năng lực cạnh tranh, chủ động, sáng tạo, tự đổi mới, xây dựng chiến lược kinh doanh. Cần theo sát xu hướng tiêu dùng của người dân mỗi nước ASEAN, liên kết với nhà phân phối nội địa uy tín, có năng lực.

Bà Punthila Puripreecha - Giám đốc vận hành Công ty TNHH MM Mega Market (Việt Nam) - cho biết: Với mong muốn hỗ trợ đưa hàng hóa Việt Nam vào hệ thống, công ty tổ chức các chuyến đi thực tế cho đội ngũ thu mua từ Thái Lan sang Việt Nam nhằm giới thiệu các vùng nguyên liệu, quy trình nuôi trồng, sản xuất, quá trình kiểm soát chất lượng… giúp đội ngũ thu mua có đầy đủ thông tin về nguồn hàng tại Việt Nam. Năm 2018, MM Mega Market nhận giấy phép xuất khẩu trực tiếp và xuất đơn hàng đầu tiên hơn 100 tấn nông sản Việt gồm khoai lang vàng, khoai lang tím, thanh long, trái cây sấy, bánh tráng… sang 700 siêu thị Big C Thái Lan.