Chợ đầu mối tại Hà Nội: Khó thu hút vốn đầu tư

Theo báo cáo của UBND TP. Hà Nội, hiện nay, trên địa bàn thành phố có 2 chợ đầu mối nông sản hạng 1 là chợ đầu mối nông sản Minh Khai và Trung tâm kinh doanh chợ đầu mối phía Nam. Bên cạnh đó, còn có hệ thống các chợ cấp 2 và chợ hoạt động với tính chất đầu mối như: chợ Long Biên, chợ cá Yên Sở, chợ gia cầm Hà Vĩ, chợ đêm nông sản Văn Quán, chợ nông sản Bắc Thăng Long.

Sơ chế nông sản tại chợ đầu mối

Các chợ đầu mối đóng vai trò quan trọng trong kênh phân phối mặt hàng nông sản thực phẩm của thành phố. Tuy nhiên, hoạt động của chợ đầu mối và có tính chất đầu mối chưa đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ nông sản thực phẩm của thành phố. Nguồn hàng chưa được kiểm soát chặt chẽ về vệ sinh, an toàn thực phẩm. Chợ đầu mối chủ yếu đảm nhiệm việc tập trung mối hàng từ các tỉnh phân phối cho thị trường Hà Nội và một số tỉnh lân cận, chưa đảm nhiệm chức năng xuất khẩu ra nước ngoài. Do quy mô phân phối còn nhỏ, nên các chợ đầu mối chưa có khả năng điều tiết giá thị trường. Phần lớn hàng hóa tại chợ đầu mối chưa thể truy xuất nguồn gốc.

Bà Trần Thị Phương Lan - Phó giám đốc Sở Công Thương Hà Nội - cho biết, mặc dù hàng năm, chợ đầu mối đều được đưa vào danh mục các dự án kêu gọi đầu tư tại Hội nghị Xúc tiến đầu tư của TP. Hà Nội nhưng số lượng DN quan tâm, đề xuất thực hiện còn hạn chế. Một trong những vướng mắc khiến DN không mặn mà đầu tư vào chợ là do cơ chế, chính sách. Hiện nay, Nghị định 02/2003/NĐ-CP và Nghị định 114/2009/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 02 về phát triển và quản lý chợ có quá nhiều bất cập. Bên cạnh đó, do quy định hiện hành về đầu tư công giai đoạn 2016 - 2020, thời gian qua, TP. Hà Nội không thể phân bổ vốn đầu tư để thực hiện dự án xây dựng chợ đầu mối. Chưa kể, việc xác định quỹ đất đầu tư cũng còn khó khăn…

Theo quy hoạch đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, trên địa bàn Hà Nội sẽ xây dựng mới 6 chợ đầu mối nông sản tổng hợp về nông sản, hoa, thủy - hải sản để thu mua, phân phối hàng nông sản trên khắp địa bàn ở thành phố và các tỉnh lân cận. Đặc biệt, Hà Nội đang lên kế hoạch xây dựng 1 chợ đầu mối quốc tế nông sản cung cấp cho TP. Hà Nội và các vùng lân cận tại xã Yên Thường (huyện Gia Lâm) với quy mô khoảng 155 ha.

Đại diện Sở Công Thương Hà Nội cho biết, qua nghiên cứu mô hình quản lý ở Pháp, Nhật... cùng với thực tiễn phát triển chợ đầu mối cho thấy, nếu không có đầu tư ban đầu về hạ tầng của nhà nước, không chỉ Hà Nội mà các tỉnh sẽ gặp khó khăn trong việc phát triển hệ thống trung tâm cung ứng nông sản hiện đại. Theo đó, các bộ, ngành cần nghiên cứu cơ chế về thuế, vốn vay ưu đãi... phù hợp, thu hút các DN tham gia đầu tư. "Hà Nội mong nhà nước xem chợ đầu mối là nguồn lợi ích quốc gia. Hiện đây là nơi nuôi dưỡng nguồn thu cho ngân sách nhưng không được quan tâm" - bà Trần Thị Phương Lan đề xuất.