Thứ bảy 28/12/2024 09:43
Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá XIV:

Cần giải pháp căn cơ để hoàn thành Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo

Khẳng định kết quả thực hiện Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo (Chương trình) đã góp phần thay đổi căn bản đời sống kinh tế -xã hội các địa phương được thụ hưởng, song, trả lời phỏng vấn Báo Công Thương, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Bắc Kạn, đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Kạn, bà Phương Thị Thanh cho rằng, Chính phủ, Bộ Công Thương và các Bộ, ngành có những điều chỉnh từ công tác thu xếp, phân bổ vốn đầu tư đến phương thức tổ chức thực hiện để Chương trình đạt mục tiêu đề ra.

Qua thực tiễn công tác giám sát, đề nghị Đại biểu đánh giá kết quả thực hiện Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo trong thời gian vừa qua?

Đại biểu Phương Thị Thanh: Để hiện thực hóa chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước đưa điện về nông thôn giúp xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội đồng đều, bền vững giữa các vùng, miền trong cả nước, ngày 8/11/ 2013 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2081/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2013-2020. Và sau 5 năm thực hiện, bằng Quyết định số 1740/QĐ-TTg ngày 13/12/2018, Chính phủ đã nâng cấp chương trình thành Chương trình mục tiêu Quốc gia cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2016-2020.

Thực hiện trách nhiệm của một đại biểu Quốc hội thông qua công tác giám sát tại nhiều địa phương, tôi khẳng định rằng đây là chủ trương hết sức đúng đắn và như Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng và Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh khi trả lời chất vấn của tôi và nhiều đại biểu Quốc hội khác về vấn đề này đã cho biết, kết quả đạt được của Chương trình đã góp phần giúp khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo thực sự “thay da đổi thịt”. Dòng điện không chỉ giúp người dân xóa đói giảm nghèo, phát triển bền vững thông qua việc điện khí hoá sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm làm ra mà còn giúp thay đổi sâu sắc đời sống văn hoá, tinh thần, giúp người dân có cơ hội tiếp cận thông tin mới, thay đổi tập quán sinh hoạt, sản xuất… đem lại những lợi ích cơ bản và lâu dài cho các địa phương, làm cơ sở xây dựng nông thôn mới.

Tôi được biết, đến hết năm 2018, Chương trình đã hoàn thành cấp điện đến 17 xã đạt 100% kế hoạch. Số hộ dân được cấp điện từ điện lưới quốc gia khoảng 73.500 hộ dân và số thôn, bản được cấp điện khoảng 1.055 thôn, bản. Đây là con số thể hiện sự nỗ lực của Chính phủ, các Bộ, ngành, trong đó có Bộ Công Thương và ngành điện.

can giai phap can co de hoan thanh chuong trinh cap dien nong thon mien nui va hai dao
Đại biểu Phương Thị Thanh trả lời phỏng vấn Báo Công Thương bên hành lang Quốc hội

Thưa Đại biểu, mặc dù đã đạt được những kết quả quan trọng, song trên diễn đàn Quốc hội, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đã thẳng thắn thừa nhận Chương trình chưa đảm bảo đúng tiến độ đề ra. Đại biểu có thể chỉ ra những khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn công tác giám sát của mình?

Đại biểu Phương Thị Thanh: Trong quá trình giám sát, chúng tôi cũng nhận thấy khá nhiều vấn đề tồn tại. Như chúng ta biết, mục tiêu Chương trình đặt ra đến năm 2020 phấn đấu hầu hết số hộ dân nông thôn có điện. Cụ thể, 100% số xã trên phạm vi cả nước có điện với khoảng 9.890 thôn, bản số thôn, bản được cấp điện; khoảng trên 1 triệu hộ dân được cấp điện từ điện lưới quốc gia và 21.000 hộ dân được cấp điện từ nguồn điện năng lượng tái tạo ngoài lưới điện quốc gia. Chương trình cũng đặt mục tiêu tăng cường cấp điện cho các huyện đảo, xã đảo, các đảo.

Quy mô vốn đầu tư cho các mục tiêu trên là khoảng 30.116 tỷ đồng, trong đó, vốn đầu tư phát triển từ ngân sách trung ương khoảng 2.218 tỷ đồng (vốn trong nước) và vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài theo tính toán nhu cầu vào khoảng 23.379 tỷ đồng. Còn vốn thu xếp từ ngân sách địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác (đối ứng) vào khoảng 3.122 tỷ đồng. Vốn do Tập đoàn điện lực Việt Nam EVN (đối ứng) là khoảng 1.397 tỷ đồng.

