Đưa bán hàng đa cấp về đúng bản chất bán lẻ hàng hoá

Dù là một phương thức phân phối bán lẻ hàng hóa, nhưng các doanh nghiệp bán hàng đa cấp vẫn đang tập trung vào phát triển hệ thống, cấp bậc người tham gia.
Công ty TNHH Phong cách sống kim cương Việt Nam chấm dứt hoạt động bán hàng đa cấp Quản lý bán hàng đa cấp: Mạnh tay xoá sổ các doanh nghiệp vi phạm pháp luật Hơn 90% người tham gia bán hàng đa cấp không vượt qua kỳ kiểm tra kiến thức pháp luật

Hàng hóa chưa là chủ thể trọng tâm

Sau gần 3 thập kỷ hình thành và phát triển ở Việt Nam, trải qua các giai đoạn phát triển khác nhau, đến nay, ngành bán hàng đa cấp đã dần định hình và đã có những đóng góp nhất định cho nền kinh tế.

Theo số liệu của Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia, Bộ Công Thương, trên cả nước, hiện có 19 doanh nghiệp có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp đang hoạt động, giảm 48 doanh nghiệp so với năm 2016.

Tính riêng năm 2023, tổng số lượng người tham gia bán hàng đa cấp là hơn 768.000 người, tăng gần 61.000 người so với năm 2017 (707.330 người), tức tăng hơn 8%. Trong năm 2023, tổng doanh thu bán hàng đa cấp đạt hơn 16.866 tỷ đồng, giảm 20% so với năm 2022 là 21.110 tỷ đồng. Khoảng 90% doanh thu bán hàng đa cấp đến từ việc kinh doanh thực phẩm chức năng. Với doanh thu này, tổng số thuế các doanh nghiệp đa cấp nộp ngân sách khoảng 2.255 tỷ đồng.

Tổng số hoa hồng và các lợi ích kinh tế chi trả cho người tham gia bán hàng đa cấp vào khoảng 5.846 tỷ đồng trong năm 2023. Theo đó, thu nhập bình quân của mỗi cá nhân bán hàng đa cấp đạt khoảng 7,6 triệu đồng/năm. Tổng số thuế đã nộp về ngân sách nhà nước khoảng 2.255 tỷ đồng.

Thực chất, từ thời điểm được chính thức ghi nhận tại pháp luật Việt Nam, bán hàng đa cấp đã được tiếp cận là một phương thức phân phối bán lẻ hàng hóa. Trong biểu cam kết gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO, Việt Nam cũng coi bán hàng đa cấp là phương thức bán lẻ hàng hóa. Tuy nhiên, suốt những năm qua, bản chất là kênh bán lẻ của ngành này chưa được thể hiện rõ nét.

Đưa bán hàng đa cấp về đúng bản chất bán lẻ hàng hoá
Người tiêu dùng mua hàng tại Siêu thị và Trung tâm trải nghiệm của Amway. Ảnh: DN

Mặc dù thị trường đa cấp đã có thời điểm đạt đến số lượng hàng trăm doanh nghiệp, nhưng cho đến nay, chỉ có một số nhãn hiệu được nhiều người tiêu dùng biết đến như: Amway, Oriflame hay Herbalife. Hơn thế, ngoài những cái tên này, thì đa số các sản phẩm của doanh nghiệp bán hàng đa cấp không được công chúng biết đến.

“Điều này cho thấy sản phẩm của ngành bán hàng đa cấp còn chưa được biết đến và sử dụng nhiều, mà chủ yếu được tiêu thụ nội bộ trong hệ thống, bởi chính những người tham gia bán hàng đa cấp” - đại diện Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia nhận định.

Nhìn từ góc độ cách thức tổ chức tiêu thụ, từ kế hoạch trả thưởng của các doanh nghiệp bán hàng đa cấp, rõ ràng nhiều doanh nghiệp chưa có cơ chế khuyến khích người tham gia bán lẻ hàng hóa ra thị trường. Đáng chú ý, tại một số doanh nghiệp, chế độ hoa hồng chủ yếu tập trung vào hoa hồng đội nhóm, hoa hồng hệ thống chứ không dành cho nỗ lực bán hàng của từng cá nhân.

