Thiếu thông tin và tài chính đang cản trở doanh nghiệp tiếp cận ESG

39% doanh nghiệp chưa từng nghe đến ESG

Báo cáo đánh giá mức độ thực hành ESG trong doanh nghiệp năm 2024 vừa tiến hành khảo sát và đánh giá mức độ nhận thức và thực hành ESG của các doanh nghiệp Việt Nam dựa trên 1.019 doanh nghiệp đến từ nhiều tỉnh, thành, ngành nghề và quy mô trên cả nước.

Kết quả báo cáo cho thấy, về mặt nhận thức, ESG vẫn là một khái niệm mới với doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt với các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ. Cụ thể, trong số 1.019 doanh nghiệp tham gia khảo sát, có đến 39% chưa từng nghe nói đến ESG và 62% hiện chưa nắm rõ các quy định và chính sách của Việt Nam liên quan đến ESG và kinh doanh bền vững như Quyết định số 167/QĐ-TTg, Thông tư số 13/2023/TT-BKHĐT, Thông tư số 96/2020/TT-BTC.

Các doanh nghiệp lớn vượt trội hơn hẳn trong việc tiếp cận thông tin, xây dựng chiến lược và thực hiện các hoạt động liên quan đến ESG. Tuy nhiên, 26 - 30% doanh nghiệp ở từng quy mô vừa, nhỏ và siêu nhỏ cũng đang có những bước đi đầu tiên trong việc tìm hiểu và áp dụng các tiêu chí ESG vào hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Báo cáo cũng chỉ ra 3 khó khăn lớn nhất doanh nghiệp Việt Nam đang gặp phải khi thực hành ESG: Không có hoặc thiếu thông tin về ESG; thiếu các chương trình về giới thiệu và đào tạo về ESG; chưa có chính sách cụ thể từ Chính phủ về ESG.

Khảo sát cũng chỉ rõ, 3 mối quan tâm lớn nhất của doanh nghiệp với ESG, bao gồm: Văn bản cụ thể hướng dẫn cho các doanh nghiệp thực hành ESG; được tiếp cận đến các khoản vay xanh từ Chính phủ hoặc tổ chức; được giảm hay miễn thuế cho các doanh nghiệp cam kết thực hành ESG với những mục tiêu cụ thể. Điều này cho thấy, thông tin và nguồn lực tài chính đang là những hỗ trợ cần thiết để doanh nghiệp tiếp cận và thực hành ESG một cách toàn diện.

ESG là một khung đánh giá nhằm đo lường tính bền vững và trách nhiệm đối với môi trường, xã hội của doanh nghiệp. Trong đó E - Environmental (môi trường) đánh giá cách doanh nghiệp quản lý các tác động đến môi trường; S - Social (xã hội) là xem xét mối quan hệ của doanh nghiệp với các bên liên quan như nhân viên, khách hàng, cộng đồng và nhà cung cấp; G - Governance (quản trị), đánh giá cách doanh nghiệp quản lý và điều hành dựa trên các tiêu chí như cấu trúc lãnh đạo, quy trình ra quyết định, chính sách về quản lý rủi ro, tuân thủ quy định pháp luật…

Sáng kiến ESG hóa giải thách thức cho doanh nghiệp?

Theo các chuyên gia, ESG được xem như yếu tố cốt lõi, giúp doanh nghiệp duy trì sự phát triển bền vững trong bối cảnh toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu. ESG quan trọng vì nó sẽ hỗ trợ doanh nghiệp thu hút vốn và đầu tư. Các doanh nghiệp có chiến lược ESG rõ ràng sẽ thu hút được nhiều vốn đầu tư hơn, vì các nhà đầu tư ngày càng ưu tiên cho các dự án có thể giảm thiểu rủi ro dài hạn về chống biến đổi khí hậu, trách nhiệm xã hội và quản lý minh bạch.

Thực hành ESG cũng giúp doanh nghiệp gia trăng cơ hội hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước, bởi hiện tại, nhiều quốc gia và tổ chức trên thế giới đã thực hiện các quy định ESG như một tiêu chuẩn bắt buộc cho hoạt động kinh doanh. Ngoài ra, ESG cũng hỗ trợ doanh nghiệp cải thiện hiệu quả hoạt động, giảm chi phí, nâng cao uy tín với khách hàng, bảo vệ môi trường và thực hiện trách nhiệm xã hội với cộng đồng. Với bối cảnh kinh tế toàn cầu ngày càng thay đổi, việc tích hợp các tiêu chí ESG không chỉ là xu hướng mà còn là một yêu cầu thiết yếu đối với các doanh nghiệp để đảm bảo phát triển bền vững.

