10 điểm sáng kinh tế quý I và 2 kịch bản tăng trưởng năm 2023

10 điểm sáng trong bức tranh kinh tế quý I/2023

Báo cáo tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3/2023 vừa diễn ra vào ngày 3/4, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã nêu ra 10 điểm sáng của kinh tế Việt Nam trong quý I/2023.

Một là, kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm, cơ bản thực hiện tốt các mục tiêu trọng tâm đã được Đảng, Quốc hội thông qua. Lạm phát cơ bản được kiểm soát ở mức phù hợp, thị trường tiền tệ cơ bản ổn định...

Thu ngân sách nhà nước quý I ước đạt 30,3% dự toán, trong đó thu nội địa ước đạt 30,9% dự toán (tăng 5,4% so với cùng kỳ). Nền kinh tế ước xuất siêu 4,07 tỷ USD trong quý I (cùng kỳ năm 2022 xuất siêu 1,9 tỷ USD). An ninh năng lượng, an ninh lương thực được giữ vững; cân đối cung - cầu hàng hóa thiết yếu được bảo đảm, nhất là trước, trong và sau Tết Nguyên đán.

Hai là, hoạt động sản xuất, kinh doanh được duy trì, một số lĩnh vực có mức tăng khá. Sản xuất nông nghiệp ổn định, giá trị tăng thêm khu vực nông, lâm, thủy sản quý I/2023 tăng 2,52% so với cùng kỳ. Sản lượng nuôi trồng thủy sản quý I tăng 3,2% so với cùng kỳ, tranh thủ được cơ hội xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.

Khu vực dịch vụ tiếp tục phục hồi tích cực, giá trị tăng thêm quý I/2023 tăng 6,79% so với cùng kỳ năm trước, đóng góp 95,9% tăng trưởng của cả nền kinh tế. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 3 tăng 13,4% so với cùng kỳ năm trước, tính chung quý I tăng 13,9%.

Ba là, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý các vấn đề tồn đọng, các dự án, ngân hàng yếu kém, nhà máy nhiệt điện… giải quyết các công việc thường xuyên, các vấn đề phát sinh về nguồn cung xăng dầu, trang thiết bị, vật tư y tế, phản ứng chính sách tiền tệ của Mỹ, EU, vướng mắc của hệ thống đăng kiểm… Đồng thời, triển khai các giải pháp trung và dài hạn, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, đẩy nhanh tiến độ các dự án lớn, trọng điểm, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, thu hút đầu tư nước ngoài, đầu tư tư nhân, khơi thông nguồn lực đầu tư cho nền kinh tế.

Bốn là, tập trung làm tốt công tác an sinh xã hội, cải thiện đời sống người dân. Ước tính kinh phí trợ giúp tết của 63 địa phương là khoảng 9.500 tỷ đồng; xuất cấp 18,3 nghìn tấn gạo cứu trợ, cứu đói trong dịp Tết Nguyên đán và giáp hạt đầu năm.

Năm là, tình hình lao động, việc làm quý I/2023 phục hồi tích cực; tỷ lệ thất nghiệp, thiếu việc làm giảm, thu nhập của lao động tăng so với quý trước và cùng kỳ năm trước. Tăng cường kết nối cung – cầu lao động, hỗ trợ người lao động tìm kiếm việc làm; kịp thời hỗ trợ người dân, người lao động bị mất việc, giảm giờ làm.

Sáu là, các lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch, thông tin tuyên truyền tiếp tục được quan tâm, đẩy mạnh, góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, thúc đẩy phát triển du lịch tại các địa phương.

Bảy là, ngành giáo dục tích cực triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới, chuẩn bị Kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia và tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2023; tổ chức Ngày hội Khởi nghiệp Quốc gia của học sinh, sinh viên; chủ động phương án biên chế giáo viên tại các địa phương, nhằm khắc phục tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ.

Tám là, ngành y tế tập trung xử lý, khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế tại một số cơ sở khám, chữa bệnh lớn; tiếp tục làm tốt công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19 và các dịch bệnh khác, nhất là trong bối cảnh diễn ra nhiều lễ hội, điều kiện thời tiết chuyển mùa nồm, ẩm, dễ xuất hiện dịch bệnh; bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, nhất là trước, trong và sau Tết... Trong tháng 3, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 30/NQ-CP về bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế.

