Vụ Thị trường trong nước làm rõ 4 nội dung còn vướng trong thực hiện Nghị định số 80/2023/NĐ-CP

Sáng 4/5, Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) tổ chức Hội nghị tình hình triển khai Nghị định số 80/2023/NĐ-CP và lấy ý kiến góp ý dự thảo Thông tư quy định, sửa đổi, bổ sung và bãi bỏ một số quy định về kinh doanh xăng dầu.

Bà Nguyễn Thúy Hiền - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước cho biết, ngày 17/11/2023, Chính phủ ban hành Nghị định số 80/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 95/2021/NĐ-CP ngày 1/11/2021 và Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 3/9/2014 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu. Bộ Công Thương triển khai nội dung quy định tại Nghị định số 80/2023/NĐ-CP trong công tác quản lý nhà nước về kinh doanh xăng dầu.

Hiện có 20 Sở Công Thương và 10 doanh nghiệp có những cách hiểu khác nhau và đề nghị có những hướng dẫn cụ thể hơn về các nội dung tại Nghị định 80, Vụ Thị trường trong nước giải đáp cụ thể về các vấn đề này.

Cụ thể, thứ nhất, về triển khai nội dung quy định tại khoản 7 Điều 1 Nghị định số 80: Đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được ký hợp đồng làm đại lý bán lẻ xăng dầu cho tối đa 3 thương nhân là thương nhân phân phối xăng dầu hoặc thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu.

Trong đó, về ghi trên biển hiệu của cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc đại lý bán lẻ xăng dầu, nội dung này đã được quy định tại Khoản 7 Điều 21 Nghị định số 83/2014/NĐ-CP quy định quyền và nghĩa vụ của đại lý bán lẻ xăng dầu, cụ thể: "Ngoài việc treo biển hiệu của thương nhân theo quy định hiện hành, nếu sử dụng tên thương mại, biểu tượng (logo), nhãn hiệu, chỉ dẫn thương mại của thương nhân đầu mối hoặc thương nhân phân phối xăng dầu, phải thực hiện bằng hợp đồng phù hợp với Luật Sở hữu trí tuệ".

Khoản 4 Điều 26 Nghị định số 83/2014/NĐ-CP quy định quyền và nghĩa vụ của thương nhân kinh doanh xăng dầu đối với cửa hàng bán lẻ xăng dầu, cụ thể: "Tại khu vực bán hàng, chỉ được treo biển hiệu của thương nhân cung cấp xăng dầu cho cửa hàng là thương nhân đầu mối hoặc thương nhân phân phối xăng dầu. Biển hiệu phải ghi đầy đủ các nội dung theo quy định của pháp luật".

Sở Công Thương hướng dẫn các thương nhân kinh doanh xăng dầu trên địa bàn thực hiện việc treo biển hiệu tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu tuân thủ theo quy định tại Nghị định số 83/2014/NĐ-CP, các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan và thỏa thuận bằng hợp đồng giữa các bên.

Về quy định giá bán lẻ đối với đại lý bán lẻ xăng dầu, nội dung này đã được quy định tại Khoản 27 Điều 1 Nghị định số 95/2021/NĐ-CP quy định nguyên tắc điều hành giá xăng dầu. Cụ thể: "Thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu và thương nhân phân phối xăng dầu được quyền quyết định giá bán buôn. Căn cứ vào tình hình thực tế tại doanh nghiệp, thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu và thương nhân phân phối xăng dầu quyết định giá bán lẻ xăng dầu (riêng dầu mazút là giá bán buôn) trong hệ thống phân phối của mình phù hợp với chi phí phát sinh thực tế tại doanh nghiệp và không cao hơn giá điều hành do cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố". Sở Công Thương hướng dẫn các thương nhân kinh doanh xăng dầu trên địa bàn thực hiện đúng quy định về giá bán lẻ xăng dầu.

Về kiểm soát chất lượng xăng dầu. Nội dung này đã được quy định tại khoản 12, khoản 17 Điều 9; khoản 6, khoản 15 Điều 15 và khoản 4, khoản 10 Điều 21 Nghị định số 83/2014/NĐ-CP quy định trách nhiệm của thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, thương nhân phân phối xăng dầu, các đại lý bán lẻ xăng dầu chịu trách nhiệm giám sát, quản lý về đo lường, chất lượng; xây dựng, áp dụng và duy trì có hiệu lực hệ thống quản lý chất lượng.

Điều 7, 8, 9 Thông tư số 15/2015/TT-BKHCN ngày 25/8/2015 của Bộ Khoa học và Công nghệ quy định về đo lường chất lượng trong kinh doanh xăng dầu, các thương nhân kinh doanh xăng dầu, đại lý bán lẻ xăng dầu trong quá trình thực hiện hoạt động kinh doanh, vận chuyển, giao nhận xăng dầu đều phải thực hiện lấy mẫu, niêm phong mẫu, lưu mẫu xăng dầu phục vụ việc đối chứng khi có tranh chấp về chất lượng, chịu trách nhiệm về số lượng, chất lượng xăng dầu bán ra, cung ứng cho thị trường.

Điều 20, Điều 21 Thông tư số 15/2015/TT-BKHCN ngày 25/8/2015 của Bộ Khoa học và Công nghệ quy định về đo lường chất lượng trong kinh doanh xăng dầu, đại lý bán lẻ xăng dầu và cửa hàng bán lẻ xăng dầu phải tuân thủ các quy định về quản lý chất lượng xăng dầu.

