Thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung giai đoạn 1 “đang đi đúng hướng”

Đó là nhận định của Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer trước phiên điều phần Quốc hội ngày 16/6. Khi nhấn vào phạm vi rộng hơn của các vấn đề Mỹ-Trung, USTR không cho rằng các vấn đề đó sẽ ảnh hưởng đến thỏa thuận thương mại. Trung Quốc vẫn đang cách khá xa so với các mục tiêu mua hàng hóa của Mỹ theo cam kết tại thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 được ký vào tháng 1, mặc dù đó vẫn là một điểm sáng tương đối trong thương mại của Mỹ khi nền kinh tế thế giới bị ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19. Mỹ cũng vẫn duy trì thuế quan đối với hàng nhập khẩu trị giá khoảng 360 tỷ USD từ Trung Quốc. Đó là một điểm nhức nhối đối với các nhà nhập khẩu Mỹ là những người phải trả hóa đơn thuế.

Tuy nhiên, USTR cho biết dữ liệu thương mại từ đầu năm đến nay không tính đến các khoản cho các hợp đồng mua hàng Trung Quốc đã được thỏa thuận và chưa được thực hiện. Còn quá sớm để đánh giá số lượng mua hàng vì thỏa thuận giai đoạn 1 mới chỉ có hiệu lực vào ngày 15 tháng 2 và các giao dịch mua lớn cần có thời gian để được thực hiện đầy đủ. Trong phiên điều trần trước Quốc hội Mỹ, Đại diện Thương mại Mỹ Lighthizer đã kêu gọi áp đặt thêm thuế quan, đối với các thiết bị y tế và thiết bị bảo hộ do Trung Quốc sản xuất đã được sử dụng trong các bệnh viện để điều trị cho những người mắc bệnh Covid-19. Việc áp đặt thuế quan đối với những sản phẩm đó sẽ khuyến khích các nhà sản xuất Mỹ bắt đầu sản xuất những sản phẩm đó, điều này có thể khiến nước Mỹ chuẩn bị tốt hơn cho một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng khác.

Trong khi tham vọng thương mại của Tổng thống Donald Trump đã thực hiện cùng với sự chú ý chuyển sang đại dịch Covid-19, chính quyền vẫn có một loạt các vấn đề thương mại chưa được giải quyết, và phiên điều trần của ông Lighthizer là cơ hội để USTR cập nhật về nhiều vấn đề của các mục trong chương trình nghị sự thương mại của Mỹ. Căng thẳng thương mại vẫn tăng cao với Liên minh châu Âu. Trong khi chính quyền Mỹ đã đạt được các thỏa thuận với Mexico, Canada, Nhật Bản và Trung Quốc, nhiều năm đàm phán với Brussels đã không đi đến kết quả. Tổng thống Mỹ sẽ sử dụng thuế quan đối với EU nếu phải có sự thay đổi công bằng cho các doanh nghiệp Mỹ. Mỹ đã áp đặt thuế quan đối với hàng nhập khẩu châu Âu như là một phần của tranh chấp kéo dài về trợ cấp cho các nhà sản xuất máy bay Boeing và Airbus. Phía Mỹ đã giành được phán quyết quan trọng tại Tổ chức Thương mại Thế giới năm ngoái, cho phép Mỹ áp đặt thuế quan với khoảng 7,5 tỷ USD hàng hóa Châu Âu. EU dự kiến ​​sẽ giành chiến thắng trong một vụ kiện song song vào cuối năm nay và có thể đáp trả bằng thuế quan nếu không có thỏa thuận nào được thực hiện.

Đầu tháng này, USTR đã mở cuộc điều tra chính thức đối với 9 quốc gia, cũng như với EU, vì thuế quan đối với các công ty công nghệ Mỹ. Các cuộc điều tra là tiền thân của thuế quan; Chính quyền trước đây đã sử dụng chiến lược tương tự để đe dọa Pháp bằng thuế quan đối với 2,4 tỷ USD hàng hóa. Thỏa thuận Mỹ-Mexico-Canada được thiết lập để có hiệu lực vào ngày 01/7. USTR cho biết Mỹ sẽ ngần ngại tham gia giải quyết tranh chấp nếu Mexico không tuân thủ các cam kết tăng tiêu chuẩn lao động, hoặc nếu Canada không mở thị trường sữa cho các nhà sản xuất Mỹ. Xoay quanh các mục chính trong chương trình nghị sự, Mỹ và Anh đang nỗ lực đàm phán một thỏa thuận thương mại sau khi Anh rời khỏi EU và hai bên đã đưa ra một mốc thời gian tích cực để đồng ý với một thỏa thuận trong năm nay. Tuy nhiên, USTR cho rằng một thỏa thuận khó có thể được trình Quốc hội trước tháng 11 và một số vấn đề, đặc biệt là các tiêu chuẩn nông nghiệp, có thể khó giải quyết.