Trở ngại cho thỏa thuận "đình chiến" Mỹ - Trung

Nguồn chi tài chính cho nhiều cơ quan chính phủ đã mất hiệu lực vào ngày 22/12, sau khi Đảng Dân chủ tại Thượng viện từ chối hỗ trợ Dự luật của Hạ viện Mỹ bao gồm cả 5 tỷ USD cho bức tường biên giới với Mexico đã được hứa hẹn từ lâu của Tổng thống Donald Trump.

Các chuyên gia cảnh báo, kế hoạch cho các nhà đàm phán Mỹ và Trung Quốc gặp nhau vào tháng 1/2019 có thể rơi vào tình trạng xáo trộn. Deborah Elms - Giám đốc Điều hành tại nhóm vận động thương mại của Asian Trade Center - cho biết, nếu chính phủ Mỹ đóng cửa một hoặc hai ngày thì không phải là vấn đề lớn. Tuy nhiên, nếu đóng cửa trong một hoặc hai tuần thì điều này trở thành một thách thức thực sự. Đặc biệt đối với tình hình Mỹ- Trung khi giai đoạn 90 ngày đang thu hẹp dần, thì sẽ là vấn đề lớn.

Các quan chức đã lên kế hoạch sắp xếp cho cuộc đàm phán chính thức vào tháng 1 tới, trong đó các nhà đàm phán sẽ cố gắng đạt được sự nới lỏng lâu dài hơn trong cuộc chiến thương mại trước khi lệnh “đình chiến” hiện tại hết hạn vào ngày 1/3/2019.

Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) đã trình các tài liệu xác nhận vào ngày 2/3/2019, thuế quan đối với 200 tỷ USD hàng xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ sẽ tăng lên 25% nếu Trung Quốc không đáp ứng các yêu cầu về cải cách cơ cấu sâu sắc đối với nền kinh tế. Việc ngừng hoạt động kéo dài của chính phủ có nghĩa là phiên đàm phán tháng 1 sẽ khó thực thi, do những thách thức logistics của việc tổ chức một sự kiện ngoại giao quan trọng.

Đã có những tiền lệ của việc đóng cửa chính phủ gây ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán thương mại. Tháng 10/2013, Chính phủ Mỹ ngừng hoạt động 16 ngày, dẫn đến sự chậm trễ trong vòng đàm phán đối với Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương, hiệp định đa phương mà Tổng thống Trump đã rút lại sự tham gia của Mỹ khi vào Nhà Trắng.

Tháng 1/2018 đã có suy đoán về việc liệu một vòng đàm phán Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ có bị ảnh hưởng bởi sự đóng cửa theo kế hoạch của chính phủ hay không. Nhưng việc đóng cửa chỉ kéo dài hai ngày và phiên đàm phán vẫn đã diễn ra tại Montreal theo kế hoạch.

Tuy nhiên, trên trang thông tin Inside US Trade cho biết, tại thời điểm đàm phán NAFTA, USTR đã lên kế hoạch tham gia các cuộc đàm phán với quy mô nhỏ hơn và việc hoãn lại cuộc đàm phán Mỹ-Trung trong tháng 1 tới có ảnh hưởng trọng yếu đến cuộc đàm phán tổng thể hay không, vẫn còn gây tranh cãi.