Chính vì vậy, người tham gia bán hàng đa cấp của các doanh nghiệp này chỉ tập trung xây dựng hệ thống nhằm tăng doanh số hệ thống, từ đó mang lại thu nhập cho mình. Hàng hóa của doanh nghiệp được mua chủ yếu bởi chính người tham gia trong hệ thống của doanh nghiệp nhằm các mục đích như duy trì năng động, đạt chỉ tiêu xét cấp bậc, đạt điều kiện được chi trả hoa hồng.

Cụ thể, để người tham gia nhanh chóng đạt được cấp bậc, các doanh nghiệp thiết kế những gói sản phẩm gộp nhiều sản phẩm, có giá lên đến hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng để người tham gia mua trong 1 lần mua, trong 1 đơn hàng hay trong một kì tính thưởng mà không quan tâm đến việc người mua có nhu cầu sử dụng hay không, có thể bán được hàng hay không. Và “với cách thiết kế này, mỗi người tham gia cũng có xu hướng kêu gọi tuyến dưới của mình, hay những người mới tham gia chưa thực sự hiểu biết, mua hàng với số lượng lớn để đạt cấp bậc, mang lại hoa hồng cho chính người mua và tuyến trên” - Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia cho hay.

Cứ như vậy, hoạt động bán hàng không còn được chú trọng, mà hoạt động đầu tư, đầu cơ có xu hướng phát triển. Xét trên tổng thể hoạt động của doanh nghiệp, có thể thấy hoạt động bán hàng đang không được đề cao, mà chủ yếu là hoạt động xây dựng hệ thống, người tham gia tự mua hàng để tạo ra hoa hồng cho nhau, tuyến dưới mua hàng để nuôi tuyến trên.

Đưa hoạt động bán hàng đa cấp phát triển đúng bản chất

Theo Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia, việc hàng hóa không được bán ra thị trường mà chỉ được mua chủ yếu bởi chính những người tham gia trong hệ thống sẽ làm nảy sinh nhiều hệ lụy không mong muốn cho chính doanh nghiệp bán hàng đa cấp và người tham gia bán hàng đa cấp như: Người tham gia mua nhiều hàng để đạt cấp bậc nhưng không sử dụng hết, hay nói cách khác là nhu cầu tiêu dùng thấp hơn so với lượng hàng mua về, khiến hàng hóa không được “tiêu dùng”.

Đối với một số loại sản phẩm có nhãn hiệu, thị trường có nhu cầu tiêu dùng, thì người tham gia mua số lượng lớn để đạt chuẩn theo kế hoạch trả thưởng nhằm hưởng các khoản hoa hồng, tiền thưởng, sau đó bán hàng ra thị trường với giá thấp hơn nhiều giá mua từ công ty. “Điều này khiến những người tham gia khác không thể bán được hàng, và dẫn đến mâu thuẫn trong bản thân hệ thống bán hàng đa cấp của một doanh nghiệp. Các doanh nghiệp cũng đã có nhiều phản ánh về tình trạng bán phá giá tràn lan trên các sàn thương mại điện tử” - Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia thông tin.

Cùng đó, những hệ thống có xu hướng tiêu dùng nội bộ sẽ không bền vững. Những doanh nghiệp tồn tại bền vững là những doanh nghiệp có được nguồn tài chính từ thị trường, từ người tiêu dùng tiêu dùng sản phẩm thường xuyên, là nguồn tài chính bền vững, lâu dài, xuất phát từ nhu cầu thực tế của thị trường. Đối với các doanh nghiệp chỉ tiêu dùng nội bộ, về lâu dài, khi người tham gia không còn đủ khả năng tài chính để mua nhiều hàng, không còn kêu gọi được người tham gia mới đầu tư các đơn hàng lớn, thì hệ thống bán hàng đa cấp của doanh nghiệp sẽ có nguy cơ bị sụp đổ. Những người tham gia sau, ở các tầng dưới cùng, đã bỏ nhiều tiền mua hàng mà không bán được sẽ chịu thiệt hại bởi hoa hồng họ nhận được chưa đủ bù đắp lại khoản tiền đã bỏ ra.

Từ những bất cập này, những năm vừa qua, Bộ Công Thương đã triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp quản lý hoạt động bán hàng đa cấp từ Trung ương đến địa phương.