Vụ Thị trường trong nước cho biết, hiện nay, xăng dầu trên thị trường (từ nguồn nhập khẩu cũng như sản xuất trong nước) trước khi lưu thông trên thị trường đều được các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát việc đáp ứng, tuân thủ các quy chuẩn, tiêu chuẩn về chất lượng xăng dầu. Các thương nhân kinh doanh xăng dầu trong quá trình hoạt động kinh doanh xăng dầu (vận chuyển, giao nhận xăng dầu) đang thực hiện lưu mẫu xăng dầu và chịu trách nhiệm về số lượng, chất lượng xăng dầu cung ứng ra thị trường theo các quy định như đã nêu. Sở Công Thương hướng dẫn các thương nhân kinh doanh xăng dầu trên địa bàn thực hiện đúng quy định về kiểm soát chất lượng xăng dầu.

Về điều chỉnh thông tin trên Giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu thuộc đại lý bán lẻ xăng dầu và Giấy xác nhận đủ điều kiện làm đại lý bán lẻ xăng dầu. Nội dung này đã được quy định tại Điểm b khoản 4 Điều 20 và Điểm b khoản 2 Điều 25 Nghị định số 83/2014/NĐ-CP quy định thành phần hồ sơ cụ thể cấp bổ sung, sửa đổi Giấy xác nhận đủ điều kiện làm đại lý bán lẻ xăng dầu, Giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu trong trường hợp có thay đổi các nội dung của Giấy xác nhận đủ điều kiện làm đại lý bán lẻ xăng dầu, Giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu.

Khoản 8 Điều 26 Nghị định số 83/2014/NĐ-CP quy định quyền và nghĩa vụ của thương nhân kinh doanh xăng dầu đối với cửa hàng bán lẻ xăng dầu, cụ thể: "Trước 30 ngày, trước khi ngừng lấy hàng của thương nhân cung cấp cho cửa hàng bán lẻ xăng dầu, thương nhân sở hữu cửa hàng bán lẻ xăng dầu phải báo cáo và đề nghị Sở Công Thương điều chỉnh Giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu đã cấp cho cửa hàng bán lẻ xăng dầu".

Sở Công Thương thực hiện việc sửa đổi, bổ sung thông tin trên Giấy xác nhận đủ điều kiện làm đại lý bán lẻ xăng dầu, Giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu cho các thương nhân kinh doanh xăng dầu trên địa bàn khi có đề nghị của thương nhân.

Thứ hai, về việc thương nhân là đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ có một cửa hàng bán lẻ xăng dầu có phải thực hiện việc cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện làm đại lý bán lẻ xăng dầu. Nội dung này đã được quy định tại Khoản 16 Điều 1 Nghị định số 95/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 20 Nghị định số 83/2014/NĐ-CP quy định như sau: "Trường hợp thương nhân là đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ có một (01) cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc sở hữu của doanh nghiệp hoặc thuê không phải thực hiện việc cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện làm đại lý bán lẻ xăng dầu".

Thứ ba, về việc thương nhân ký hợp đồng nhận quyền thương mại có quyền ký hợp đồng đại lý với thương nhân kinh doanh xăng dầu khác. Nội dung này đã được quy định tại Khoản 3 Điều 23 Nghị định số 83/2014/NĐ-CP quy định về quyền và nghĩa vụ của thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu: “Thương nhân đã ký hợp đồng làm thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu, không được ký thêm hợp đồng làm đại lý cho tổng đại lý hoặc thương nhân phân phối xăng dầu, làm tổng đại lý hoặc đại lý cho thương nhân đầu mối. Thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu phải nằm trong hệ thống phân phối và chịu sự kiểm soát của thương nhân đầu mối hoặc thương nhân phân phối xăng dầu”.

Thứ tư, về báo cáo tình hình sử dụng kho xăng dầu, Nghị định số 80/2023/NĐ-CP quy định: “... Thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, thương nhân phân phối xăng dầu có trách nhiệm báo cáo định kỳ hàng tháng, hàng quý tình hình sử dụng kho xăng dầu theo quy định của Bộ Công Thương....”; ... “giao Sở Công Thương kiểm tra, giám sát thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, thương nhân phân phối xăng dầu tuân thủ quy định về sử dụng kho xăng dầu tại Điều 9, 15 và 31 Nghị định số 83/2014/NĐ-CP”.

Nội dung này Bộ Công Thương đã quy định tại Điều 3. Trách nhiệm báo cáo tình hình sử dụng kho xăng dầu tại Dự thảo Thông tư quy định, sửa đổi, bổ sung và bãi bỏ một số quy định trong hoạt động kinh doanh xăng dầu đang xin ý kiến rộng rãi của các cơ quan liên quan.

Bà Nguyễn Thúy Hiền nhấn mạnh, hiện nay, các văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh hoạt động kinh doanh xăng dầu được sửa đổi, bổ sung nhiều lần, Bộ Công Thương đề nghị Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hướng dẫn các thương nhân kinh doanh xăng dầu trên địa bàn nghiên cứu toàn diện các văn bản quy phạm pháp luật về kinh doanh xăng dầu cũng như các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan để áp dụng thống nhất, đúng quy định.