Chín là, quốc phòng an ninh được bảo đảm. Mười là, công tác đối ngoại được triển khai chủ động, tích cực, hiệu quả, góp phần nâng cao quan hệ đối tác song phương và đa phương; đẩy mạnh ngoại giao kinh tế, thu hút FDI, đã mở cửa lại được thị trường khách du lịch Trung Quốc.

2 kịch bản tăng trưởng 2023

Tuy nhiên, bên cạnh những kết đạt được, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, do diễn biến ngày càng bất lợi, khó lường của thế giới đã ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng kinh tế, hoạt động sản xuất kinh doanh trong nước, nhất là sản xuất công nghiệp, xuất nhập khẩu, thu hút đầu tư… khiến tăng trưởng kinh tế quý I/2023 đạt thấp.

Hoạt động sản xuất, kinh doanh, sản xuất công nghiệp, xuất khẩu, đầu tư, thu hút FDI… gặp nhiều khó khăn. Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) quý I giảm 2,2% so với cùng kỳ năm trước (quý I năm 2022 tăng 6,8%). Tiêu thụ giảm, tồn kho tăng cao, khiến áp lực điều hành kinh tế vĩ mô gia tăng.

Từ những phân tích trên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư dự báo 2 kịch bản tăng trưởng trong năm 2023 trên cơ sở kết quả tăng trưởng quý I/2023. Theo đó, Kịch bản 1: Tăng trưởng kinh tế cả năm dự kiến đạt 6% (thấp hơn 0,5 điểm % so với mục tiêu Quốc hội quyết nghị), tăng trưởng các quý II, III và IV theo kịch bản tại Nghị quyết số 01/NQ-CP, lần lượt là 6,7%, 6,5% và 7,1%.

"Trường hợp tăng trưởng năm 2023 chỉ đạt 6% sẽ gây áp lực rất lớn lên mục tiêu tăng trưởng 5 năm 2021-2025 (6,5-7%), đòi hỏi năm 2024-2025 phải đạt tăng trưởng bình quân gần 8%/năm để đạt mục tiêu 5 năm là 6,5%" - Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết.

Kịch bản 2: Để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế cả năm là 6,5%, tăng trưởng kinh tế quý II/2023 là 6,7% (bằng kịch bản Nghị quyết 01/NQ-CP), quý III và quý IV tăng trưởng lần lượt là 7,5% và 7,9%, cao hơn lần lượt 1 điểm % và 0,8 điểm % so với kịch bản tại Nghị quyết số 01/NQ-CP.

“Đây là kịch bản rất thách thức, đòi hỏi nỗ lực, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị. Hiện nay, hầu hết các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, người dân thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội đã hết thời gian thực hiện hoặc hiệu quả thấp. Do đó, cần sớm ban hành chính sách hỗ trợ mới như giảm thuế, phí… tiếp tục phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay để kích thích tăng trưởng, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh” – đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị lựa chọn Kịch bản 2, phấn đấu tăng trưởng cả năm là 6,5%, tạo đà cho các năm tiếp theo để góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng 5 năm 2021-2025 từ 6,5-7%.

Để đạt được tăng trưởng như Kịch bản 2, về quan điểm chỉ đạo điều hành quý II năm 2023, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị, quán triệt nghiêm tinh thần chủ đề điều hành “Đoàn kết kỷ cương, bản lĩnh linh hoạt, đổi mới sáng tạo, kịp thời hiệu quả”, 6 quan điểm, trọng tâm chỉ đạo điều hành tại Nghị quyết số 01/NQ-CP; bám sát các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội về Chiến lược 10 năm, Kế hoạch 5 năm và năm 2023.

Cùng với đó, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô; nắm chắc tình hình thực tiễn, nâng cao năng lực phân tích, dự báo; phối hợp đồng bộ, hiệu quả các chính sách vĩ mô, chủ động ứng phó với các vấn đề mới phát sinh, không để kéo dài, gây ách tắc, lãng phí nguồn lực; khắc phục khó khăn, thách thức, tranh thủ mọi thời cơ, cơ hội phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, quyết tâm thực hiện thành công mục tiêu, nhiệm vụ tổng quát đã được Đảng, Quốc hội quyết nghị.