Ấn tượng địa đạo trong lòng "đất thép" Củ Chi

Ngày nay, địa đạo Củ Chi trở thành nơi ghi dấu chiến công cũng như là một công trình kiến trúc độc đáo, một danh thắng du lịch nổi tiếng của thành phố mang tên Bác.

Địa đạo Củ Chi nằm trên địa bàn huyện Củ Chi, cách trung tâm TP Hồ Chí Minh khoảng 70km về hướng Tây Bắc. Đây là một kỳ quan độc đáo có một không hai trong lòng đất. Theo các tài liệu ghi lại, đào được địa đạo Củ Chi là công sức gần 20 năm của nhiều thế hệ (được xây dựng từ cuối những năm 1940 và được Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam sử dụng trong dịp Tết Mậu Thân 1968). Địa đạo được đào trên khu đất sét pha đá ong nên có độ bền cao, ít sụt lở.

Với những thiết bị hiện đại như hiện nay, đào được gần 250km đường hầm trong lòng đất đã là rất khó, thế mà thời điểm đó, chỉ bằng sức người cùng những dụng cụ thô sơ, quân và dân Củ Chi đã đào hàng trăm km dưới tầng sâu trong điều kiện tuyệt đối bí mật. Đồng thời quy định mỗi tổ đào hầm có từ 3 đến 4 người. Một người đào đất, một người kéo và một người đem đi đổ mà quân địch không phát hiện được. Bên cạnh đó, hệ thống địa đạo nằm sâu trong lòng đất có thể đảm bảo chống chọi với sức công phá từ các loại bom tấn lớn nhất của quân đội Mỹ. Tham quan địa đạo Củ Chi, chúng ta không khỏi ngưỡng mộ tinh thần chiến đấu quật cường, trí thông minh và tài quân lược của quân, dân Củ Chi cũng như quân, dân miền Nam.

Hệ thống địa đạo bao gồm rất nhiều đơn nguyên để sử dụng vào các mục đích khác nhau như: Khu bệnh xá cấp cứu, khu nhà bếp, các phòng ở, các kho chứa và phòng làm việc theo từng cụm khu vực khác nhau. Kết nối giữa các cụm này là một hệ thống đường ngầm chạy zíc zắc nhiều tầng dưới lòng đất. Ngoài ra còn có hệ thống thông hơi, thoát khói rất thông minh ẩn dưới những lùm cây, bụi cây, giả làm tổ mối trên mặt đất. Tổng chiều dài của toàn hệ thống địa đạo này vào khoảng gần 250km. Trong chiến dịch Mậu Thân 1968, quân giải phóng miền Nam Việt Nam đã sử dụng hệ thống này để tập kết lực lượng tấn công vào Sài Gòn. Trải qua những năm tháng chiến tranh và những chiến dịch càn quét, cày xới bằng bom đạn của Mỹ, ngụy, địa đạo Củ Chi vẫn hiên ngang tồn tại một cách kỳ diệu và từ đây ra đời danh hiệu “đất thép” Củ Chi.

Vào trong lòng địa đạo Củ Chi thấp và tối, có những đoạn chúng ta phải cúi lom khom, thậm chí là bò, trườn trong không gian hẹp, tối tăm khiến nhiều người khó thở, thoáng chút sợ hãi, xen lẫn thích thú. Ở đây, từng ngõ ngách, từng đường đi thông nhau chằng chịt như mạng nhện nối liền với những căn phòng hội họp, phòng thương binh, hầm dự trữ, chế tạo vũ khí, phòng ngủ tập thể, phòng dạy học, hầm ăn… Tất cả tái hiện cuộc sống sinh hoạt nhiều thiếu thốn nhưng đầy sáng tạo trong lòng đất của quân, dân Củ Chi.

Tìm hiểu và tham gia trải nghiệm cuộc sống của người lính Việt Nam dưới đường hầm sâu trong lòng đất, chị Hương Nga đến từ Hà Nội rất xúc động: Cảm giác đầu tiên khi chui vào là một không gian tối cùng một mùi nồng rất đặc trưng của đất. Tuy đường hầm đã được khoét rộng nhưng để có thể di chuyển trong đó mọi người đều phải cúi gập lưng, khuỵu thấp hai chân, xuống lò dò từng bước một cách khó khăn. Chui qua quãng hầm khoảng gần 100m chỉ trong thời gian 30 phút nhưng chúng tôi đều mệt mỏi và khó thở. Thế mà quân, dân Củ Chi đã trải qua hàng chục năm dưới hầm sâu. Chúng tôi cảm nhận rõ ràng hơn về cuộc sống đầy gian khổ, thiếu thốn, sự hy sinh thầm lặng dưới lòng đất.

Về nguồn, thăm lại vùng “đất thép” Củ Chi nổi tiếng, một công trình vĩ đại, mỗi chúng ta đều cảm phục sâu sắc hơn, mạnh mẽ hơn về cuộc chiến đấu trường kỳ, gian khổ nhưng đầy vẻ vang của người dân và những chiến sĩ Củ Chi.