Vì sao Bình Dương xác lập được "kỳ tích phát triển" ?

Ngày 20/4, tỉnh Bình Dương tổ chức Hội thảo khoa học "Tiếp nối truyền thống, tỉnh Bình Dương 1/4 thế kỷ: Thành tựu và phát triển", với sự tham dự của hơn 750 đại biểu là lãnh đạo trung ương, các nhà khoa học, chuyên gia, doanh nghiệp...

Kinh tế phát triển "thần tốc"

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Văn Lợi - Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương - cho biết, từ một tỉnh dựa chủ yếu vào nông nghiệp, đến nay tỷ trọng khu vực nông nghiệp 2,5%, công nghiệp 67% và dịch vụ 21%. Đặc biệt, 25 năm qua, quy mô nền kinh tế của Bình Dương tăng gấp 104 lần, thu ngân sách tăng gấp 75 lần và là một trong số ít các địa phương điều tiết ngân sách về Trung ương. Đến cuối năm 2021, thu nhập bình quân đầu người đạt 152 triệu đồng/người/năm (gần 7.000 USD), được Trung ương đánh giá là địa phương có thu nhập bình quân đầu người cao nhất nước.

Sau 25 năm phát triển dân số của Bình Dương tăng xấp xỉ gấp 4 lần thời điểm tái thành lập (năm 1997). Bình Dương có tốc độ đô thị hóa cao, đạt tỷ lệ trên 82%. Bình Dương cũng là địa phương duy nhất của Việt Nam được Diễn đàn Cộng đồng thông minh thế giới (ICF) vinh danh 4 năm liên tiếp là 1 trong 21 thành phố, khu vực có chiến lược phát triển thành phố thông minh tiêu biểu trên thế giới.

Không chỉ vượt trội trong lĩnh vực phát triển kinh tế, đô thị hóa, lĩnh vực văn hóa - xã hội tiếp tục phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị đạt nhiều kết quả tích cực. Quốc phòng, an ninh được giữ vững. Uy tín, thương hiệu và hình ảnh của Bình Dương ngày càng được nâng cao trong nước và quốc tế.

Nhấn mạnh sự phát triển “thần kỳ” của Bình Dương, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Lợi khẳng định, những thành tựu đó nhờ vào tư tưởng nhạy bén và những quyết sách mang tính đột phá của Đảng bộ tỉnh Sông Bé (cũ). Cùng với đó, các thế hệ lãnh đạo Bình Dương bằng tuy duy năng động, sáng tạo, triển khai chủ trương "Trải thảm đỏ thu hút đầu tư" và "Trải chiếu hoa mời gọi nhân tài" để huy động các nguồn lực, đón làn sóng đầu tư của các doanh nghiệp trong và ngoài nước đến xây dựng quê hương Bình Dương.

Dấu ấn nổi bật trong tiến trình đổi mới của đất nước

Hội thảo khoa học đã nhận được hơn 175 bài viết và báo cáo tham gia của các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu, học giả, nhà quản lý trên nhiều lĩnh vực trong cả nước.

Các bài viết vừa bám sát thực tiễn, vừa mang tính lý luận cao, vừa bao trùm trên tất cả các lĩnh vực, vừa phân tích, đánh giá rất sâu sắc từng khía cạnh với rất nhiều góc nhìn, nhiều cảm xúc của từng tác giả khác nhau. Mỗi bài viết là một chất liệu quý đã tạo thành bức tranh phổ quát nhất, với đầy đủ các gam màu về quá trình phát triển của tỉnh Bình Dương trong suốt 25 năm qua. Đồng thời phác thảo những định hướng, mục tiêu lớn để Bình Dương tiếp tục phấn đấu đạt được trong giai đoạn tiếp theo.

Trong khi trình bày báo cáo và thảo luận ở các phiên chuyên đề cũng như ở phiên toàn thể, các chuyên gia, nhà khoa học đều khẳng định Bình Dương là tỉnh đi đầu trong đổi mới tư duy của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa với những chính sách nổi bật như “trải chiếu hoa” mời gọi đầu tư, kết hợp công nghiệp hóa và đô thị hóa, không ngừng cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh thông thoáng, huy động có hiệu quả nguồn lực xã hội, thực hiện tốt công tác quản lý điều hành…

Đánh giá về sự phát triển của Bình Dương, TS. Trần Du Lịch cho biết, trong nhiều nhân tố tạo nên sự thành công của Bình Dương trong 25 năm qua, có 3 nhân tố chính: đó là cải thiện môi trường đầu tư thông qua cải cách thủ tục hành chính một cách thực chất, với khẩu hiệu “ trải thảm đỏ” thu hút đầu tư; đột phá trong mô hình phát triển các khu công nghiệp tập trung dựa vào lợi thế vị trí, địa hình và thổ nhưỡng thuận lợi và đột phá trong phát triển hạ tầng giao thông, hạ tầng khu công nghiệp, hạ tầng các khu đô thị mới thông qua sử dụng công cụ của chính quyền địa phương để dẫn dắt đầu tư.

Trong khi đó, PGS.TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam- Thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng cho rằng, ngay sau khi thành lập tỉnh, có hai thay đổi quan trọng diễn ra tại Bình Dương. Một là VSIP - Khu Công nghiệp kiểu mới, sáng kiến phát triển quan trọng có được từ sự hợp tác Việt Nam - Singapore – được vận hành thực tế và sớm được xác nhận là một hình mẫu thành công.

Hai là "chỉ xin trung ương cho cơ chế, không xin tiền". Công thức phát triển này rất đơn giản, rõ ràng nhưng thực sự là một bước tiến có ý nghĩa lịch sử trong nỗ lực thoát khỏi cơ chế "xin – cho" còn chưa thành công trong phạm vi toàn bộ nền kinh tế (cho đến tận hôm nay). Đó thực sự là hai đột phá đúng nghĩa nhằm vào hai "trục" của quá trình đổi mới kinh tế của Việt Nam: thị trường - mở cửa hội nhập quốc tế. Dường như cho đến nay, vẫn chưa có địa phương nào làm quyết liệt và triệt để như Bình Dương, nhằm mục tiêu khó thực hiện bậc nhất là đoạn tuyệt với “lợi ích xin - cho”, hướng tới tự chủ nhiều hơn trong điều hành và quản lý quá trình chuyển đổi, nhằm tăng tính tự chịu trách nhiệm và chủ động đổi mới - sáng tạo.

PGS.TS. Trần Đình Thiên khẳng định, thực tiễn cho thấy, sự thay đổi công thức phát triển của Bình Dương là rất đơn giản, cũng tương tự như nguyên lý đổi mới kinh tế ban đầu trên cả nước (chuyển sang "khoán hộ trong nông nghiệp" và "thừa nhận nền kinh tế nhiều thành phần"). Nhờ đó mà Bình Dương đã tạo được đột phá chiến lược, thực hiện bứt phá thành công và xác lập "kỳ tích phát triển": Duy trì tốc độ tăng trưởng cao liên tục nhiều năm, thay đổi căn bản cơ cấu kinh tế, nhảy vọt "đẳng cấp" phát triển, vươn lên mức GRDP/người của Bình Dương thuộc nhóm cao nhất nước.

“Những thành tích trên của Bình Dương mang bóng dáng của một kỳ tích phát triển. Và chỉ có thể giải thích nó bằng việc Bình Dương đã kiên trì theo đuổi thực thi một chiến lược phát triển thông minh, dựa chủ yếu vào cách tiếp cận đột phá, hướng tới đổi mới sáng tạo không ngừng và tiến vượt”- PGS-TS Trần Đình Thiên nhấn mạnh.