Thông tư 111/2016/TT-BTC: Nâng cao hiệu quả quản lý tài chính các dự án ODA...

Nhiều dự án hạ tầng giao thông sử dụng vốn ODA (Ảnh minh họa)

Tại cuộc họp báo chuyên đề về nâng cao hiệu quả quản lý tài chính các dự án ODA mới diễn ra, đại diện Bộ Tài chính cho biết, Việt Nam đã là quốc gia có thu nhập trung bình, việc huy động vốn ODA đang trở nên khó khăn hơn, mối quan hệ đối tác và các nguồn tài trợ ODA đang giảm dần và Việt Nam bắt đầu phải tiếp cận với các nguồn vốn vay kém ưu đãi.

Theo Bộ Tài chính, mức độ ưu đãi của các khoản cho vay mà các đối tác phát triển dành cho Việt Nam hiện đang giảm. Thời hạn vay bình quân khoảng từ 30-40 năm, chi phí vay 0,7-0,8%/năm bao gồm thời gian ân hạn trước đây, nay giảm xuống chỉ còn từ 10-25 năm tùy theo từng đối tác và từng loại vay với mức chi phí 2%/năm trở lên. Nhiều nhà tài trợ đã chuyển từ nguồn vốn ODA ưu đãi cho Việt Nam sang cho vay hỗn hợp. Dự kiến từ tháng 7/2017, Việt Nam có thể sẽ không còn được vay theo điều kiện ODA và tiến tới vay theo điều kiện thị trường; vốn ODA đã được vay chuyển sang điều khoản trả nợ nhanh gấp đôi hoặc tăng lãi suất lên từ 2% - 3,5%.

ODA thực chất là nợ quốc gia. Khi ODA giảm dần, chi phí ngày càng cao, hơn bao giờ hết phải sử dụng nguồn lực này cẩn trọng và có hiệu quả để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Điều này đang đặt ra những yêu cầu mới về quản lý tài chính đối với các dự án ODA trong giai đoạn tới.

Thực hiện Nghị định 16/2016/NĐ-CP ngày 16/3/2016 của Chính phủ về quản lý và sử dụng nguồn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ, mới đây Bộ Tài chính đã ban hành Thông 111/2016/TT-BTC hướng dẫn và đã quy định rõ ràng nội dung, quy trình xác định cơ chế tài chính ngay từ khâu đề xuất chương trình, dự án sử dụng vốn ODA, làm rõ thêm yêu cầu trình bày tại báo cáo của đơn vị đề xuất dự án...

Ở khâu lập kế hoạch và kiểm soát chi, quản lý giải ngân ODA, Bộ Tài chính đã bỏ quy định được giải ngân vượt kế hoạch và quy định cơ sở kiểm soát chi là kế hoạch được giao hoặc kế hoạch vốn bổ sung do cấp có thẩm quyền phê duyệt. Việc kiểm soát chi vốn ODA, vốn vay ưu đãi áp dụng quy trình chung về quản lý, thanh toán vốn đầu tư và vốn sự nghiệp, thanh toán chi giải phóng mặt bằng. Bổ sung một số nội dung đặc thù đối với ODA như hồ sơ kiểm soát chi (có hiệp định, hợp đồng kèm bản dịch, các hồ sơ, chứng từ liên quan); yêu cầu kiểm soát chi sau đối với hình thức tín dụng thư có hoặc không có thư cam kết; cho phép kiểm soát chi sau từ tài khoản cấp 2 đối với các khoản chi cụ thể trong phạm vi dự toán đã được duyệt; hướng dẫn quy trình hạch toán ngân sách nhà nước mới, theo đó kho bạc nhà nước trung ương và tại các tỉnh, thành phố thực hiện hạch toán đối với nguồn vốn do kho bạc kiểm soát chi, thực hiện ngay từ gốc (tại cơ quan kiểm soát chi) trên cơ sở hồ sơ chứng từ giải ngân do chủ dự án nộp; Bộ Tài chính hạch toán đối với nguồn vốn do Bộ ủy quyền cho cơ quan cho vay lại kiểm soát chi...

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng quy định về nguyên tắc hạch toán và quy trình hạch toán giữa chủ dự án, kho bạc nhà nước và cơ quan tài chính cấp 1 (quy trình nội bộ giữa kho bạc nhà nước, Bộ Tài chính hướng dẫn riêng); bổ sung quy định quyết toán các dự án hành chính sự nghiệp, giải quyết các vướng mắc về tỷ giá hạch toán, lãi tiền gửi ngân hàng, xử lý vấn đề tỷ giá khi hạch toán, mở tài khoản tạm ứng, tài khoản cấp 2, bổ sung trách nhiệm ngân hàng phục vụ...

Theo Bộ Tài chính, Thông tư 111/2016/TT-BTC được ban hành là nhằm tạo điều kiện cho các Bộ, ngành, địa phương nâng cao trách nhiệm trong việc tăng cường công tác quản lý tài chính, tăng tỷ lệ giải ngân đối với các chương trình, dự án sử dụng vốn ODA từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn vay nước ngoài hiệu quả hơn, đáp ứng yêu cầu quản lý trong tình hình mới./.