Đẩy mạnh truy xuất nguồn gốc để bảo vệ doanh nghiệp và người tiêu dùng

Vai trò quan trọng của truy xuất nguồn gốc

Tại Diễn đàn Hợp tác phát triển kinh tế Bảo vệ thương hiệu – Bảo vệ người tiêu dùng do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Công ty Cổ phần công nghệ chống hàng giả Việt Nam (ACTIV) tổ chức tại Hà Nội vào ngày 26/4, các đại biểu đã nhắc đến tầm quan trọng của truy xuất nguồn gốc đối với vấn đề bảo vệ thương hiệu của doanh nghiệp, đồng thời bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.

Theo ông Phạm Minh Tuân - Trưởng phòng Cục nghiệp vụ Quản lý Thị trường - Tổng cục Quản lý Thị trường (Bộ Công Thương): Thời gian qua, tình hình hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ gia tăng, với phương thức ngày càng tinh vi, phức tạp. Đặc biệt, để tránh bị phát hiện, các đối tượng đã thay đổi cách thức hoạt động bằng sử dụng nền tảng thương mại điện tử để bán trên không gian mạng.

Năm 2023 và quý I/2024 lực lượng Quản lý Thị trường đã thanh tra, kiểm tra 74.719 vụ và phát hiện 55.142 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách nhà nước 539 tỷ đồng. Trong đó, quý I năm 2024, kiểm tra, xử lý 31 vụ vi phạm về hàng giả; 1.702 vụ vi phạm về không rõ nguồn gốc xuất xứ; 1.058 vụ vi phạm về sở hữu công nghiệp, số tiền xử phạt trên 38 tỷ đồng.

Trình bày về vai trò của truy xuất nguồn gốc trước vấn nạn hàng giả, hàng nhái và cạnh tranh thiếu lành mạnh, ông Lương Minh Huân – Viện trưởng Viện Phát triển Doanh nghiệp – VCCI cho biết: Trong bối cảnh cạnh tranh thương mại ngày càng khốc liệt, thậm chí có cả tình trạng cạnh tranh thiếu lành mạnh như hiện nay, không một doanh nghiệp nào muốn hàng hoá, sản phẩm dịch vụ của mình bị làm giả. Nên truy xuất nguồn gốc không chỉ mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp kiểm soát chặt chẽ được các khâu từ sản xuất đến tiêu dùng, nghiêm cấm các hành vi sao chép không hợp pháp mà còn thể hiện sự minh bạch và cam kết của doanh nghiệp đối với chất lượng sản phẩm.

“Truy xuất nguồn gốc là một hoạt động quan trọng đối với tất cả các bên tham gia vào chuỗi cung ứng. Truy xuất nguồn gốc giúp đảm bảo chất lượng sản phẩm, hàng hóa, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tăng cường cạnh tranh lành mạnh và góp phần bảo vệ môi trường” - ông Lương Minh Huân thông tin.

Luật sư Phạm Văn Thọ - Chủ tịch HĐQT, kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Công nghệ chống hàng giả Việt Nam (ACTIV) cho rằng: Hiểu rõ được vai trò của truy xuất nguồn gốc đối với sự phát triển của doanh nghiệp cũng như sức khoẻ của người tiêu dùng, thời gian qua Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt lĩnh vực truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hoá, chống buôn lậu và gia lận thương mại. Cụ thể, ngày 19/1/2019, Thủ tướng đã ban hành Quyết định 100/QĐ-TTg, phê duyệt Đề án triển khai áp dụng và quản lý hệ thống truy xuất nguồn gốc, nhằm xác định những nhiệm vụ cần triển khai để nâng cao công tác quản lý nhà nước, đẩy mạnh hoạt động truy xuất nguồn gốc phục vụ hội nhập quốc tế và bảo đảm chất lượng, tính an toàn của sản phẩm, hàng hoá. Tiếp đó, ngày 21/1/2022, Chính phủ ban hành Nghị định số 13/2022/NĐ-CP bổ sung quy định quản lý về truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hoá.

Thực hiện Nghị định số 13 của Chính phủ, ngày 28/3/2024, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành thông tư số 02/2024/TT-BKHCN quy định về quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hoá có hiệu lực thi hành từ ngày 1/6/2024.

Tìm giải pháp hỗ trợ truy xuất nguồn gốc hiệu quả

Theo các chuyên gia tại diễn đàn, vấn nạn hàng giả, hàng nhái không chỉ gây thiệt hại về nguồn lực, cơ hội và uy tín của các doanh nghiệp làm ăn chân chính mà ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ của người tiêu dùng, đặc biệt là những sản phẩm liên quan đến sức khoẻ.

Chia sẻ tại diễn đàn, bà Nguyễn Thị Kim Thoa – Tổng giám đốc Công ty An Khang Group cho biết: Vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ là “nỗi đau” của các doanh nghiệp làm ăn chân chính, trong đó An Khang Group cũng không phải ngoại lệ. Bởi doanh nghiệp vừa mất thời gian nghiên cứu, đưa ra thị trường sản phẩm mới thì chỉ sau một thời gian ngắn đã bị làm giả tràn lan, và sản phẩm được các đơn vị làm giả bán ra thị trường thì đến doanh nghiệp sản xuất cũng không thể cạnh tranh được.

Trong lúc “đau đầu” tìm giải pháp tự bảo vệ thương hiệu thì An Khang Group đã tiếp cận được giải pháp công nghệ tem chíp chống giả True Data của ACTIV vào việc quản lý truy xuất tất cả các sản phẩm mà doanh nghiệp đang phân phối.

"Áp dụng giải pháp này, ngoài được quản lý đầy đủ 10 thông tin truy suất mà thông tư số 02 của Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành ngày 28/3/2024 quy định, nó còn giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả: Kho, nhân sự kinh doanh, bán phá giá, quy trách nhiệm được người vi phạm, bảo vệ được thương hiệu của doanh nghiệp, đồng thời bảo vệ chính khách hàng của mình". - bà Nguyễn Thị Kim Thoa thông tin.

Theo ông Tiêu Năng Minh - Phó Ban Hợp tác quốc tế, Trung ương Hội nghề cá Việt Nam, với người tiêu dùng thì truy xuất nguồn gốc sẽ giúp hiểu được quy trình sản xuất ra sản phẩm; với cơ quan quản lý thì sẽ hiểu rõ lý lịch sản phẩm và dễ dàng truy trách nhiệm khi sản phẩm gây ra vấn đề không tốt về sức khoẻ người tiêu dùng. Hơn nữa, việc truy xuất nguồn gốc cũng giúp các cở sở chế biến cạnh tranh với nhau về chất lượng, buộc phải đầu tư để đáp ứng các tiêu chuẩn và quy chuẩn, tạo thuận lợi cho xuất khẩu.