Vụ “biển thủ” 3,8 triệu USD, cựu Thứ trưởng Bộ Y tế Cao Minh Quang bị truy tố

Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao vừa hoàn tất cáo trạng truy tố cựu Thứ trưởng Bộ Y tếCao Minh Quang cùng 8 bị can khác trong vụ án xảy ra tại Bộ Y tế, Công ty Dược phẩm Cửu Long và các đơn vị liên quan vụ hưởng lợi bất chính hơn 3,8 triệu USD.

Theo đó, các ông Cao Minh Quang, Dương Huy Liệu (cựu Vụ trưởng Kế hoạch Tài chính), Nguyễn Việt Hùng (cựu Cục phó Quản lý Dược) và 2 người khác bị truy tố tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Bốn người bị truy tố tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, gồm: Lương Văn Hóa (cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Dược Cửu Long), Nguyễn Thanh Tòng (cựu Phó tổng giám đốc đơn vị này) và 2 cựu cán bộ cấp dưới.

Cáo trạng truy tố bị can Cao Minh Quang, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế và các đồng phạm trong vụ mua nguyên liệu sản xuất thuốc Tamiflu và thuốc có hoạt chất Oseltamivir phosphate phòng, chống dịch cúm A/H5N1 vào năm 2006.

Theo cáo trạng, Công ty Dược phẩm Cửu Long được thành lập năm 2004, ban đầu có vốn Nhà nước chiếm 51,07%. Đến năm 2019, sau khi Nhà nước thoái toàn bộ vốn, Dược Cửu Long trở thành công ty cổ phần 100% vốn tư nhân. Năm 2005, dịch cúm A/H5N1 diễn biến phức tạp, Thủ tướng phê duyệt kế hoạch dự trữ thuốc Tamiflu và sản xuất thuốc Oseltamivir để phòng, chống dịch tại Việt Nam. Bộ Y tế được giao nhiệm vụ tổ chức triển khai, chỉ đạo, giám sát việc sản xuất thuốc, dự trữ thuốc theo kế hoạch.

Bộ Y tế sau đó giao Vụ Kế hoạch - Tài chính phối hợp cùng Bộ Tài chính xây dựng giá thuốc Oseltamivir sản xuất trong nước. Trong số các doanh nghiệp được Bộ Y tế đặt hàng sản xuất thuốc Oseltamivir, công ty Dược phẩm Cửu Long là một lựa chọn.

Từ tháng 2 đến tháng 4/2006, công ty Dược phẩm Cửu Long nhập 520 kg nguyên liệu Oseltamivir với giá 9,1 triệu USD của Công ty Mambo (Singapore). Dược Cửu Long đã thanh toán cho Mambo 5,25 triệu USD, còn lại 3,848 triệu USD được trả chậm 6 tháng kể từ ngày nhận hàng.

Sau này, giá nguyên liệu giảm, bị can Lương Văn Hóa, nguyên Tổng Giám đốc công ty Dược phẩm Cửu Long đã chỉ đạo thuộc cấp đề nghị Công ty Mambo cho giảm giá số tiền 3,848 triệu USD; đồng thời, hoàn thiện giấy tờ để ngoài sổ sách số tiền này. Trong nhiều lần làm việc với Bộ Y tế, ông Hóa không báo cáo và báo cáo sai sự thật về việc được giảm giá mua nguyên liệu. Khi bị phát hiện và yêu cầu báo cáo về việc thanh toán tiền mua nguyên liệu, bị can Hóa tiếp tục chỉ đạo cấp dưới làm các thủ tục lòng vòng để hợp thức hồ sơ thanh toán.

Cáo trạng xác định, số tiền mà Dược Cửu Long giữ lại không thanh toán cho Công ty Mambo là khoản tiền có nguồn gốc thuộc ngân sách nhà nước. Các bị can tại Công ty Dược Cửu Long đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để làm trái công vụ, trái nguyên tắc tài chính, cố ý không báo cáo Bộ Y tế, Bộ Tài chính để hạch toán giảm nợ và ghi giảm giá vốn. Hành vi này dẫn tới ngân sách bị thiệt hại 3,848 triệu USD (tương đương hơn 61 tỉ đồng).

Trong vụ án, cơ quan tố tụng cho rằng ông Cao Minh Quang từng là Trưởng ban chỉ đạo giải quyết những vấn đề liên quan đến thuốc Tamiflu và Oseltamivir. Bị can này ký quyết định thành lập đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra tình hình mua, bảo quản, sử dụng thuốc, do bị can Nguyễn Việt Hùng làm trưởng đoàn.

Theo cáo buộc, khi được trưởng đoàn Nguyễn Việt Hùng báo cáo về vụ Dược Cửu Long chưa thanh toán cho nhà cung cấp 3,8 triệu USD; và Bộ Tài chính, Bộ Y tế cùng chỉ đạo kiểm tra việc này nhưng ông Quang không chỉ đạo kiểm tra làm rõ.

Trong quá trình đảm nhận chức vụ, tháng 3/2012, Ủy ban Kiểm tra Trung ương từng cảnh cáo ông Quang do có những vi phạm, khuyết điểm trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Ngày 15/12/2021, Ban Bí thư đã quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cách tất cả chức vụ trong Đảng đối với ông Cao Minh Quang. Đến ngày 11/3, C03 công bố quyết định khởi tố bị can, bắt giam ông Quang về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Theo cáo trạng, cựu Thứ trưởng Cao Minh Quang thừa nhận mình có thiếu sót khi không thực hiện đầy đủ nhiệm vụ, chức trách được giao. Khi kết thúc điều tra vụ án, ông Quang xin tự nguyện nộp 1,5 tỷ đồng để khắc phục hậu quả.