Bình ổn kinh tế vĩ mô: Kiên trì thắt chặt tiền tệ

CôngThương - Theo ông Nguyễn Ngọc Bảo, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ - Ngân hàng Nhà nước, việc thực hiện đồng bộ 6 nhóm giải pháp theo Nghị quyết 11 là điều thiết yếu trong giai đoạn hiện nay, trong đó cần phối hợp hiệu quả giữa các chính sách tài khóa, tiền tệ và chính sách thương mại bởi đây là những yếu tố quan trọng và có quan hệ mật thiết lẫn nhau. Ông Bảo nhấn mạnh, hai nguồn lực lớn của kinh tế là đất đai và tài nguyên đều do khu vực công quản lý, do đó nếu sử dụng tốt hai nguồn lực này cho đầu tư hạ tầng sẽ tạo sức bật cho việc tái cấu trúc nền kinh tế.

Đang có sự quay trở lại của công cụ hành chính

Số liệu thống kê mới nhất cho thấy, 6 tháng đầu năm nay, GDP tăng 5,6%, chỉ số giá tiêu dùng tăng 13,29%, nhập siêu 6,7 tỷ USD – tương đương 19% kim ngạch xuất khẩu, FDI thực hiện giảm 1,9%… Theo ông Lê Xuân Nghĩa, Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, tín dụng bùng nổ 56-57% trong năm 2007 và gây lạm phát lớn, đồng tiền VNĐ mất giá mạnh, thị trường vốn dài hạn sụp đổ. Vốn chạy trở ra, khiến cán cân thanh toán thâm hụt nặng nề, niềm tin vào đồng VNĐ thấp. Như vậy, vốn vào dồn dập gây bất ổn kinh tế vĩ mô, vốn rút ra cũng vậy. Bất ổn kinh tế vĩ mô có nhiều vấn đề về cách thức điều hành. Một loạt chương trình cải cách bị đình trệ. Cách đây một năm, không ai dám nói về cổ phần hóa, tái cấu trúc tập đoàn, minh bạch hóa tài chính công, nhất là trong các tập đoàn. Ông Nghĩa nói: "Chúng ta lạm dụng công cụ hành chính: ngân hàng thương mại thích công cụ hành chính như trần lãi suất, hạn mức tín dụng vì dễ trốn, dễ vô hiệu hóa. Muốn sử dụng công cụ thị trường là họ phản đối vì không trốn tránh được và không thể không minh bạch. Đó là nguy cơ còn tiếp tục phải giải quyết trong những năm tới, chứ không phải ra khỏi giai đoạn này là ‘sạch sẽ như chùi’."

Chú ý liều lượng và thời điểm can thiệp thị trường

Cách điều hành của hiện nay, theo ông Nghĩa, thiếu đồng bộ, nhất quán, do cách nhìn nhận kinh tế vĩ mô. Ví dụ, việc duy trì chỉ số lạm phát tính theo tháng đẩy chúng ta tới sai lầm: CPI theo tháng đang xuống nhưng theo năm đang cao lên, nếu nới lỏng chính sách ngay thì mọi việc làm chặt chẽ trước đó trở nên vô nghĩa, lạm phát sẽ bùng lại. Nguy cơ với bất ổn kinh tế vĩ mô còn là sự hoạt động kém hiệu quả, tích tụ nợ xấu của các tập đoàn kinh tế. Chúng ta chưa có hệ thống minh bạch hóa tài chính cho khu vực này, chưa có cơ chế, biện pháp để cải thiện căn bản hiệu quả của tập đoàn kinh tế- nơi thu hút nguồn vốn lớn của xã hội. Nợ công tăng với tốc độ nhanh, chi phí vay nợ công ngày càng lớn với kỳ hạn ngày càng tăng. Đây là những nguy cơ tiềm ẩn đe dọa tính ổn định kinh tế vĩ mô, tức là bộ ba khủng hoảng tiền tệ - ngân hàng-nợ của Việt Nam trong tương lai.

Bà Nguyễn Kim Thanh, Viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng - Ngân hàng Nhà nước cho rằng, 6 nhóm giải pháp tiếp tục thành công là tùy vào liều lượng can thiệp, thời điểm can thiệp. Chính sách tiền tệ hiệu quả không cao của những năm trước đã để lại hậu quả cho năm 2011 là lạm phát cao. Năm nay, giữa tỷ giá, lãi suất và tăng trưởng tín dụng phải chọn xem mục tiêu nào. Ngân hàng Nhà nước đã lựa chọn ổn định thị trường ngoại hối và tỷ giá. Vấn đề này đã được ổn định và có dấu hiệu tốt lên. Vấn đề tiếp theo là điều hành lãi suất và tăng trưởng tín dụng như thế nào?

Ngân hàng Nhà nước dự kiến trong 6 tháng còn lại sẽ tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chặt chẽ, thận trọng, kiểm soát tốc độ tăng trưởng tín dụng dưới 20%, tổng phương tiện thanh toán khoảng 15-16%, sử dụng linh hoạt công cụ lãi suất, tỷ giá… Tuy nhiên, ông Nguyễn Ngọc Bảo nhấn mạnh, sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành và cơ quan chức năng trong lĩnh vực tài khóa, đầu tư công, kiểm soát nhập siêu, kiểm soát hoạt động giao dịch ngoại tệ trên thị trường tự do và kinh doanh vàng.

Việt Đức