Việc rà soát, hoàn thiện pháp luật quản lý hoạt động bán hàng đa cấp được Bộ Công Thương thực hiện thường xuyên, liên tục, trên cơ sở đó đã trình Chính phủ, Quốc hội ban hành các văn bản pháp luật giúp quản lý ngày càng chặt chẽ, hiệu quả đối với hoạt động bán hàng đa cấp. Năm 2023, Quốc hội đã ban hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, trong đó đã luật hóa các quy định về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp; Chính phủ đã ban hành Nghị định số 18/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 40/2018/NĐ-CP về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp. Năm 2024, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị định số 55/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, trong đó có các quy định về quản lý bán hàng đa cấp.

Song song đó, công tác kiểm tra, thanh tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động bán hàng đa cấp được thực hiện thường xuyên, qua đó phát hiện và xử phạt nhiều trường hợp vi phạm, thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp của hơn 20 doanh nghiệp.

Trong thời gian tới, để tiếp tục chấn chỉnh hoạt động kinh doanh đa cấp, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp đã phát huy hiệu quả trong thời gian qua, tích cực thực hiện hoạt động thanh tra, kiểm tra, qua đó nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp, phát hiện và xử lý kịp thời các doanh nghiệp hoạt động biến tướng. Đồng thời, thúc đẩy ngành bán hàng đa cấp phát triển theo đúng bản chất của hoạt động bán lẻ, đưa hàng hóa của các doanh nghiệp bán hàng đa cấp đến tay người tiêu dùng cuối cùng, triệt tiêu các hoạt động mang tính chất đầu cơ, thúc đẩy ngành bán hàng đa cấp phát triển bền vững.

Lê Na
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Bán hàng đa cấp

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Giá tiêu hôm nay 6/12/2024: Đột ngột tăng phi mã

Giá tiêu hôm nay 6/12/2024: Đột ngột tăng phi mã

Cập nhật giá tiêu hôm nay ngày 6/12/2024, giá tiêu Đắk Lắk, giá tiêu Đắk Nông, giá tiêu Bình Phước, giá tiêu Bà Rịa – Vũng Tàu, giá tiêu ngày 6/12 thế nào?
Tỷ giá USD hôm nay 06/12/2024: Chỉ số DXY hiện ở mức 105,73

Tỷ giá USD hôm nay 06/12/2024: Chỉ số DXY hiện ở mức 105,73

Tỷ giá USD hôm nay 06/12/2024 hầu hết không đổi so với phiên trước, vẫn giữ ở quanh mốc 25.479 đồng/USD, và chỉ số USD Index (DXY) là 105,73 điểm.
Giá cà phê hôm nay 6/12/2024: Giá cà phê trong nước bật tăng trở lại

Giá cà phê hôm nay 6/12/2024: Giá cà phê trong nước bật tăng trở lại

Cập nhật giá cà phê hôm nay 6/12/2024, giá cà phê trực tuyến, cà phê Tây Nguyên, cà phê Lâm Đồng, cà phê Gia Lai, cà phê nhân, cà phê Arabica 6/12/2024.
Giá xăng dầu hôm nay 06/12/2024: Tiếp tục giảm

Giá xăng dầu hôm nay 06/12/2024: Tiếp tục giảm

Giá xăng dầu hôm nay 06/12/2024: Giá dầu giảm khi các nhà đầu tư cân nhắc triển vọng nguồn cung dồi dào năm 2025, trì hoãn việc tăng sản lượng của OPEC+.
Giá vàng hôm nay 06/12/2024: Vàng thế giới giảm nhẹ, vàng trong nước đi ngang

Giá vàng hôm nay 06/12/2024: Vàng thế giới giảm nhẹ, vàng trong nước đi ngang

Giá vàng hôm nay 06/12/2024: Giá vàng giảm do lợi suất trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ tăng sau khi công bố dữ liệu về đơn xin trợ cấp thất nghiệp hàng tuần.

Tin cùng chuyên mục

Dự báo giá vàng ngày mai 06/12/2024: Liệu có tiếp tục "đóng băng"?

Dự báo giá vàng ngày mai 06/12/2024: Liệu có tiếp tục "đóng băng"?

Dự báo giá vàng ngày mai 06/12/2024: Giá vàng 5/12 đi ngang tại thị trường trong nước. Liệu giá vàng ngày mai có tiếp tục "đóng băng" hay tăng nhẹ?
Dự báo giá tiêu ngày mai 6/12/2024: Trong nước bất ngờ tăng mạnh?

Dự báo giá tiêu ngày mai 6/12/2024: Trong nước bất ngờ tăng mạnh?

