Thủy điện Buôn Kuốp - khơi nguồn điện sáng từ dòng Sêrêpôk

Sêrêpôk (tên gọi trong tiếng Khmer là Tonlé Srepok), là phụ lưu quan trọng của sông Mekong. Sông bắt nguồn từ vùng đất tỉnh Đăk Lăk, rồi Đăk Nông của Việt Nam, và chảy qua tỉnh Ratanakiri, Stung Treng (Campuchia). Không chỉ mang về phù sa tôm cá, những người thợ điện Việt Nam đã chinh phục dòng sông, mang nguồn điện sáng về cho phát triển đất nước và địa phương.

Vận hành an toàn, ổn định

Sêrêpôk có chiều dài lên đến 406km, với những thác ghềnh hùng vĩ và hoang sơ. Từ thượng nguồn sông có 2 dòng (một bên chảy xiết đục ngầu, một bên trong vắt, hiền hòa), người dân nơi đây gọi bằng cái tên thân thương sông bố (Krông Nô) và sông mẹ (Krông Ana); chảy đến huyện Krông Ana, Đăk Lăk, 2 dòng hợp lưu tạo thành Sêrêpôk ngày nay. Sêrêpôk không chỉ được mẹ thiên nhiên ưu ái với vẻ đẹp hùng vĩ, nơi đây còn sở hữu nhiều công trình thủy điện lớn nhỏ.

Trên lưu vực sông Sêrêpôk, ngoài các công trình thủy điện nhỏ khác, có 3 công trình thủy điện lớn là Sêrêpôk 3, Buôn Kuốp và Buôn Tua Srah. Các nhà máy này do Công ty Thủy điện Buôn Kuốp quản lý, vận hành với tổng công suất 586 MW. Riêng Nhà máy Thủy điện Buôn Kuốp có công suất 280 MW, dung tích hồ chứa 14 triệu m³, vận hành điều tiết theo ngày, sản lượng điện hàng năm 1,4 tỷ KWh, tổng mức vốn đầu tư khoảng 4,616 tỷ đồng.

Với lợi thế đội ngũ kỹ sư và công nhân lành nghề, có thâm niên trong ngành nên Công ty Thủy điện Buôn Kuốp luôn nắm rõ tình trạng thiết bị qua hơn 13 năm quản lý vận hành các nhà máy. Cùng với sự chỉ đạo quyết liệt của Ban lãnh đạo và sự đoàn kết, quyết tâm của tập thể cán bộ, công nhân viên nên công tác quản trị, quản lý vận hành các nhà máy điện luôn được giữ vững. Song song với đó, các chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật cũng như hệ số khả dụng, tỷ lệ điện tự dùng, tỷ lệ ngừng máy do sự cố, tỷ lệ ngừng máy bảo dưỡng, doanh thu đều đạt kế hoạch được giao; đáp ứng tốt huy động của điều độ hệ thống điện quốc gia, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng cho hệ thống điện quốc gia trong các tháng cao điểm mùa khô.

Năm 2022, công ty đã vận hành an toàn, ổn định, đáp ứng tốt theo huy động của Trung Tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia, đảm bảo sản lượng điện sản xuất và nhu cầu cấp nước phục vụ sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp hạ du của các nhà máy do công ty quản lý. Cụ thể, tổng sản lượng đến hết tháng 7 năm 2022 đạt khoảng 1,49 tỷ kWh, đạt 56,22% kế hoạch sản xuất năm 2022.

Làm tốt vai trò đa mục tiêu

Không những tạo nguồn cung cấp điện cho hệ thống điện quốc gia, các công trình của Công ty Thủy điện Buôn Kuốp còn góp phần điều hòa nguồn nước, cấp nước tạo nguồn cho hạ du, phục vụ tưới tiêu cho hơn 100.000ha đất nông nghiệp của tỉnh, tạo cảnh quan môi trường, phát triển du lịch, nuôi trồng thủy sản... Công ty cũng luôn chủ động phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương các cấp của 2 tỉnh Đăk Lăk và Đăk Nông để kịp thời nắm bắt các thông tin, kế hoạch nhu cầu cấp nước sinh hoạt cũng như cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp của địa phương để kiến nghị Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia huy động các tổ máy phát điện nhằm đảm bảo nhu cầu cấp nước của địa phương. Đồng thời, tham gia vào hoạt động điều tiết lũ và phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn.