Nhằm tạo thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp, trong đó, có doanh nghiệp nhỏ và vừa thực hành ESG, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) vừa phối hợp với Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) thông qua dự án Tăng cường năng lực cạnh tranh khu vực tư nhân Việt Nam (IPSC) khởi động Chương trình Sáng kiến ESG Việt Nam 2025 với chủ đề “Quản trị vững vàng, tương lai bền vững”.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chương trình là một trong những nỗ lực góp phần thực hiện hóa Chiến lược Tăng trưởng xanh của Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 và Quyết định 167/QĐ-TTg năm 2022 của Thủ tướng về Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp khu vực tư nhân kinh doanh bền vững, qua đó, giúp các doanh nghiệp Việt Nam đón đầu các cơ hội mới trong bối cảnh chuyển đổi xanh và nâng cao sức cạnh tranh khi tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo đó, Sáng kiến ESG Việt Nam 2025 hóa giải những thách thức doanh nghiệp đang phải đối mặt trong quá trình thực hành ESG, trong đó, có cả những thách thức liên quan đến thông tin và nguồn tài chính.

Cụ thể, sáng kiến sẽ tài trợ thí điểm, triển khai hoặc nhân rộng các sáng kiến xuất sắc nhằm lan tỏa các mô hình kinh doanh bền vững với tổng giá trị hỗ trợ kỹ thuật lên tới 2 tỷ đồng dành cho Top 3 doanh nghiệp xuất sắc nhất nhằm thí điểm, triển khai, nhân rộng các thực hành ESG và kinh doanh bền vững. Bên cạnh đó, 10 doanh nghiệp tham gia Vòng chung kết sẽ được đào tạo và tư vấn chuyên sâu 1-1 nhằm cập nhật các xu hướng mới về kinh doanh bền vững và chuyển đổi xanh, xây dựng kế hoạch triển khai ESG và thiết lập báo cáo phát triển bền vững theo tiêu chuẩn quốc tế.

Ngoài ra, doanh nghiệp tham gia chương trình sẽ được hỗ trợ tiếp cận các đối tác trong và ngoài nước hỗ trợ hệ sinh thái kinh doanh bền vững, mở rộng quan hệ đối tác, học hỏi và nâng cao kiến thức cũng như kinh nghiệm về áp dụng ESG và các mô hình kinh doanh bền vững, tiếp cận các chương trình hỗ trợ của nhà nước, các quỹ đầu tư, tổ chức tín dụng dành cho doanh nghiệp kinh doanh bền vững tại Việt Nam.

Là một trong 3 doanh nghiệp được trao giải Sáng kiến ESG Việt Nam năm 2023, bà Trần Thị Thu Phương - Phó chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần HHP GLOBAL cho biết: Sản xuất trong lĩnh vực giấy, từ những năm 2012 - 2015, HHP GLOBAL đã có thôi thúc phải tìm đất và xây dựng nhà máy mới theo tiêu chuẩn công trình xanh, hướng đến phát triển bền vững. Tháng 3/2023, biết đến Sáng kiến ESG Việt Nam và đăng ký tham gia vì các trụ cột E (Môi trường), S (Xã hội) và E (Quản trị) rất phù hợp với hướng phát triển của công ty. HHP GLOBAL đã lọt vào top 10 công ty xuất sắc nhất và từ tháng 6 đến tháng 8 năm 2023 và được dự án IPSC đào tạo chuyên sâu.

“Chúng tôi đã làm việc rất nghiêm túc 2 tháng liền và học được rất nhiều điều về thực hành ESG, được định hướng bài bản, nhìn rõ con đường, xây dựng chiến lược phát triển bền vững, không còn thực hành ESG tự phát như trước đây" - bà Trần Thị Thu Phương chia sẻ.

Được biết, năm 2025 là năm thứ ba liên tiếp chương trình Sáng kiến ESG Việt Nam được tổ chức. Sáng kiến ESG Việt Nam 2024 đã thu hút gần 150 hồ sơ đăng ký từ các doanh nghiệp tư nhân, hợp tác xã, hộ kinh doanh. Các doanh nghiệp tư nhân, hợp tác xã, và hộ kinh doanh có dự định và cam kết hành động để triển khai ESG, chuyển đổi hoặc mở rộng mô hình kinh doanh bền vững có thể đăng ký tham gia chương trình trước 17h ngày 30/11 tại địa chỉ: https://bit.ly/dangky-esg-2025.