Dự báo giá tiêu ngày mai 6/12/2024, giá tiêu trong nước bất ngờ quay lại tăng chóng mặt, dự báo giá tiêu ngày 6/12/2024, giá tiêu ngày 6/12 thế nào?
Dự báo giá cà phê ngày mai 6/12/2024: Giá cà phê ổn định và tăng trở lại

Dự báo giá cà phê ngày mai 6/12/2024: Giá cà phê ổn định và tăng trở lại

Dự báo giá cà phê ngày mai 6/12/2024, giá cà phê trực tuyến, cà phê Tây Nguyên, cà phê Lâm Đồng, cà phê Gia Lai, cà phê nhân, cà phê Arabica 6/12/2024.
Làm cách nào để phòng rủi ro trước biến động mạnh của giá cà phê?

Làm cách nào để phòng rủi ro trước biến động mạnh của giá cà phê?

Theo ghi nhận từ MXV, giá cà phê Robusta trên Sở Giao dịch Liên lục địa châu Âu đã phá đỉnh lịch sử cũ, thậm chí có thời điểm đã vượt mốc 5.700 USD/tấn.
Giá xăng dầu hôm nay, ngày 5/12/2024: Xăng dầu tăng giảm trái chiều, xăng RON 95 giảm gần 300 đồng/lít

Giá xăng dầu hôm nay, ngày 5/12/2024: Xăng dầu tăng giảm trái chiều, xăng RON 95 giảm gần 300 đồng/lít

Giá xăng dầu hôm nay: Từ 15h ngày 5/12, mỗi lít xăng E5 RON 92 tăng 24 đồng/lít, tuy nhiên xăng RON 95 giảm 294 đồng/lít; giá dầu cũng điều chỉnh giảm.
Giá vàng chiều nay 05/12/2024: Tiếp tục bất động

Giá vàng chiều nay 05/12/2024: Tiếp tục bất động

Giá vàng chiều nay 05/12/2024: Lần đầu tiên giá vàng miếng SJC và giá vàng nhẫn hầu như không có bất cứ điều chỉnh gì kể từ mở cửa phiên giao dịch.
Giá lúa gạo hôm nay ngày 5/12: Gạo các loại giảm nhẹ, lúa tươi tiếp đà tăng mạnh

Giá lúa gạo hôm nay ngày 5/12: Gạo các loại giảm nhẹ, lúa tươi tiếp đà tăng mạnh

Giá lúa gạo hôm nay ngày 5/12 tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long biến động nhẹ. Thị trường giao dịch chậm, kho mua ít đè giá, lúa tươi tiếp tục tăng mạnh.
Giá vàng nhẫn và vàng miếng hôm nay (5/12): Bất động

Giá vàng nhẫn và vàng miếng hôm nay (5/12): Bất động

Trong khi giá vàng thế giới nhận nhiều yếu tố trái chiều tác động, giá vàng nhẫn và vàng miếng trong nước sáng 5/12 lại không đổi so với chốt phiên hôm qua.
Thị trường hàng hóa hôm nay 5/12: Giá cà phê đảo chiều hồi phục sau chuỗi sụt giảm

Thị trường hàng hóa hôm nay 5/12: Giá cà phê đảo chiều hồi phục sau chuỗi sụt giảm

Kết thúc phiên giao dịch ngày hôm qua, giá cà phê Arabica tăng 2,8% lên gần 6.700 USD/tấn, giá cà phê Robusta tăng hơn 3% lên 4.770 USD/tấn.
Giá heo hơi hôm nay 5/12/2024: Các địa phương tiếp tục đà tăng giá

Giá heo hơi hôm nay 5/12/2024: Các địa phương tiếp tục đà tăng giá

Giá heo hơi hôm nay 5/12/2024 tiếp tục đà tăng giá ở một số địa phương ở khu vực miền Bắc và miền Trung - Tây Nguyên và tăng 1.000 đồng/kg.
Giá bạc hôm nay 5/12/2024: Bạc tăng ấn tượng lên 2,03%

Giá bạc hôm nay 5/12/2024: Bạc tăng ấn tượng lên 2,03%

Giá bạc hôm nay (5/12), bạc tiếp tục ghi nhận có xu hướng tăng trong bối cảnh tình hình địa chính trị leo thang, rủi ro căng thẳng thương mại gia tăng.
Tỷ giá Yen Nhật hôm nay 5/12/2024: Đồng Yen Nhật biến động trái chiều, chọn ngân hàng nào có lợi nhất?

