Thích ứng với kỷ nguyên số - Kinh nghiệm từ các nước Bắc Âu

Các quốc gia Bắc Âu đều đang trải qua quá trình triển khai các chiến lược quốc gia về số hóa. Các chính sách này đều tập trung vào xây dựng chính phủ điện tử, hỗ trợ tăng trưởng và đổi mới sáng tạo trong hoạt động kinh doanh, đảm bảo an ninh số. Dù vậy, mỗi quốc gia đều có những vấn đề khó khăn riêng và phải giải quyết các vấn đề đó theo cách của mình.

Tại hội thảo, Đại sứ Phần Lan, ông Kari Kahiluoto cho rằng, các nước Bắc Âu đều phụ thuộc chặt chẽ vào tự do thương mại quốc tế và một hệ thống điều hành hoạt động hiệu quả. “Chúng tôi cũng phải đối mặt với những vấn đề nội tại như tình trạng già hóa dân số và tuổi nghỉ hưu kéo dài. Tuy nhiên, các xã hội Bắc Âu cũng sở hữu nhiều điều kiện tiên quyết thuận lợi trong công cuộc tìm kiếm các giải pháp bền vững nhờ các thể chế hiện tại luôn được điều chỉnh không ngừng để thích ứng với những thách thức thời đại. Số hóa là một phần vô cùng quan trọng của quá trình này” – Đại sứ cho biết.

Trong khi đó, Đại sứ Đan Mạch tại Việt Nam, ngài Kim Højlund Christensen nhận định, tương tự như toàn cầu hóa, số hóa đặt ra nhiều thách thức nan giải. Song, mấu chốt không nằm ở chỗ liệu thay đổi có xảy ra hay không, mà chúng ta, với tư cách là một xã hội, phải chuẩn bị thích ứng và tận dụng những cơ hội mà công nghệ mới đem lại như thế nào để cuộc sống của người dân trở nên thịnh vượng và hạnh phúc hơn. Cho dù quy mô và dân số rất khiêm tốn, Bắc Âu đang bắt nhịp khá tốt với tương lai số và chúng tôi đã trải qua một giai đoạn chuyển dịch số rất lớn trong những năm gần đây. Sở dĩ có được điều này là nhờ niềm tin đối với nhau và đối với khu vực công, cùng như nhờ có năng lực số rất tốt của người dân và doanh nghiệp ở khu vực Bắc Âu. Đại sứ Kim Højlund Christensen khẳng định, sẵn sàng chia sẻ với Việt Nam những bài học kinh nghiệm của mình trong quá trình này.

Chia sẻ về kinh nghiệm trong lĩnh vực chuyển đổi số tại Thụy Điển, Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam, ông Pereric Högberg cho biết: “Chúng tôi rất chú trọng tới phát triển nguồn vốn con người. Bắc Âu là khu vực mà dân số có trình độ học vấn cao nhất thế giới. Trong bối cảnh các xã hội cởi mở và liên kết của mình, chúng tôi tin rằng mỗi cá nhân cần được trao các cơ hội để phát triển, để chịu trách nhiệm và dám thách thức các cấu trúc và chuẩn mực hiện hành. Quyền con người sẽ luôn được đề cao dù là trực tuyến hay ngoài đời. Chúng tôi muốn tạo ra một mảnh đất màu mỡ để con người tự do tư duy, tìm hiểu công nghệ, để các công dân năng động góp phần sáng tạo, đổi mới và tiến bộ”.

Tuy nhiên, Đại sứ Na Uy, bà Grete Løchen cho rằng, số hóa đem lại lợi ích nhưng cũng tiềm ẩn nhiều thách thức. Khu vực nhà nước và tư nhân đều phải có những thay đổi quan trọng liên quan tới các vấn đề như quản trị, dịch vụ, sản xuất và phân phối, đòi hỏi phải tăng cường tính hiệu quả, phải có cách tư duy mới, các trình độ năng lực mới, mô hình kinh doanh mới và chính sách mới. Xem xét lại vấn đề viện trợ phát triển cũng là một khía cạnh. Các giải pháp số có thể góp phần cải thiện tính hiệu quả và giúp tiếp cận tốt hơn tới những người có nhu cầu. Số hóa là một công cụ để đổi mới, đơn giản hóa và cải tiến. Tuy nhiên, cần phải giữ vững các nguyên tắc đạo đức đúng đắn và không được quên rằng, chính con người chứ không phải máy móc, sẽ đảm nhận vị trí “người cầm lái”. Điều này không chỉ đúng với Na Uy mà với cả xã hội Bắc Âu nói chung.

Cũng tại hội thảo, bốn diễn giả nổi tiếng đến từ Bắc Âu đã cung cấp cho các đại biểu tham dự bức tranh tổng quan về việc các cơ quan hữu quan trong khu vực đã thực hiện các chiến lược số của quốc gia và của cả khu vực như thế nào, cũng như về các chủ thể liên quan đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi số của khu vực Bắc Âu (gồm khu vực nhà nước, doanh nghiệp và xã hội dân sự). Ngoài ra, các diễn giả cũng chia sẻ về những thách thức và bài học kinh nghiệm mà khu vực Bắc Âu rút ra trong quá trình thay đổi để thích ứng với quá trình số hóa khi sự phát triển của kỹ thuật số đang diễn ra nhanh chóng, thay đổi lối sống, phương thức kinh doanh của chúng ta, cách thức thực hiện dịch vụ công và phúc lợi xã hội.

Khẳng định Việt Nam đã và đang vận dụng công nghệ số vào tiến trình phát triển đất nước, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Viết Thảo cho biết, xây dựng chính phủ điện tử, thành phố thông minh là một trong những chiến lược hàng đầu mà Việt Nam đặt ra. Khi vận dụng được dữ liệu, tri thức từ trường không gian số sẽ đem lại cho Việt Nam rất nhiều cơ hội tiệm cận với trình độ phát triển của thế giới.

Theo đó, Đại sứ Đan Mạch Högberg nhấn mạnh: “Bắc Âu là khu vực đổi mới và sáng tạo đặc biệt trong lĩnh vực phúc lợi, giáo dục, kinh doanh, bền vững và nghiên cứu. Điều này đã tạo ra nền tảng vững chắc để phát triển các xã hội thông minh. Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác cùng các nước khác trong đó có Việt Nam để giải quyết những thách thức và tận dụng những cơ hội trong kỷ nguyên số”.