Bất chấp Covid-19, không kéo dài thời gian chuyển đổi Brexit

Bất chấp việc Covid-19 đã lây nhiễm cho 798 người trên khắp Vương quốc Anh thì chính phủ nước này vẫn bác bỏ phương án kéo dài thời gian chuyển đổi Brexit, vì theo luật của Anh, không thể yêu cầu gia hạn. Thời hạn chuyển đổi một năm sẽ kết thúc vào ngày 31 tháng 12, với Thỏa thuận Brexit bao gồm cả cam kết rằng sẽ không yêu cầu trì hoãn thêm.

Cam kết của Chính phủ Anh đưa ra vào thời điểm các sự kiện công cộng lớn như các buổi hòa nhạc và các trận đấu thể thao dự kiến ​​sẽ bị cấm vào cuối tuần tới - mặc dù Thủ tướng Anh khẳng định vẫn còn quá sớm để tối đa hóa lợi ích của việc ngăn chặn các cuộc tụ họp đông người khi chiến đấu với Covid-19. Một số quốc gia châu Âu đã đóng cửa các rạp chiếu phim, nhà hát, quán rượu và câu lạc bộ cùng với các trường học trong một nỗ lực để ngăn chặn sự lây lan dịch bệnh. Giải bóng đá của Anh được hoãn cho đến ngày 03/4... Tổng giám đốc của Tổ chức Y tế thế giới Tedros Adhanom đã tuyên bố châu Âu hiện là tâm điểm của đại dịch Covid-19, với nhiều trường hợp nhiễm bệnh được báo cáo và số tử vong hơn so với phần còn lại của thế giới ngoài Trung Quốc.

Thủ tướng Johnson đã khiến Brexit trở thành tâm điểm trong chương trình nghị sự của mình, và bác bỏ các quan điểm cho rằng một thỏa thuận toàn diện với đối tác thương mại lớn nhất của Anh trong 10 tháng là không thể thực hiện được trong tình huống tốt nhất, chứ chưa nói đến trong trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng. Nhưng sự lây lan nhanh chóng của virus đã buộc chính phủ Anh phải xem xét lại phản ứng hạn chế ở các khía cạnh khác.

Sau khi từ chối theo các nước châu Âu khác trong việc cấm các cuộc tụ họp công cộng lớn hoặc đóng cửa các trường học, Anh hiện đang xem xét cả hai bước. Ông Johnson đã hoãn cuộc bầu cử địa phương, dự kiến ​​vào tháng 5, cho đến năm sau. Trung tâm cải cách châu Âu cho rằng Vương quốc Anh sẽ yêu cầu gia hạn vào tháng 6 ngay cả khi Covid-19 không xảy ra. Đại dịch làm cho vấn đề trở nên cấp bách hơn, vì Anh sẽ không có nhân sự cần thiết để tiến hành những thay đổi sâu rộng cần thiết để rời khỏi thị trường chung.

Anh phải xây dựng và thực hiện các hệ thống hải quan và nhập cư mới; dự thảo quy định về vận chuyển, hàng không và an toàn thực phẩm; và bắt đầu đàm phán các thỏa thuận thương mại riêng với Mỹ, Australia và nhiều quốc gia khác. Các nhà phân tích ước tính rằng khối lượng công việc bổ sung từ Brexit cần thêm 27.500 việc làm của chính phủ. Vào tháng 1, khi một vài nhà lãnh đạo ở phương Tây đã bắt đầu tập trung vào Covid-19, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, Ursula von der Leyen, đã thúc giục Thủ tướng Johnson xem xét yêu cầu gia hạn thời kỳ chuyển đổi Brexit. Theo các điều khoản của thỏa thuận Brexit, Anh phải quyết định có gia hạn hay không vào tháng 6. Các cuộc đàm phán thương mại quốc tế khác sẽ bị hoãn lại vì đại dịch Covid-19, như các cuộc đàm phán đang được tiến hành giữa London và Washington - Chính phủ Anh bắt đầu tỏ ra phản đối về các cuộc đàm phán Brexit.

Mặc dù các cuộc hội đàm trực tuyến có thể thay thế cho nhiều cuộc gặp mặt trực tiếp, các cuộc đàm phán hậu Brexit rất phức tạp, bao gồm nhiều vấn đề, từ nghề cá đến tài chính, và liên quan đến một nhóm đàm phán gồm 100 quan chức Anh. Nếu tháng 6 là đỉnh điểm của virus và đó cũng là điểm mà Anh sẽ nói không cần gia hạn thêm nữa.

Theo các điều khoản trong thỏa thuận, Anh sẽ phải trả hàng tỷ bảng Anh cho Liên minh châu Âu nếu tiếp tục có quyền tiếp cận vào thị trường chung và liên minh hải quan sau thời gian chuyển tiếp kết thúc vào tháng 12. Nhưng có những rủi ro đáng kể nếu ông Johnson từ bỏ các cuộc đàm phán với thời hạn hiện tại. Việc không đạt được thỏa thuận với Liên minh châu Âu có thể đẩy nền kinh tế vào sự gián đoạn thương mại. Chính phủ Anh cho biết sẽ bơm 30 tỷ bảng Anh, tương đương 37 tỷ USD, vào nền kinh tế để hỗ trợ khắc phục tác động của virus. Ngân hàng Anh cắt giảm lãi suất để ổn định tình hình.

Một giải pháp có thể tính đến là đề xuất gia hạn thời gian ngắn hơn so với dự đoán một hoặc hai năm, ví dụ, khoảng ba hoặc sáu tháng. Điều đó sẽ giảm bớt một số áp lực về thời hạn đối với các nhà đàm phán trong khi không làm tăng nghi ngờ nghiêm trọng về cam kết của chính phủ Anh đối với Brexit.