Tuy nhiên, như Bộ trưởng Bộ Công Thương đã chỉ rõ, ở thời điểm chúng ta xây dựng Chương trình nói trên, nhất là năm 2018, trần nợ công quốc gia đã gần tới mức giới hạn cho phép. Đặc biệt, trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, khả năng cân đối nguồn vốn từ ngân sách Trung ương cho Chương trình gặp khó khăn, trong khi khả năng đối ứng vốn của các địa phương cũng rất hạn chế, nhất là những địa phương miền núi, vùng sâu, xa, những địa phương có xuất phát điểm kinh tế - xã hội rất khó khăn. Điển hình như tỉnh Bắc Kạn, không riêng gì Chương trình này mà nhiều chương trình, dự án khác hầu như đều phải xin Chính phủ cho phép áp dụng cơ chế đặc thù hỗ trợ thực hiện.

Trong thời gian tới, để tiếp tục thực hiện Chương trình đảm bảo tiến độ và đạt được các mục tiêu đề ra, Đại biểu có khuyến nghị gì với Chính phủ, Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan?

Đại biểu Phương Thị Thanh: Trước hết, tôi cho rằng Chính phủ, Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan cần nghiên cứu, xem xét phân loại các địa phương, cụm địa phương trên cơ sở điều kiện thực tiễn quy mô kinh tế và nguồn thu ngân sách của mỗi nơi để đưa ra những tiêu chí phân bổ ngân sách một cách phù hợp chứ không nên đưa ra yêu cầu % vốn đối ứng cố định và áp dụng chung như hiện. Đặc biệt, với những địa phương quá khó khăn, Chính phủ có thể xem xét đến phương án không yêu cầu phải đối ứng vốn thực hiện Chương trình.

Cùng đó, như Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đã chỉ ra, sau khi Quốc hội, Chính phủ quyết liệt chỉ đạo và thực hiện các giải pháp để đảm bảo an toàn nợ công quốc gia và giảm trần nợ công xuống, hiện nay chúng ta đã có điều kiện thuận lợi để cân đối vốn cho Chương trình. Tôi cũng được biết Bộ Công Thương tiếp tục làm việc với Ngân hàng Thế giới và Liên minh châu Âu để thu xếp nguồn tín dụng ưu đãi với quy mô hơn 24.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo tôi, ngoài nguồn vốn này, chúng ta cũng cần có những giải pháp để huy động thêm các nguồn vốn xã hội hóa cấp điện bằng năng lượng tái tạo để thực hiện Chương trình.

Tôi cho rằng, Chính phủ cần kiến nghị với Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho phép sử dụng nguồn vốn nói trên để thực hiện Chương trình. Đồng thời, Bộ Công Thương, các Bộ, ngành, sau khi có nguồn vốn, cần thực hiện phân bổ ngay theo hướng phân cấp cụ thể và giao chỉ tiêu, tiêu chí cụ thể cho các đơn vị, như: EVN, các Tổng Công ty điện lực hay Điện lực địa phương chịu trách nhiệm tiếp nhận và tổ chức triển khai bởi họ có chuyên môn, nắm chắc điều kiện thực tiễn tại từng địa phương.

Chúng tôi sẽ tiếp tục giám sát và có những khuyến nghị từ kết quả công tác giám sát thực hiện Chương trình quan trọng này.

Trân trọng cảm ơn Đại biểu!

Thu Hằng – Hoàng Châu (Thực hiện)

Tin cùng chuyên mục

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung chia sẻ tâm tư khi sáp nhập với Bộ Nội vụ

Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng được thăng cấp bậc hàm Thượng tướng

Thời điểm 'hội tụ' để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới

Phó Thủ tướng: Không 'đẽo cày giữa đường' khi làm đường sắt cao tốc Bắc - Nam

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc: Khẩn trương tái cơ cấu, tạo 'sức sống mới' cho ngân hàng VDB

Thủ tướng: Kiên quyết thu hồi đất đối với doanh nghiệp nhà nước sử dụng không đúng mục đích

Chủ tịch nước Lương Cường tiếp Đại sứ các nước trình quốc thư

Bộ Công an: Gương mẫu đi đầu, tiếp tục sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy công an các cấp

Chủ tịch nước: Quán triệt nghiêm Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới

Bảo đảm an ninh trật tự, góp phần thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội

Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị Công an toàn quốc lần thứ 80

Thủ tướng: Thể chế phải đi trước, mở đường cho những đột phá phát triển

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long đồng chủ trì Phiên họp rà soát các hoạt động trong khuôn khổ AZEC

Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đóng vai trò quan trọng trong phát huy sức mạnh đoàn kết dân tộc

Bộ Nội vụ Campuchia mong Việt Nam tăng cường hỗ trợ ngành cơ yếu

Đại biểu Quốc hội: Giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng, dầu là giải pháp thiết thực

Thủ tướng giao Bộ Công Thương nghiên cứu, thúc đẩy đàm phán FTA/CEPA với Qatar và Saudi Arabia

Phát triển khoa học - công nghệ: Đột phá quan trọng để Việt Nam giàu mạnh

Kéo dài thời điểm thực hiện chi phí quản lý bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp

Đại sứ Australia khẳng định tiếp tục thúc đẩy mối quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam-Australia