Tỷ giá Yen Nhật hôm nay 5/12/2024: Đồng Yen Nhật biến động trái chiều, chọn ngân hàng nào có lợi nhất?

Tỷ giá Yen Nhật hôm nay 5/12/2024: Đồng Yen Nhật biến động trái chiều. Đổi 1 Man bằng bao nhiêu VND? Ngân hàng nào mua Yen cao nhất?
Giá tiêu hôm nay 5/12/2024: Giải mã nguyên nhân giá tiêu lao dốc

Giá tiêu hôm nay 5/12/2024: Giải mã nguyên nhân giá tiêu lao dốc

Cập nhật giá tiêu hôm nay ngày 5/12/2024, giá tiêu Đắk Lắk, giá tiêu Đắk Nông, giá tiêu Bình Phước, giá tiêu Bà Rịa – Vũng Tàu, giá tiêu ngày 5/12 thế nào?
Tỷ giá USD hôm nay 05/12/2024: Tỷ giá trung tâm lên mức 24.262 đồng/USD

Tỷ giá USD hôm nay 05/12/2024: Tỷ giá trung tâm lên mức 24.262 đồng/USD

Tỷ giá USD hôm nay 05/12/2024 chứng kiến sự tăng nhẹ của tỷ giá trung tâm lên mức 24.262, chỉ số USD Index (DXY) giao dịch trong sắc xanh hiện là 106,35 điểm.
Giá cà phê hôm nay 5/12/2024: Giá cà phê trong nước tiếp đà giảm

Giá cà phê hôm nay 5/12/2024: Giá cà phê trong nước tiếp đà giảm

Cập nhật giá cà phê hôm nay 5/12/2024, giá cà phê trực tuyến, cà phê Tây Nguyên, cà phê Lâm Đồng, cà phê Gia Lai, cà phê nhân, cà phê Arabica 5/12/2024.
Giá xăng dầu hôm nay 05/12/2024: Giá dầu "nóng vội" giảm trước quyết định của OPEC+

Giá xăng dầu hôm nay 05/12/2024: Giá dầu "nóng vội" giảm trước quyết định của OPEC+

Giá xăng dầu hôm nay 05/12/2024: Giá dầu tương lai giảm gần 2% khi các nhà đầu tư chờ đợi quyết định sắp tới của OPEC+ về việc cắt giảm sản lượng.
Giá vàng hôm nay 05/12/2024: Tăng nhẹ

Giá vàng hôm nay 05/12/2024: Tăng nhẹ

Giá vàng hôm nay 05/12/2024: Giá vàng tăng nhẹ sau khi dữ liệu cho thấy bảng lương tư nhân của Hoa Kỳ tăng với tốc độ vừa phải vào tháng trước,
Chuyên gia, doanh nghiệp ‘hiến kế’ giải pháp phát triển bền vững chuỗi phân phối bán lẻ hiện đại

Chuyên gia, doanh nghiệp ‘hiến kế’ giải pháp phát triển bền vững chuỗi phân phối bán lẻ hiện đại

Phiên thảo luận Phát triển bền vững đối với chuỗi phân phối bán lẻ hiện đại vừa được tổ chức chiều 4/12, thu hút sự quan tâm của doanh nghiệp, nhà quản lý.
Dự báo giá vàng ngày mai 05/12/2024: Vàng nhẫn nhích tăng, chuyên gia nói gì?

Dự báo giá vàng ngày mai 05/12/2024: Vàng nhẫn nhích tăng, chuyên gia nói gì?

Dự báo giá vàng ngày mai 05/12/2024: Giá vàng thế giới và trong nước hôm nay dường như dao động trong phạm vi hẹp? Liệu giá vàng có bật tăng vào ngày mai?
Dự báo giá cà phê ngày mai 5/12/2024: Giá cà phê ổn định ở mức khá cao

Dự báo giá cà phê ngày mai 5/12/2024: Giá cà phê ổn định ở mức khá cao

Dự báo giá cà phê ngày mai 5/12/2024, giá cà phê trực tuyến, cà phê Tây Nguyên, cà phê Lâm Đồng, cà phê Gia Lai, cà phê nhân, cà phê Arabica 5/12/2024.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động