Cụ thể, để phối hợp trong công tác phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, từ năm 2016, công ty đã xây dựng website cung cấp thông số vận hành hồ chứa theo thời gian thực (http://buonkuop.vn:2016/pclb) để các cơ quan chức năng và nhân dân theo dõi, nắm bắt kịp thời các thông tin thủy văn hồ chứa và tình hình vận hành chạy máy. Công ty cũng đồng thời lắp đặt 23 trạm cảnh báo xa dùng sóng di động ở vùng hạ du (Buôn Tua Srah: 13 trạm, Buôn Kuốp: 10 trạm) nhằm thông báo đến chính quyền và nhân dân vùng hạ du khi NMTĐ Buôn Tua Srah và Buôn Kuốp chạy máy phát điện cũng như vận hành điều tiết lũ để nhân dân vùng hạ du chủ động nắm bắt kịp thời. Ngoài ra, công ty đã thành lập các nhóm Zalo cho 3 hồ chứa để thông báo, trao đổi và cung cấp thông tin kịp thời, nhanh chóng giữa các bên liên quan nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác ứng phó với mưa lũ.

Theo thông tin từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia nhận định về xu thế khí tượng thủy văn từ tháng 8 đến hết năm 2022 thì tình hình khí tượng thủy văn sẽ có những diễn biến phức tạp. Dự báo trên khu vực biển Đông có khoảng 9-11 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, trong đó có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta khoảng từ 4-6 cơn, ở mức cao hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Đối với khu vực Tây Nguyên từ tháng 9 - 12 có khả năng xuất hiện 2-3 cơn lũ lớn. Nguy cơ bão dồn dập trong các tháng cuối năm 2022.

Để chủ động ứng phó trong công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, ngay trước mùa mưa bão năm 2022, công ty đã kiện toàn Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn công ty, thành lập các đội xung kích tại các nhà máy. Đồng thời, thực hiện mở/đóng cửa van cung; tổng kiểm tra các công trình trước mùa mưa lũ; kiểm tra và trang bị đầy đủ vật tư phục vụ cho công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.

Công ty cũng tổ chức diễn tập xả lũ cấp công ty để nâng cao kỹ năng xả lũ, ứng phó các tình huống bất thường/khẩn cấp trong công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cho các phân xưởng vận hành. Thêm nữa, phối hợp với Ban Chỉ huy 2 tỉnh Đăk Lăk, Đăk Nông và các cấp kiểm tra hành lang thoát lũ hạ lưu các nhà máy. Các phân xưởng vận hành còn tổ chức học tập, phổ biến các quy trình vận hành liên hồ chứa và đơn hồ cho toàn thể nhân viên vận hành, thực hiện diễn tập xả lũ cấp phân xưởng để nâng cao kỹ năng xả lũ cho nhân viên vận hành.

Nhằm chủ động trong công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, công ty đã lắp đặt 23 trạm đo mưa và 7 trạm đo mực nước trên lưu vực các hồ chứa nhằm quan trắc, thu thập dữ liệu mưa, mực nước để cung cấp cho phần mềm dự báo lưu lượng nước về cho các hồ chứa dựa trên (ứng dụng công nghệ AI).

Cùng với các biện pháp được đưa ra, công ty cũng nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của Sở Công Thương tỉnh Đăk Lăk trong việc kiểm tra, đánh giá hiện trạng của các hạng mục công trình như đập dâng, công trình xả lũ, cửa nhận nước... để khắc phục kịp thời các hư hỏng, khiếm khuyết; theo dõi chặt chẽ diễn biến khí tượng, thủy văn và phối hợp với cơ quan chức năng để vận hành hồ chứa theo đúng quy trình; đồng thời, tăng cường cảnh báo đến nhân dân vùng hạ du khi vận hành phát điện và xả lũ.