Vầng Trăng Khuyết cùng hành trình nhân đạo kiểu mới: Làm điều tốt bằng trái tim và lý trí

Làm điều tốt một cách bền vững

Sau nhiều năm hoạt động thiện nguyện, Quỹ Vầng Trăng Khuyết nhận ra một sự thật: Nếu chỉ trông cậy vào tài trợ và lòng thương, thì sẽ có lúc hành trình phải dừng lại. Nhưng nếu xây dựng được một mô hình mà ở đó người yếu thế có thể tạo ra giá trị thật, bán ra thị trường thật và vận hành bằng lòng tin thật thì hành trình đó có thể đi rất xa.

Đó là lý do vì sao Vầng Trăng Khuyết từ bỏ lối mòn quen thuộc của các tổ chức thiện nguyện truyền thống và trở thành một “công ty cổ phần cộng đồng”.

Mô hình này không hướng đến việc tối đa hóa lợi nhuận, mà tập trung tối đa hóa giá trị xã hội. Nó trao quyền sở hữu tinh thần cho tất cả những ai đã từng góp công, góp của, góp thời gian – bất kể là 10.000 đồng hay một giờ tình nguyện. Từ đó, những người từng “cho đi” không chỉ là mạnh thường quân và những người từng “nhận về” cũng không mãi là người yếu thế. Tất cả đều được đối xử công bằng như những cổ đông tinh thần có tiếng nói, có vị trí và có trách nhiệm với cộng đồng mà mình đang góp sức xây dựng.

Không có nền tảng kinh doanh hay xuất thân từ thương trường, Quỹ Vầng Trăng Khuyết hiểu rằng để mô hình cộng đồng hoạt động như một doanh nghiệp tử tế, họ cần học cách vận hành một cách bài bản. Quỹ chọn một cách tiếp cận giản dị mà táo bạo là xin một mạnh thường quân thân thiết “cho mượn quyền cổ đông” để được tham gia các đại hội cổ đông của những doanh nghiệp lớn.

Ở đó, Vầng Trăng Khuyết bắt đầu hiểu cách doanh nghiệp nói chuyện bằng số liệu, hoạch định chiến lược bằng dữ liệu và đưa ra quyết định bằng kỷ luật. Cũng tại đây, những doanh nhân tử tế sẵn lòng chỉ dẫn, chia sẻ và thậm chí… cho mượn cả mẫu tờ trình, giúp Quỹ từng bước dựng nên cấu trúc của một công ty thực sự với hệ thống báo cáo minh bạch, quy trình rõ ràng và vận hành chuẩn chỉnh.

Điều thú vị là trong mô hình của Vầng Trăng Khuyết không có cổ tức chia đều mà có “cổ phần lòng tin”. Quỹ theo đuổi “tăng trưởng tử tế” chứ không nhắm đến tăng trưởng tài chính.

Từ những gói đậu đến một cộng đồng bao dung

Mỗi gian hàng bán đậu, mỗi quán trọ nhỏ hay mỗi vườn bưởi do người yếu thế làm chủ đều là một “mảnh ghép” trong hệ sinh thái kinh tế nhân đạo mà Vầng Trăng Khuyết đang từng bước xây dựng. Điều khác biệt là những người từng chỉ biết nhận hỗ trợ, giờ đây có thể tự tạo ra giá trị và được thị trường đón nhận.

Từ việc cứu trợ ngắn hạn, Vầng Trăng Khuyết đã chuyển mình sang tạo sinh kế dài hạn. Và từ vai trò đơn thuần là “người cho”, cộng đồng mạnh thường quân nay trở thành những người đồng hành thật sự, góp phần định hướng và gìn giữ mô hình.

Một trong những tuyên ngôn dân chủ đầy cảm hứng của Vầng Trăng Khuyết là: “Ai cũng xứng đáng có tiếng nói, dù chỉ góp một đồng hay một giờ”. Vì vậy, Quỹ mở rộng quyền biểu quyết cho tất cả những ai từng đóng góp không phân biệt số tiền hay địa vị. Đây là một bước đi nhằm xóa nhòa ranh giới giữa “người cho” và “người nhận”. Trong cộng đồng này, mọi người đều bình đẳng và tiếng nói của từng cá nhân đều có ý nghĩa trong việc xây dựng một mái nhà chung.

Khi một mạnh thường quân trở thành “cổ đông tinh thần”, họ đang đầu tư niềm tin và trách nhiệm vào một mô hình nhân đạo. Và chính từ sự đồng hành ấy, Vầng Trăng Khuyết kỳ vọng có thể lan tỏa một cộng đồng thật sự biết cùng nhau dựng xây, cùng nhau gìn giữ những giá trị nhân văn.

Bởi, như chia sẻ của người sáng lập Quỹ: “Người ta chỉ thật lòng giữ gìn khi họ cảm thấy mình thuộc về. Và người ta chỉ đi đường dài khi họ thấy mình đang góp phần định hướng chứ không chỉ đứng bên ngoài quan sát”.