Áp thuế tự vệ phân bón DAP và MAP nhập khẩu: Tiến tới ổn định thị trường

Bảo vệ sản xuất trong nước

Ông Nguyễn Văn Thanh - Cục trưởng Cục Hóa chất (Bộ Công Thương) - cho rằng, những năm qua, các DN DAP nội đã phải chịu nhiều áp lực như chi phí tài chính cao, phân bón NK ồ ạt chiếm thị trường trong nước với lượng lớn và có thời điểm giá rất thấp. Do đó, việc áp dụng biện pháp thuế tự vệ tạm thời với DAP được Bộ Công Thương nghiên cứu và triển khai theo kiến nghị của ngành sản xuất trong nước, đảm bảo phù hợp với pháp luật về phòng vệ thương mại cũng như các cam kết của WTO, bảo vệ nền sản xuất trong nước. Nếu biện pháp tự vệ không được áp dụng, các nhà máy sản xuất trong nước có thể phải đóng cửa do không thể cạnh tranh với hàng hóa NK ồ ạt. Về lâu dài, nếu thị trường chỉ còn hàng NK, người tiêu dùng sẽ chịu thiệt hại trực tiếp khi giá bán có thể tăng cao do yếu tố về độc quyền cũng như thiếu sự đa dạng về hàng hóa để lựa chọn.

Việc áp thuế tự vệ tạm thời được cho là biện pháp cấp bách giúp ngành phân bón trong nước ổn định sản xuất. Ghi nhận trên thị trường, ngay sau khi áp thuế, giá các loại phân bón NPK có giá dao động từ 530.000 - 800.000 đồng/bao, tăng 30.000 - 90.000 đồng/bao so với vụ trước đó.

Về phía DN, việc áp thuế tự vệ đã giúp các công ty tháo gỡ khó khăn, ổn định tài chính. Cùng với đó, các DN trong nước sẽ chủ động nguồn cung, không phụ thuộc NK. Đơn cử Công ty Cổ phần DAP - Vinachem (Tập đoàn Công nghiệp Hóa chất Việt Nam), tổng kết năm 2017 đã có lãi 15 tỷ đồng, thoát khỏi danh sách 12 dự án thua lỗ của ngành Công Thương.

Theo Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), trước đó, ngày 10/11/2017, Bộ đã ban hành Quyết định số 4236/QĐ-BCT về gia hạn thời gian điều tra vụ việc áp dụng biện pháp tự vệ đối với mặt hàng phân bón DAP và MAP NK vào Việt Nam thêm 2 tháng trước khi ban hành kết luận cuối cùng. Việc gia hạn thời gian điều tra nhằm thu thập đầy đủ thông tin, số liệu NK đến hết tháng 11/2017, số liệu sản xuất, kinh doanh đến hết tháng 11/2017 của ngành sản xuất trong nước; đồng thời phân tích kỹ các ý kiến của những bên liên quan.

Góp phần ổn định dài hạn mặt hàng phân bón

Theo đánh giá sơ bộ, NK DAP và MAP trong năm 2017 tiếp tục gia tăng so với năm 2016. Bên cạnh đó, sản xuất phân bón trong nước mặc dù đã bớt thua lỗ hơn so với năm 2016, tuy nhiên về tổng thể, tình hình sản xuất, kinh doanh vẫn đang gặp rất nhiều khó khăn.

Trước thực trạng trên, các chuyên gia ngành phân bón chia sẻ, việc áp thuế tự vệ phân bón DAP và MAP NK tại Việt Nam đã được các cơ quan quản lý nhà nước cân nhắc kỹ để đưa ra chính sách phù hợp nhất, khi thời hạn áp thuế tự vệ tạm thời để điều tra sắp kết thúc vào tháng 3/2018.

Việc áp thuế tự vệ phân bón DAP và MAP góp phần giúp DN DAP trong nước duy trì hoạt động ổn định, trở thành đối trọng cân bằng với DAP NK. Sự ổn định chung lâu dài của mặt hàng phân bón mới thực sự là lợi ích bền vững, to lớn nhất với bà con nông dân. Nhưng về lâu dài, vấn đề áp thuế tự vệ chỉ giúp các DN nội trong thời gian nhất định, theo đó các DN cần thay đổi phương thức sản xuất, nâng cao chất lượng, hạ giá thành sản phẩm hướng tới phát triển bền vững.

Đại diện Cục Phòng vệ thương mại cho biết, hiện Bộ Công Thương đã hoàn tất kết luận điều tra cuối cùng về vụ việc và đang trong quá trình lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Việc có áp dụng biện pháp tự vệ chính thức hay không và ở mức độ nào hoàn toàn phụ thuộc vào số liệu khách quan do tất cả các bên cung cấp. Quá trình điều tra khách quan, độc lập và hoàn toàn tuân thủ các quy định của pháp luật về tự vệ của Việt Nam cũng như những cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên hoặc tham gia.