Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn: Củng cố đoàn kết, xây dựng ASEAN vững mạnh và bao trùm

Trong bài phát biểu tổng kết Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn khẳng định diễn đàn đã hoàn thành một chương trình nghị sự đầy tham vọng với hàng trăm ý kiến sâu sắc, đề cập từ những xu hướng toàn cầu đến vai trò của phụ nữ trong xây dựng hòa bình, từ nguyên tắc nền tảng của ASEAN đến quản trị công nghệ mới nổi.

"Không khí thảo luận sôi nổi, nhiều phiên kéo dài hơn dự kiến, cho thấy rõ tính cấp bách của những thách thức mà chúng ta đang đối mặt cũng như quyết tâm chung nhằm tìm ra giải pháp", Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nhấn mạnh.

Từ các cuộc thảo luận, diễn đàn đã đạt được một số đồng thuận chính.

Trước hết, thế giới đang trải qua những biến động sâu sắc, đặt ra những thách thức chưa từng có đối với ASEAN trong việc duy trì ổn định và vai trò trung tâm của mình.

Thứ hai, cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0, với sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT) và những đột phá công nghệ như: Deepseek AI của Trung Quốc hay chip lượng tử Majorana-one của Microsoft, đang thay đổi nhanh chóng nền kinh tế - xã hội, đòi hỏi ASEAN có chiến lược thích ứng phù hợp.

Thứ ba, các thách thức an ninh phi truyền thống ngày càng lớn, từ an ninh mạng, biến đổi khí hậu đến già hóa dân số, buộc ASEAN phải có những giải pháp hợp tác chặt chẽ và sáng tạo hơn.

Thứ tư, mặc dù ASEAN đang đối mặt với nhiều thách thức, đây cũng là cơ hội để khẳng định sức mạnh tập thể và vai trò trung tâm của hiệp hội trong trật tự khu vực.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nhấn mạnh rằng, ASEAN cần duy trì nguyên tắc và giá trị cốt lõi của mình trong khi vẫn đảm bảo khả năng thích ứng. "ASEAN nên duy trì các nguyên tắc cốt lõi như thế nào trong khi vẫn phải phát triển để bắt kịp những thay đổi toàn cầu?", Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao đặt ra câu hỏi.

Một số ý kiến đề xuất áp dụng mô hình "10-X" trong cả lĩnh vực chính trị và an ninh. Đồng thời, ASEAN cần cân nhắc tính linh hoạt trong quy trình ra quyết định mà vẫn giữ vững cơ chế đồng thuận - yếu tố đã giúp ASEAN duy trì vai trò trung tâm trong gần 60 năm qua.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao cũng đánh giá cao các cuộc thảo luận chuyên sâu về Myanmar, cho rằng đây là minh chứng cho cam kết của ASEAN trong việc tìm kiếm các giải pháp do khu vực dẫn dắt. Bên cạnh đó, nhấn mạnh sự cần thiết của việc xác định vai trò ASEAN trong một thế giới đang phân mảnh, đồng thời củng cố hội nhập nội khối.

Hướng đến tương lai, ASEAN cần cam kết đầu tư vào công nghệ trọng yếu và xây dựng lập trường chung về quản trị công nghệ. "Chỉ có công nghệ mới có thể giúp khu vực chúng ta thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình và đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau", Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao khẳng định.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc đẩy mạnh đầu tư vào nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển công nghệ cao, cũng như mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực khoa học - công nghệ, bao gồm chất bán dẫn, AI và nhiều ngành mũi nhọn khác. Đồng thời khẳng định rằng "vị thế trung tâm phải được khẳng định và củng cố liên tục", do đó ASEAN cần đổi mới phương thức hợp tác với các đối tác bên ngoài, đặc biệt là các nước lớn.

Kết thúc bài phát biểu, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao đánh giá cao sự tham gia tích cực của các đại biểu, đặc biệt là giới học giả trẻ, coi đây là minh chứng cho sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế đối với tương lai của ASEAN. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao đề xuất tổng hợp các ý kiến tại diễn đàn thành báo cáo gửi đến Ban Thư ký ASEAN để làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan chức năng của khu vực.

"Diễn đàn Tương lai ASEAN đã thành công và mang nhiều ý nghĩa. Hãy cùng nhau xây dựng một ASEAN đoàn kết, bao trùm và vững mạnh, không chỉ cho hiện tại mà còn cho các thế hệ mai sau", Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao kết luận.